Alain Coumont. Geef ons heden…

Wat Alain Coumont met de ene hand opbouwt, verkoopt hij met de andere. Zijn grootste sukses, Le Pain Quotidien, een bakkerij plus franchiseketen

van artisanale broodwinkels/

degustatiesalons, heeft hij zopas verkocht aan de groep Van de Kerkhove.

Een grote dennehouten tafel waaraan alle gasten samenzitten, eenvoudige stoelen, mokken dampende koffie, potten ambachtelijk bereide konfituur, boterzachte croissants. Met meer feeling dan eender welke ervaren marketing manager heeft kruidenierszoon Alain Coumont begrepen dat la convivialité, zoals dat in fraai Frans heet, nog lang niet dood is. Mensen zoeken opnieuw samenhorigheid, kontakt. In elk van de zestien broodwinkels-met-smulzaal die Le Pain Quotidien/Het Dagelijks Brood rijk is in Brussel (waar het allemaal begon), Vlaanderen en Wallonië, is de tafel elke dag flink bezet. Je kan er een ontbijt nuttigen voor 120 frank en een lunch voor 175 frank. Op het middagmenu staan o.a. Toskaanse boterhammen met gedroogde tomaten of een boterham met varkenspastei en augurken. Nog sterker : Alain Coumont slaagt erin de goede oude dagsoep met brood nieuw leven in te blazen. De “groenen” vinden ze even lekker als de eurocraten. Het toppunt van luxe is een bord preisoep onder het genot van de lektuur van de Financial Times. De omzet, die in 1994 rond de 100 miljoen lag, komt voor de helft van het restaurantgedeelte en voor de andere helft van de verkoop van brood, konfituur, tee,… Het zuurdesembrood à l’ancienne vertrekt elke morgen vanuit de bakkerij van Le Pain Quotidien aan het Brusselse kanaal naar de verschillende franchisehouders in België.

Het imago dat naar de media toe wordt opgehangen, is fijn uitgekiend : Alain Coumont die dag in dag uit van de molens naar de ovens loopt. In werkelijkheid slaat dat beeld nergens meer op. Immers, op 24 november jongstleden heeft Coumont in alle stilte afstand gedaan van zijn aandeel in Le Pain Quotidien, ten gunste van de groep Van De Kerkhove, één van ‘s lands grootste industriële bakkers. Maar hij blijft wel het mediagenieke “uithangbord”, omdat iedereen daar wel bij vaart.

Alain Coumont heeft twee grote talenten. Hij is een keukenprins én hij weet hoe hij in de kijker moet lopen. Als Nespresso in verschillende landen persoonlijkheden zoekt om in een reklamecampagne de voordelen van zijn “espresso originale” te roemen, draagt reklamebureau Profirst Alain Coumont voor als kandidaat voor België. Als het RTBF-nieuws een item maakt over de driekoningentaart, wordt Alain Coumont geïnterviewd,…

Hij heeft het voorkomen van de moderne zakenman : verzorgd-slordig, een altijd bellende GSM in de hand, een Alfa Romeo Spider als vervoermiddel en diskreet vrouwelijk gezelschap in de buurt.

OVERNAME.

“Alain Coumont werkt met zijn hart, niet met zijn hoofd, ” zegt Filip Danneels, financieel direkteur van de groep Van De Kerkhove, die nu voor de volle 100 % eigenaar is van Le Pain Quotidien via de familieholding Eurobakers Investment. De industriële bakkerij met vestigingen in Brussel en Londerzeel levert brood aan grootkeukens en distributieketens. Van De Kerkhove heeft hard spel gespeeld om de met de hand gerolde croissants en het zuurdesembrood van twee kilo van Le Pain Quotidien te verwerven. Het engagement van de groep is niet nieuw. Midden 1993 had Van De Kerkhove reeds 60 % van het kapitaal overgenomen van Coumonts twee niet-aktieve mede-aandeelhouders (zijn schoonmoeder en een Brusselse groothandelaar in meubelstoffen). Van De Kerkhove schrok er niet voor terug om hoger te bieden dan de andere geïnteresseerden en tegelijk een optie te nemen op de rest van het kapitaal. Aan De Morgen vertelde Coumont in september jongstleden dat hij de waarde van zijn bedrijf op 300 miljoen schatte. Hoeveel de groep Van De Kerkhove uiteindelijk betaalde voor de overname, blijft geheim.

Beheren is duidelijk niet voor Alain Coumont weggelegd. Le Pain Quotidien was zelfs regelrecht op weg naar een financieel fiasko. Einde 1993 was het eigen kapitaal bijna tot nul weggesmolten en lag het exploitatieverlies op 4 miljoen, voor een officiële omzet van 31,8 miljoen. Vooraleer eigenaar te worden van het bedrijf, heeft Van De Kerkhove heel wat geld voorgeschoten. Het aantal verkooppunten werd in één jaar tijd verdrievoudigd. Eind 1995 zouden er in totaal 25 franchisehouders moeten zijn drie ervan openen hun deuren nog vóór Pasen met een totale omzet van meer dan 150 miljoen frank. Bij elke nieuwe opening krijgt Alain Coumont een percentage, in ruil voor het coachen van de lancering. “Ik ben dus artistiek raadgever geworden, ” schertst de man achter het koncept.

