Fraude en pogingen tot fraude blijven schering en inslag bij onze bedrijven. Meer dan 70 procent werd de voorbije jaren geconfronteerd met diverse vormen van gesjoemel zoals cybercriminaliteit, corruptie en identiteitsdiefstal. Dat blijkt uit een enquête van consultant BDO België. Slechts 4 op de 10 bedrijven zijn verzekerd tegen schade.
Bij consultants is te horen dat hun klanten steeds meer vragen stellen over fraudepraktijken. Een terechte bezorgdheid, leert een bevraging van de consultant BDO België. Maar liefst 70 procent van de Belgische bedrijven kwam sinds 2020 in aanraking met een of meer vormen van fraude, of minstens met pogingen tot fraude. Het gaat in eerste instantie om cybercriminaliteit (60%). Al moet worden benadrukt dat de pogingen tot fraude (48%) de fraudegevallen zelf (12%) overstijgen. Dan volgen corruptie (25%), identiteitsdiefstel (22%) en frauduleuze uitbetalingen (21%). Het vervalsen van de boekhouding (14%) komt het minst voor, leert de bevraging bij 263 managers.
Opvallend: de gemiddelde financiële impact van een schadegeval verdubbelde de voorbije vijf jaar tot 400.000 euro. Cédric Antonelli, partner Forensic & Litigation Support bij BDO: “Die stijging is vooral te wijten aan een aantal onbekende uitschieters van meer dan 5 miljoen euro, die duidelijk aantonen dat fraudeurs professioneler en driester te werk gaan.”
Als de pogingen tot fraude lukten, bleef de financiële schade meestal beperkt tot minder dan 100.000 euro. “Maar zeker voor kleine bedrijven zijn een paar tienduizenden euro’s een zware dobber, met een onvermijdbare impact op de bedrijfswinst en de toekomstplannen. Behalve de financiële schade beschadigt fraude ook het vertrouwen, dat misschien zelfs nog moeilijker te herstellen is”, zegt Antonelli.
Alarmbellen
Hoe ondernemingen fraude(pogingen) ontdekken, hangt sterk af van de vorm die de fraude aanneemt. Bij cybercriminaliteit zijn het vooral de automatische controlesystemen die alarm slaan. Verduistering en boekhoudfraude komen het vaakst aan het licht door een interne audit. Corruptie en belangenconflicten worden meestal gemeld door een externe partij. Diefstal van andere activa dan geld wordt dan weer in één op de drie gevallen puur toevallig ontdekt. In het algemeen is het niet het management dat de fraude het vaakst op het spoor komt, maar andere werknemers. Als de controlemaatregelen falen en de pogingen tot fraude toch lukken, dan zijn slechts vier op tien ondernemingen verzekerd voor de aangerichte schade.
Voorkomen is beter dan genezen
Als preventiemethode zetten bedrijven vandaag vooral in op een dubbele goedkeuring van betalingen en facturen (48%). Daarnaast voorziet 45 procent interne opleidingen of andere manieren van bewustmaking rond frauderisico’s en heeft 42 procent een ethische code. Vier op de tien zorgen ook voor IT-restricties en 36 procent organiseert interne audits.
Een derde van de bedrijven spendeert vandaag een jaarlijks budget van maximaal 10.000 euro aan detectie en preventie. Een op de zes voorzien tussen de 10.000 en de 50.000 euro en een kwart – uiteraard grotere bedrijven – spendeert zelfs meer dan 50.000 euro.
De focus van die investeringen ligt vandaag vooral op de bewustmaking van medewerkers over frauderisico’s (33% in de top drie), het opzetten van een interne auditafdeling (26%) en interne of externe evaluatie van frauderisico’s (23%).
Een kwart van de bedrijven is van plan de budgetten op te trekken voor het komende jaar. Nieuwe investeringen zullen vooral gericht zijn op data-analyse (12%), risico-evaluatie (11%) en het opzetten van onafhankelijke audits (8%).