Amateurs in de lucht

De dood van John Kennedy junior vestigt de aandacht op de problemen van het kleine vliegwezen in de Verenigde Staten.

In de VS doen zakenlui vaker dan hun Europese collega’s een beroep op chartervliegtuigen. Voor korte tot middellange afstanden blijkt charteren vaak goedkoper vanaf een gezelschap van tien mensen. Bovendien is reizen met zo’n “eigen” vliegtuig een stuk prestigieuzer. In kleine bedrijven is het niet uitzonderlijk dat de baas zélf een vliegbrevet bezit en zijn buitenlandse gasten daarmee vervoert. Alles samen zijn er ruim 600.000 Amerikanen met een vliegtuigbrevet.

De fatale crash van John Kennedy junior heeft in de VS de discussie over deze brevetten aangewakkerd. Samengevat pleiten de lobby’s van de brevethouders voor een behoud van de huidige regeling. De organisaties van beroepspiloten vragen een strengere reglementering. Om hun broodwinning te beschermen, maar ook omdat zij op luchthavens geregeld te maken krijgen met vliegtuigjes bestuurd door “lui die niet eens fatsoenlijk met een fiets kunnen rijden”, zoals een piloot het bij CNN uitdrukte.

Om een brevet te krijgen, moet een Amerikaanse kandidaat-vlieger een opleiding van veertig uur volgen, met drie uur nachtvlucht. Vliegen op instrumenten is geen verplicht “vak”. De toekomstige piloten moeten gewoon op zicht kunnen landen en opstijgen. Na de opleiding volgt een schriftelijk examen en een summiere test in de lucht.

Eens het brevet op zak, is het allemaal vrijheid-blijheid. Deze amateurpiloten moeten geen verdere bijscholing volgen, geen medische test ondergaan en kunnen vliegen waarheen ze willen. Dus: zonder dat er ook maar één vliegplan bij komt kijken. Meer nog: indien voor elke vlucht een plan zou moeten worden ingediend, liep het helemaal mis in het Amerikaanse luchtruim. De luchtverkeersleiding zou die paperassen en controle niet kunnen verwerken.

Volgens de statistieken speelt slecht weer in 86% van de ongevallen met kleinere vliegtuigjes een rol. In 82% van de gevallen waren de omstandigheden zodanig dat vliegen op instrumenten was aangewezen, maar de meeste piloten hebben dat dus niet onder de knie. Onervarenheid van de piloten scoort erg hoog als tweede reden voor ongevallen, net als slecht onderhoud. Een groot aantal piloten haalt niet eens 25 vlieguren per jaar, het absolute minimum om bij te blijven.

Bij de slachtoffers van ongevallen zijn enkele beroepscategorieën “prominent” aanwezig: variétésterren, journalisten, muzikanten en zakenlui. Bekende namen: Glenn Miller, Otis Redding, Jim Croce, John Denver, Lynyrd Skynyrd en Stevie Ray Vaughn. Op de dodenlijst prijken ook 18 Amerikaanse parlementsleden. De twee categorieën worden echter overvleugeld door zakenlui.

MARK VRIJENS