Akkoord over staatshervorming in twee fasen

De Raad van Wijzen heeft afgelopen zondag een akkoord bereikt over een staatshervorming in twee fasen. Het eerste pakket bevat een reeks kleine maatregelen, die moeten mogelijk maken dat Yves Leterme op 23 maart een regering op de been kan brengen. Het tweede pakket zou nog voor de zomer aan het parlement worden voorgelegd.

Premier Guy Verhofstadt riep de Raad van Wijzen bijeen nadat hij bot had gevangen bij Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) met zijn vraag aan de regio’s om samen 360 miljoen euro te leveren voor de federale begroting. Peeters vroeg meer duidelijkheid over de overdracht van bevoegdheden van het federale naar het regionale niveau. Die kon Verhofstadt niet geven. Meteen werd duidelijk dat er zonder communautair akkoord ook geen begroting zou komen. Daarom werd het geplande begrotingsconclaaf vervangen door een inderhaast georganiseerde sessie van de Raad van Wijzen.

Na goed 15 uur vergaderen konden die een akkoord presenteren, het eerste communautaire compromis sinds de verkiezingen van 10 juni. In het eerste pakket zitten onder meer de huurwet, de Ikeawet, het Participatiefonds, de sociale economie, onderdelen van het energie- en telecombeleid en het landbouwrampenfonds. Brussel krijgt 35 miljoen euro voor de mobiliteitskosten die de pendelaars met zich brengen. En er komen maatregelen om de onderlinge samenwerking tussen de verschillende overheden te versterken.

Het tweede pakket bestaat uit een lijst met thema’s waarover tegen juli een akkoord moet worden onderhandeld. Het gaat onder meer over het arbeidsmarktbeleid, het gezondheidsbeleid, het gezinsbeleid en ambtenarenzaken. Een aantal hete hangijzers zoals Brussel-Halle-Vilvoorde, de hervorming van de kieswetgeving (met onder andere de federale kieskring en het samenvallen van regionale en federale verkiezingen) staat niet in de lijst, maar zal wel ‘onder de loep worden genomen’.

De N-VA, de kartelpartner van CD&V, dwingt zich intussen in een ongemakkelijke spreidstand. De partij vindt het akkoord veel te vaag en weigert daarom met Pasen in de regering-Leterme te stappen. Pas wanneer er in juli geen uitgebreide staatshervorming in de steigers staat, wil ze haar conclusies trekken. Bij de partijen die mee aan de onderhandelingstafel zaten, waren de reacties veelal positief. Ook de Vlaamse regering heeft de gevraagde steun voor de federale begroting toegezegd, op voorwaarde dat het tweede pakket maatregelen hard wordt gemaakt.

Dinsdag bereikte het federale kernkabinet dan een akkoord over een begroting in evenwicht. (T)