Jo Van Biesbroeck verlaat in september de wereldbrouwer AB InBev. Zowel CEO Carlos Brito, als de raad van bestuur betreurt zijn vertrek ten zeerste. De Belg is een strategische spilfiguur voor het concern. Maar na een carrière van 37 jaar vindt de Leuvenaar het tijd voor iets anders.
Ook voor Carlos Brito knalden de champagnekurken met Nieuwjaar 2015. De Braziliaan die AB InBev leidt sinds 2005, had alle reden om te vieren. De beurskoers klom onverstoorbaar in de richting van het historische hoogtepunt van 100 euro, en zou dat peil enkele weken later ook effectief bereiken. Het brouwersconcern werd in beurswaarde het grootste bedrijf van Europa. En Brito zat gebeiteld als CEO.
En toch sprankelde de champagne minder fel. Enkele dagen voordien had Jo Van Biesbroeck laten weten dat hij zou vertrekken. Brito zag een belangrijke medestander in het uitstippelen van zijn strategie verdwijnen en werd boos. “Nuance”, lacht Van Biesbroeck. “Brito evolueerde van boos naar begripvol. Het is mijn keuze en mijn leven.”
Ook de raad van bestuur toonde zich ongerust en ontevreden. Spilfiguren als Marcel Telles en Alexandre Van Damme trokken samen met Brito aan de mouw van Jo Van Biesbroeck. En dat lukte. Van Biesbroeck liet zich overhalen nog enkele maanden te blijven. Maar dit najaar is het definitief gedaan. Na een carrière van 37 jaar bij de brouwer trekt hij er op 1 september definitief de stekker uit.
Schaduw-CEO
De hectische manoeuvres in die donkere winterdagen zeggen veel over het belang van de Leuvenaar voor AB InBev. De voorbije week werd Van Biesbroeck eens te meer afgeschilderd als een wat onbeduidende figuur. De ‘laatste Belg’ in het directiecomité, die als hoofd strategie zogezegd aan de kant zou zijn geschoven door de Braziliaanse garde rond Brito.
Het tegendeel is waar. Van Biesbroeck, sinds 1978 actief in de onderneming, is een van de cruciale figuren in de opmars van de wereldbrouwer. Zijn bewust gekozen discretie maakt dat de buitenwereld hem niet altijd zo percipieert. Maar de koosnaam ‘schaduw-CEO’ die hij rond de eeuwwisseling toebedeeld kreeg, zegt genoeg.
In 1993 maakte Van Biesbroeck naam en faam bij de toenmalige Interbrew-families doordat hij een schijnbaar hopeloze situatie had rechtgetrokken. In de boekhouding was een fout van zo’n 25 miljoen euro ontdekt. Bovendien bleef de productie in de twee nieuwe brouwerijen in Jupille en Leuven maar met kinderziektes kampen. De familiale eigenaars zaten met de handen in het haar. Er werd gepraat met de Zuid-Afrikanen van South African Breweries. Een deel van de familie wou haar aandelenbelang aan Heineken verkopen. Die deal ging niet door. De vennootschap Interbrew kocht dat belang van toen 8 procent zelf. Van Biesbroeck bracht de boekhouding in orde, en ook met de nieuwe brouwerijen ging het bergop.
Misschien nog belangrijker was zijn rol na de millenniumkeer. Het huidige AB InBev is grotendeels het resultaat van een strategische denkoefening onder leiding van Jo Van Biesbroeck, die toen hoofd strategie was. In 2002 was Interbrew een lappendeken van overnames, met veel autonomie voor de landenafdelingen en een geringere rendabiliteit dan vandaag. Sinds de beursgang op 1 december 2000 modderde de koers van het aandeel maar wat aan.
Van Biesbroeck koos voor een strategische wending. Het bedrijfsmodel van het Braziliaanse AmBev werd overgeplant op Interbrew: synergie in de operaties, uniformiteit en militaire precisie in de uitvoering, en een strakke financiële discipline. Daaraan koppelde hij een sterk merkenbeleid met een focus op enkele sterke merken en minder op volume. AB InBev verkoopt nu al een decennium systematisch minder volume (zonder de overnames), maar haalt wel betere prijzen met een beperkt aantal merken. In België bijvoorbeeld is het biervolume van AB InBev met een vijfde gedaald, tot 4,5 miljoen hectoliter vorig jaar. Ook de omzet daalde, maar veel minder snel: met geen tiende, tot 761 miljoen euro in 2014. AB InBev verkoopt dus minder bier, maar voor meer geld.
