AMYLUM EN CITRIQUE BELGE. FBI heeft scherpe vragen

Amylum en Citrique Belge hebben de onplezierige eer om betrokken te zijn bij een belangrijk antitrustonderzoek van de Amerikaanse binnenlandse veiligheidsdienst FBI. Prijsafspraken en kartelregelingen zouden gebeuren bij de concerns waartoe de beide Belgen behoren. De lijn van Amylum (Aalst) naar het Amerikaanse onderzoek loopt over ADM, Archer-Daniels-Midlands, een belangrijke en onrechtstreekse aandeelhouder ; die van Citrique Belge (Tienen) over haar eigenaar Hoffman-La Roche.

De FBI heeft keiharde informatie over de handelingen van ADM via het inschakelen van een briljante biochemist, Mark E. Whitacre, van het concern. Hij smokkelde voor de veiligheidsdienst minimikrofoons en observatiemateriaal binnen bij topbesprekingen over prijs- en produktie-afspraken voor kunstmatige zoetstroop op basis van maïs, een sterke kant van Amylum ; citroenzuur, een specialiteit van Hoffman-La Roche/Citrique Belge ; en lysine, een specialiteit van Ajinomoto (zie verder).

Amylum verdwijnt waarschijnlijk rond 2000 uit Aalst (zie Trends van 12 december ’94). Bij het Aalsterse bedrijf vallen nu al 317 jobs weg. De afslanking past in de strategie van ADM, met 7,4 % de grootste aandeelhouder van het Britse Tate & Lyle, dat op zijn beurt 67 % kontroleert van Amylum. Ook het Luxemburgse CIP is een aandeelhouder van Amylum. De oorspronkelijke aandeelhoudersfamilie Callebaut speelt nog slechts een bescheiden rol bij Amylum.

Tegen 1998 wordt de maïsmaalderij in Aalst gesloten en de afdeling speciale zetmelen overgeplaatst naar de Nederlandse dochter ZBB, ondertussen bouwt Amylum nabij Nesle (Picardië) een nieuwe fabriek naast de eerder overgenomen glutamatenproducent Orsan, eigendom van Amylum (80,3 %) en de Japanse voedingsgroep Ajinomoto (19,5 %). Dit Japanse bedrijf wordt apart genoemd bij het organizeren van de markt voor lysine door ADM.

Als informant ligt Mark E. Whitacre aan de basis van de meest signifikante antitrustaktie in de VS sedert jaren. Het FBI beschikt over honderden konversaties op band en videobeelden van geheime ontmoetingen in hotelkamers in de VS en in het buitenland, met medewerkers van agrobusiness-ondernemingen. Whitacre blew the whistle in 1992 over de prijzenregelingen. Toen begon de samenwerking met de veiligheidsdienst. Het FBI voelt vandaag onder meer Michael D. Andrews, vice-voorzitter van ADM, aan de tand. Deze leidt ADM dagdagelijks en is de kroonprins van Dwayne O. Andreas, zijn vader, de ADM-voorzitter en gedelegeerd bestuurder.

JEAN NEIRYNCK (AMYLUM) Lastige vragen van het Federal Bureau of Investigation.