7 manieren om van duaal leren een succes te maken

Duaal leren of werkplekleren bereidt leerlingen beter voor op de arbeidsmarkt, terwijl bedrijven investeren in gericht geschoolde werknemers. Toch komt al dat moois niet vanzelf. Welke inspanningen zijn nodig om met duaal leren succes te boeken?

Voor duaal leren wordt 2019 het jaar van de grote stap vooruit. Vanaf 1 september kunnen leerlingen uit het technisch en beroepsonderwijs in Vlaanderen en Brussel in elke school duaal leren. In het schooljaar 2018-2019 maakten 1.094 leerlingen in 42 studierichtingen die keuze. Duaal leren slaat aan in richtingen zoals haarverzorging, elektrische installaties, zorgkundige, kinderbegeleider en onderhoudsmechanica auto. In Wallonië is duaal leren momenteel minder veralgemeend. Precieze cijfers voor het lopend schooljaar zijn evenmin bekend.

Maar wat is nodig om van duaal leren in je bedrijf een succes te maken? Zowel werkgever, school als leerling kunnen een bijdrage leveren. Welke elementen zijn belangrijk?

1. Werk met gemotiveerde leerlingen

De belangrijkste succesfactor voor duaal leren is de motivatie van de scholier. Tracht vooraf zicht te krijgen op die motivatie. Beperk je daarbij niet enkel tot motivatie om bij te leren. De motivatie om te participeren op de werkvloer is minstens even belangrijk.

2. Zorg dat er iets te leren is

Het is belangrijk om het aanbod af te stemmen op de vraag. Denk goed na over de vaardigheden die je de leerlingen laat verwerven. De lat moet netjes in het midden liggen. Zowel te moeilijke als te makkelijke uitdagingen kunnen voor een minder optimaal leerproces zorgen.

3. Speel in op de arbeidsrijpheid van de leerlingen

Motivatie is belangrijk, maar niet altijd voldoende. Een leerling moet ook mentaal klaar zijn om de stap naar een werkomgeving te maken. Zelfs al wil een leerling heel graag, dan nog is het niet zeker of hij ook al competent is om duaal bij te leren. Het beeld kan zelfs vrij genuanceerd zijn. Voor sommige onderdelen kan een leerling rijp genoeg zijn, voor anderen nog niet. Het kan lonen om jongeren die nog niet helemaal arbeidsrijp zijn een specifieke ondersteuning te bieden.

4. Stem nauw af met de school

Is een leerling gemotiveerd? Is hij of zij rijp genoeg? Het zijn vragen die je niet altijd makkelijk kan beantwoorden. Werk daarom nauw samen met de school om hierop zicht te krijgen. Een voorafgaande screening van de jongeren kan helpen om de juiste keuzes te maken.

5. Ondersteun de leerkrachten en de mentoren

De meest concrete link tussen je bedrijf en de school wordt de leerkracht. In een klas met jongeren die duaal leren en anderen die dat niet doen, wachten hem of haar bijzondere uitdagingen. Verlies de leerkracht niet uit het oog. Ga na hoe het contact zo vlot mogelijk kan verlopen en hoe zij de mentoren in je onderneming kunnen coachen.

6. Maak goede afspraken

Je bedrijf, de mentoren, de school, de leerkrachten,… allen hebben ze baat bij houvast rond duaal leren. Pleeg overleg en zet belangrijke elementen op papier: de mogelijke werkposten, de opleidingsinhoud, de aan te leren vaardigheden, de timing en fases, de evaluatie, de veiligheidsregels, enzovoort.

7. Investeer in communicatie

Goede afspraken maken goede vrienden, maar goede communicatie zorgt voor nog betere vrienden. Investeer bijvoorbeeld in het onthaal van de leerlingen, maar zorg ook dat de gemaakte afspraken goed doorstromen naar leerkrachten en mentoren. Trek ook de nodige tijd uit voor (tussentijdse) evaluaties. Vertrek steeds vanuit open communicatie, positieve feedback en inlevingsvermogen, maar let er ook op dat leerlingen leren om zelfredzaam te worden in je bedrijf.

Dat je als werkgever ‘investeert’ in de leerlingen mag je met andere woorden vrij letterlijk nemen. Zwitserland is een Europese koploper in duaal leren. Het bereikt twee derde van de jongeren en is ingeburgerd in bijna alle opleidingsniveaus en bedrijfssectoren. De bedrijven zijn fan en investeren jaarlijks met plezier gemiddeld 21.000 euro per leerling.