‘Algemene opleving arbeidsmarkt blijft uit’

De bedrijven blijven zeer selectief met de aanwerving van personeel, ondanks de wereldwijde economische heropleving. Maar dat is een goede zaak voor de uitzendbedrijven, zegt Jeff Joerres, CEO van Manpower, ‘s wereld op één na grootste uitzendboer.

De Amerikaan Jeff Joerres was vorige week op doortocht in Europa. In de Nederlandse hoofdzetel in Amsterdam overschouwt hij de wereldwijde arbeidsmarkt en uitzendsector. “Het aantal flexwerkers zal de komende vijf jaar gemiddeld stijgen van 10 naar 15 procent van alle werkkrachten. Een stijging naar 20 procent is zelfs mogelijk. Het gaat niet alleen om uitzendkrachten, maar ook om andere vormen van tijdelijke arbeid. Mensen kiezen meer en meer bewust voor een bepaald soort werk. Het is al lang geen uitzondering meer dat een jonge afgestudeerde een Manpower-kantoor binnenstapt en zegt dat hij eerst twee maanden bij Goldman Sachs wil werken, dan een halfjaar bij ING en een aantal maanden later bij Citigroup. Het personeelsverloop is de voorbije jaren gestegen en zal nog toenemen.”

TRENDS. Wat is de rol van zuivere uitzendarbeid in die flexmarkt? De penetratiegraad van uitzendarbeid (het aantal uitzendkrachten ten opzichte van het aantal loontrekkenden) ligt in Europa op amper 2 procent.

JEFF JOERRES. “Dat cijfer zal stijgen. In Frankrijk, waar we marktleider zijn, bedraagt de penetratiegraad 2,6 procent. We komen er van een piek van 2,9 procent voor de Grote Recessie, maar ik denk dat we naar meer dan 3 procent kunnen. Ook in België zie ik een positieve evolutie. In 2009 lag de penetratiegraad op 1,9 procent, nu zijn we al over de 2 procent. Maar net als alle andere uitzendbedrijven staren we ons niet blind op de zuivere uitzendmarkt. Manpower plaatst ook mensen via gewone arbeidscontracten en biedt het steeds meer humanresourcesdiensten aan, zoals advies over nieuwe werkmodellen. En via onze outplacementpoot Right Management hebben we vorig jaar 27.000 mensen aan een nieuwe job geholpen.”

Manpower is wereldwijd nummer twee, na Adecco. Wilt u deze positie tot elke prijs behouden? En moet dat gebeuren via het winnen van marktaandeel? Of zet u eerder in op rendabiliteit?

JOERRES. “Het zou natuurlijk leuker zijn mochten we wereldwijd marktleider zijn. In het verleden wilden veel uitzendbedrijven een zo groot mogelijk marktaandeel binnenrijven en speelden ze sterk op de prijs. Die tijd is voorbij. Rendabiliteit staat voorop en die kunnen we genereren door hogere profielen te plaatsen. Ook op de hr-diensten halen we hogere marges.”

Manpower haalde vorig jaar een omzet van 18,8 miljard dollar. Nu het economisch herstel een feit is, zal die dit jaar sterk groeien.

JOERRES. “Het eerste kwartaal van dit jaar haalden we een omzet van 5,1 miljard dollar, een stijging van 24 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Goede cijfers, maar de uitzendmarkt is maar een deel van de arbeidsmarkt. In tegenstelling tot wat velen denken, blijft de opleving van de internationale arbeidsmarkt uit. Gewoon omdat het economische herstel minder robuust is. De VS lijden nog onder de gevolgen van de financiële crisis, Europa zit in een schuldencrisis en Azië kent een instabiele groei. Bedrijven kunnen maar enkele maanden vooruitkijken en vrezen voor een terugval van de groei. Massale aanwervingen zijn dan ook niet aan de orde. Personeelsverantwoordelijken redeneren als volgt: ik was van plan om in februari een aantal mensen aan te werven. In mei heb ik nog altijd niemand aangeworven en al snel krijg ik complimenten van mijn oversten: ‘Proficiat. Je blijft binnen je budget en het bedrijf draait nog.’ Als ze toch mensen aanwerven, dan zijn het uitzendkrachten of met tijdelijke contracten. Dat is natuurlijk goed nieuws voor ons.”

Arbeidseconomen voorspelden de terugkeer van de krapte op de arbeidsmarkt en een opwaartse druk op de lonen. Komt die er dan niet?

JOERRES. “Van een looninflatie is inderdaad geen sprake geweest en dat is een goede zaak. Want de economie komt dan zeer snel in een negatieve spiraal terecht. De lonen blijven internationaal onder druk staan omdat bedrijven minder aanwerven dan verwacht. Voor toptalent zijn bedrijven wel nog bereid veel geld neer te tellen. Die selectieve aanwerving haalt momenteel de bovenhand.”

Tal van landen bevinden zich in een paradoxale situatie: veel werklozen, maar ook veel openstaande vacatures. Hoe kijkt u daartegenaan?

JOERRES. “Dat is een structureel probleem. Vroeger waren de kwalificatie-eisen voor een functie acht jaar houdbaar, tegenwoordig is dat nog twee jaar. Anders gezegd: vroeger kon iemand die jaren in de werkloosheid had gezeten toch nog op een of andere manier opnieuw in de arbeidsmarkt geraken. Wie nu twee jaar geen werk heeft, is verloren. Zelfs werken voor minder is steeds minder een optie. De kwalificatieachterstand loopt snel op. Bedrijven zullen hun vacatures meer en meer proberen in te vullen via mensen die al aan de slag zijn. En als je ze in eigen land niet vindt, moet je ze elders zoeken.”

Dus immigratie om de tekorten op te vangen, ook al zijn er veel werklozen?

JOERRES. “Inderdaad. Kijk naar de VS. Mijn thuisland kampt met een werkloosheidsgraad van 10 procent. Elk jaar komen er 7000 tot 8000 Mexicaanse immigranten binnen. De meesten vinden een job. Omdat ze het werk doen dat de Amerikanen niet meer willen doen. Dat was in het verleden zo en dat zal in de toekomst zo zijn.”

Wat vindt u van gebeurtenissen in het Midden-Oosten, waar werkloze jongeren een revolutie op gang hebben gebracht?

JOERRES. “Manpower was duidelijk aanwezig in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, met uitvalsbases in Tunesië en Saoedi-Arabië. Onze aanwezigheid zal daar toenemen. Wij verwachten op lange termijn – en dan spreek ik over tien tot twintig jaar – ook veel van het Afrikaanse continent dat over een gigantisch arbeidsreservoir beschikt.”

ALAIN MOUTON