ABVV-voorstel: ‘Enkel op pensioensparen schieten is intellectueel oneerlijk’

Voor de socialistische vakbond moet het fiscaal voordeel van het pensioensparen afgeschaft worden. In dat geval moet ook een einde komen aan het plafonneren van de pensioenuitkeringen.

Het is een oude eis van de vakbonden, niet enkel van het socialistische ABVV maar ook van het christelijke ACV: de fiscale aftrekbaarheid van het individueel pensioensparen (de zogenoemde derde pijler) moet op de schop.

ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw raadt aan het fiscale voordeel van het pensioensparen af te schaffen. Dat levert jaarlijks circa 700 miljoen euro extra belastinginkomsten op, berekende het ABVV. Wat de vakbond er niet bij zegt, is dat het fiscaal interessante pensioensparen een afruil is met de financiering en de opbouw van rechten in het wettelijk pensioen.

Dat zit zo: de pensioenuitkering die iemand krijgt, wordt niet alleen bepaald door het aantal gewerkte jaren, ook het brutoloon – en dus de sociale bijdragen die men tijdens de loopbaan stort – worden meegerekend voor de berekening van het pensioen. Echter: in België zijn de pensioenbijdragen niet geplafonneerd en de uitkeringen wel. Hoe hoger het loon, hoe meer sociale bijdragen (en dus ook pensioenbijdragen) iemand betaalt. Maar het loon boven een bepaald plafond wordt niet in rekening genomen bij de berekening van het pensioen. In 2013 was dat plafond 52.760,95 euro bruto per jaar. Wie meer verdient, betaalt dus wel bijdragen maar ziet dat nooit vertaald in zijn pensioen. De bijdragen zijn dan een zuivere belasting geworden.

Het fiscaal aantrekkelijk maken van pensioensparen is ingevoerd als compensatie voor de plafonnering van de wettelijke uitkeringen. Als de fiscale aftrekbaarheid van het individueel pensioensparen verdwijnt, dan moet ook de plafonnering van de uitkeringen op de schop. Of er moet een plafond worden ingevoerd aan de kant van wettelijke pensioenbijdragen.

Het getuigt van een grote intellectuele oneerlijkheid om het fiscale gunstregime aan te vallen zonder de afruil met de financiering van het wettelijke pensioen te vermelden. De vakbonden bezondigen zich daar vaak aan, net als enkele academici zoals Bea Cantillon (Universiteit Antwerpen). Deze laatste heeft al jaren de oorlog verklaard aan het pensioensparen.

Nochtans is er een belangrijke niet-fiscale reden om pensioensparen te promoten. Bij de opbouw van pensioenrechten spreidt men het best het risico. Daarom verdient een combinatie van het wettelijk pensioen en een aanvullend pensioen (via werkgevers als tweede pijler en individueel als derde pijler) de voorkeur. De verschillende vormen van pensioenopbouw hebben hun eigen risico’s. Bij het wettelijk pensioen is dat het risico dat de regering de overheidsfinanciën niet onder controle houdt, waardoor de wettelijke pensioenuitkeringen later gekort worden. Het aanvullend pensioen moet dan weer rekening houden met het beleggingsrisico.

Het is onbegrijpelijk dat sommigen de noodzaak van pensioensparen naast het wettelijk pensioen niet inzien.