“Op menselijk vlak is Alain een fantastische kerel, op het vlak van de organizatie stelt de aanwezigheid van de groep Van De Kerkhove de franchisehouders gerust, ” vertelt een franchisenemer. Sommige partners zijn zelfs bereid aanzienlijke bedragen te investeren in de ontwikkeling van het merk : Bruno Pani, de jonge baas van Profirst (het agentschap met het Nespresso-budget !), en zijn zwager, Didier Bindels, zouden bijna tien miljoen besteed hebben aan de opening van de Pain Quotidien-vestiging aan de Brusselse Zavel. De overnamesommen in die buurt zijn uiteraard niet de goedkoopste van de hoofdstad. De maatschappij BIPA, waarvan ze mede-aandeelhouders zijn, werkt ook als franchisehouder voor een andere Brusselse winkel van de keten en heeft nog talrijke projekten op het oog. “We gaan in België drie of vier andere Dagelijks Brood-bakkerijen openen, onder andere in Stokkel, ” onderstreept Bruno Pani, een vroegere medewerker van de groep City 7.

WEDLOOP MET DE TIJD.

Voor Alain Coumont begint een wedloop met de tijd : toen hij zich terugtrok, behield hij een licentie van vijfentwintig jaar voor Frankrijk, de Verenigde Staten en Japan… maar elk land (in de VS elke staat) dat niet binnen de vijf jaar geëxploiteerd is, komt automatisch toe aan de groep Van De Kerkhove ! Hij heeft dus geen tijd te verliezen. De master franchising-maatschappij die de rechten op het merk bezit in Frankrijk is momenteel in oprichting. Alain Coumont zal de helft van het kapitaal in handen hebben om, zo beweert hij, zeker te zijn dat hij “er niet wordt uitgegooid”. De andere partners zijn plaatselijke beleggers, zoals een operator uit de voedingsfranchising die liever onbekend blijft. Le Pain Quotidien France zal zelf een minderheidsdeelneming bezitten in het bedrijf dat het brood maakt en in de maatschappij die de twee pilootwinkels in Parijs zal beheren waarvan één op de boulevard Saint-Germain. “We willen de fouten en zwakten van de eerste franchisekontrakten niet herhalen. Le Pain Quotidien is in België chaotisch en empirisch van start gegaan, maar zal in Frankrijk van bij het begin professioneler zijn, ” zegt Alain Coumont, die de opening van 20 Franse broodwinkels op twee jaar tijd voorspelt. De “dichter van de keuken”, zoals een kennis hem beschrijft, hoopt met de opbrengst van zijn royalties ooit zijn eigen wijngaard te kopen en zijn eigen olijfbomen te snoeien ten zuiden van de Loire.

ONRUSTIG.

Alain Coumont is blijkbaar te veelzijdig en onrustig om routine te verdragen. Sinds hij uit de States terugkeerde en geen lekkernijen meer klaarmaakt voor de chairman of the board van de Amerikaanse beursvennootschap E.F. Hutton, fladdert Alain Coumont, die het vak leerde aan de hotelschool van Namen, van keuken naar keuken. Zijn originele recepten heeft hij links en rechts achtergelaten : in het Café du Dôme, in het restaurant van Hotel Stanhope, bij La Femme du Boulanger, een zaak die een vriendin oprichtte in de modieuze Brusselse Dansaertstraat.

In oktober 1992 opende hij samen met zijn hotelschoolkameraad Eric Boschman het restaurant Le Pain et le Vin in Ukkel, maar na drie maanden had Coumont zijn aandelen alweer verkocht. Momenteel bereidt hij ook weer heel diskreet zijn vertrek voor uit de Bar à Tapas, een restaurant dat sinds één jaar aktief is in een piepklein huisje in Brussel-centrum (Coumont had het eigenlijk gehuurd om als uitvalsbasis te dienen voor de verkoop van sandwiches aan bedrijven). En je kan erop wedden dat hij zijn aandeel in zijn jongste initiatief, Le Réfectoire (zie kader), evenmin eeuwig zal behouden : hij houdt er nog wel dagelijks een vinger in de pap, maar verhult niet dat hij naar het zuiden van Frankrijk wil verhuizen.

Als Alain Coumont België verlaat, is het omdat hij er niets meer te bewijzen heeft, zeggen zijn vrienden. Of omdat hij alles verloren heeft, grinniken zij die hem benijden.

CHANTAL SAMSON

LE PAIN QUOTIDIEN Alain Coumont achtte zijn bedrijf zo’n 300 miljoen frank waard. Hoeveel de groep Van De Kerkhove uiteindelijk betaalde voor de overname, blijft geheim.

ALAIN COUMONT Zijn aandelen heeft hij verkocht, maar hij blijft wel het “uithangbord”van Le Pain Quotidien. Dat is beter voor het imago dan een aandeelhouder uit de industriële bakkerijsektor.