Absolutie.

Het Belgische bank- geheim is een fata morgana, een illusie die jarenlang – uit puur commerciële overwegingen – kunstmatig door de banken in stand is gehouden. Een Zwitserse kaas met gaten, zo poneerde dit blad al in augustus 2001. Deze stelling wordt nu bevestigd door het vonnis vorige week van de Gentse rechtbank: KBC moet (vanaf vandaag) een dwangsom van 1 miljoen euro per dag betalen als ze weigert te antwoorden op vragen van de fiscus (zie blz. 62).

De bank zette via haar filiaal in Breda fiscale constructies op voor vermogende particulieren om de roerende voorheffing te vermijden. Op zich is daar niets verkeerd mee, als die roerende voorheffing wel degelijk in het buitenland wordt geïnd. Maar de attesten die daarvoor op tafel lagen, bleken vals. De constructie, zo oordeelde de rechter, was fictief. In werkelijkheid deden de klanten hun verrichtingen vanuit België, met medeweten van de bank.

Wettelijk gezien hebben bankiers in dit land enkel een discretieplicht. Toch blijven ze “volledige veiligheid” uitspelen als een promotionele troefkaart om cliënteel aan te trekken. “Zit u met vragen over fiscale regularisatie? Wilt u meer weten over de eenmalige bevrijdende aangifte ( nvdr – de officiële term voor fiscale amnestie)? Ga dan langs bij Dexia voor een goed gesprek”, zo leest u tegenwoordig in paginagrote advertenties in de krant. “En wees gerust: we houden ons aan het biechtgeheim. Excuseer, bankgeheim.”

Welke signalen zendt Dexia met deze reclame uit? “Mocht u twijfels hebben over het succes van de fiscale amnestie en u zou toch beslissen uw zwarte of grijze geld niet aan te geven, geen nood, uw centen blijven veilig weggeborgen in onze bankkluis”. Dat is de impliciete boodschap. Juridisch zal de campagne wel tot in de kleinste puntjes uitgevlooid zijn (viel het u ook op dat de man met purperen sjaal achter het loket net géén priesterkraag of kruisje op de revers draagt?). Maar in wezen is de reclame misleidend en zelfs hypocriet.

Ofwel ondersteunt een bank zoals Dexia de fiscale amnestie van de Belgische overheid voor het volle pond en wijst ze er haar cliënteel op dat het nu of nooit is. Ofwel zwijgt ze. Maar van twee walletjes eten – zowel de tot inkeer gekomen boeteling als de verstokte zondaar binnenrijven – kan niet. “Jarenlang hebben banken de onwetende spaarder voor hun eigen gewin naar allerlei op de rand van de wettelijkheid balancerende constructies gelokt, zelfs tot expliciete ontduiking toe,” schrijven Trends-journalist Eric Pompen en fiscaal medewerker Werner Niemegeers in dit nummer. Maar: “Ondanks alle fiscale verjaringstermijnen blijft fraude tot het einde der tijden strafrechtelijk vervolgbaar.”

Er is slechts één remedie om particulieren die een grijs of zwart spaarpotje hebben opgebouwd, een 100 % rechtszekere en wettelijke absolutie te bezorgen: fiscale amnestie. Onder het mom van het zogenaamde bankgeheim een ander signaal uitzenden naar het publiek, zweemt naar volksverlakkerij. De informatiesessies die Dexia momenteel, met behulp van die advertentiecampagne, overal in het land opzet, lokken meer dan 10.000 geïnteresseerden. En de bank benadrukt: “Tijdens de sessies wordt neutrale informatie gegeven en nemen we geen standpunt in.”

Wij hopen het, want de verantwoordelijkheid die de banksector in het welslagen van deze (eenmalige) operatie draagt, is enorm. Ook voor hen geldt nu het moment van de volledige absolutie.

Piet Depuydt Hoofdredacteur

Het Belgische bankgeheim is een fata morgana, een illusie die jarenlang kunstmatig door de banken in stand is gehouden.