Dat geldt ook voor groeilanden als China. AB InBev groeit er in volume, maar vooral enkele kernmerken maken er het mooie weer, ten koste van volumes van minder performante merken. Vorig jaar waren drie merken (Budweiser, Harbin en Sedrin) goed voor 84 procent van de 57 miljoen hectoliter bier die AB InBev in China verkocht.
Afscheid in München
In China verzamelde in januari ook de wereldwijde top dertig van AB InBev voor haar jaarlijkse meeting. Jo Van Biesbroeck maakte er indruk met een presentatie over de organische groeistrategie voor de volgende jaren. “Die strategie ligt vast voor de volgende jaren. Een goed moment dus voor mijn afscheid. Anders was ik opnieuw voor vijf jaar vertrokken.”
De maand erop werd het vertrek van Jo Van Biesbroeck officieel gecommuniceerd in het bedrijf. Het zou slechts maanden later in de media doorsijpelen. Zelfs CEO Carlos Brito werd voor één keer emotioneel toen hij zijn hoofd strategie uitvoerig in de bloemetjes zette.
De afscheidnemende topman werd begin maart nog uitgebreid gevierd in München, waar de top honderd van het management van AB InBev verzameld was voor zijn jaarlijkse driedaagse. “Iedereen betreurt zijn vertrek. Carlos Brito en de raad van bestuur inbegrepen”, benadrukt een intimus. Een andere voormalige topmedewerker bevestigt dat. “Het is zijn eigen, persoonlijke keuze. Jo wou nog iets anders doen, buiten AB InBev. Zijn vertrek is een losstaand feit en wijst niet naar eventuele bijkomende verschuivingen in het directiecomité.” Het klinkt anders dan het (media)verhaal dat Van Biesbroeck op een zijspoor zou zijn gezet en uit ongenoegen vertrok.
Carrièrewending
De voorbije dagen raakte bekend dat Jo Van Biesbroeck operationeel en financieel manager wordt bij voetbalploeg Sporting Anderlecht. Hij zal er in tandem opereren met algemeen directeur Herman Van Holsbeeck. Die laatste heeft een uitgebreid netwerk in het voetbalmilieu, maar wordt een minder solide financiële kennis toegedicht.
Achter het manoeuvre wordt ook de hand van Alexandre Van Damme vermoed. De AB InBev-bestuurder is Anderlecht-supporter, en speelt achter de schermen een steeds belangrijker rol in de club. Er is speculatie dat de 53-jarige Van Damme, die nu 2,5 procent van de aandelen heeft, op termijn de voetbalclub zou kopen. Maar formeel is Van Damme zelfs geen bestuurder bij de controlerende vennootschap, de NV Royal Sporting Club Anderlecht.
Ook privéredenen speelden mee bij de carrièrewending van Jo Van Biesbroeck. In november 2011 overleed zijn echtgenote aan kanker. “Hij is er toen bijna onderdoor gegaan”, zag een intimus. “Jo heeft zich vanaf dan nog meer dan voordien op zijn werk gestort. Werken, werken en nog eens werken. De voorbije maanden leek hij er weer bovenop te komen.”
Dutra’s team
Vandaag is het CEO Carlos Brito die wat verweesd achterblijft. De onderneming kan uiteraard blijven vissen uit een enorme en wereldwijde talentenvijver. Vorig jaar rekruteerde ze 147 mensen voor het Global Management Trainee Program, een betaalde stage van tien maanden. Er waren meer dan 94.500 kandidaten uit 19 landen. Daarnaast werden 21 mensen geselecteerd uit 642 kandidaten van topuniversiteiten. Maar met Van Biesbroeck verdwijnt ook een deel van het geheugen van de brouwer. Een man die de bedrijfstop en de familiale aandeelhouders niet wilden laten gaan. “Jo wist misschien wel nog als enige alles over het reilen en zeilen in het concern”, oordeelt een vakbondsman.
Een laatste belangrijke vraag: verhindert het vertrek van het strategische brein een eventuele reuzenovername, zoals SABMiller? Dat verwacht een bevoorrecht waarnemer niet meteen — voor zover er tenminste al sprake zou zijn van dergelijke plannen. Overnames zijn een klus voor het team rond financieel directeur Felipe Dutra. Jo Van Biesbroeck was vooral de man van de organische groei.
Jo Van Biesbroeck is op 17 juni keynote speaker tijdens het Trends CFO of the Year-evenement.
Wolfgang Riepl
“Jo wist misschien wel nog als enige alles over het reilen en zeilen in het concern”
“Iedereen betreurt zijn vertrek. Carlos Brito en de raad van bestuur inbegrepen”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier