100 procent puur Belgisch

Er is nog chocolade die 100 procent in Belgische handen is. Belcolade maakt ze in Erembodegem. Op 8 mei wordt daar de eerste steen gelegd van extra bedrijfsruimte. Tegen 2020 moet de productie met 50 procent toenemen. Dat is de ambitie van oprichter Eddy Van Belle en sitemanager Luc De Norre.

Belcolade-oprichter Eddy Van Belle (67) is net terug uit Praag, waar hij met zijn jongste zoon de laatste hand legde aan de heropening van een chocolademuseum. Ook in Brugge, Parijs en Mexico opende hij al musea, en in Brussel zit er een in de pijplijn. De musea promoten de Belgische chocolade, maar duiken ook in het verleden van chocolade en cacao. “Wist je dat de geschiedenis van cacao 4000 jaar geleden begon, in Mexico? De Azteken plukten de vrucht van de boom, roosterden en pletten ze en verdunden de cacaopasta met water, pepers, bloemen en chili. De sterk gekruide, bittere ‘godendrank’ had een stimulerende werking. Later voegde de Spaanse bezetter er suiker en kaneel aan toe, omdat ze het goedje te bitter vonden.”

Eddy Van Belle, bestuursvoorzitter van Belcolade-moeder Puratos, is ondernemer, verzamelaar en archeoloog in één. “In Mexico ontwikkelen we nu zelfs drie musea. Een van de drie wordt een laboratorium, een onderzoekscentrum naar oude cacaosoorten.”

Puratos, actief in bakkerij-, patisserie- en chocoladeproducten, richtte Belcolade op in 1988, toen enkele grote Belgische chocoladebedrijven, zoals Côte d’Or, werden overgenomen door buitenlandse groepen. Het familiebedrijf wou ons bekendste culinaire erfgoed beschermen en creeerde een nieuw merk, Belcolade, een contractie van Belgisch en chocolade. Al was het ook en vooral een nieuwe, logische stap in de expansie van Puratos.

“We produceerden al decennialang patisserieproducten, zoals margarines, fruitvullingen, afdekgeleien enzovoort. Couverturechocolade ontbrak nog in het assortiment van de Puratos-groep”, verklaart Van Belle. Intussen vertrekt jaarlijks 40.000 ton Belgische chocolade in vaste en vloeibare vorm van de Belcolade-fabriek naar duizenden bakkers, chocolatiers en patissiers over heel de wereld.

En de toekomst oogt veelbelovend. De ambitie is de productie met 50 procent te doen groeien tegen 2020. “In 2012 kenden we een groei van 10 procent, in volle crisistijd”, weet sitemanager Luc De Norre. “We trekken misschien met zijn allen minder snel naar een duur restaurant, maar een praline willen de mensen zich nog altijd kunnen veroorloven.”

Werd Belcolade in 1988 ook opgericht om de alleenheerschappij van het toenmalige Callebaut uit Wieze te doorbreken?

EDDY VAN BELLE. “Neen.Onze ambitie was nooit het nummer één te worden. Smaak zal altijd primeren op tonnage. Maar we wilden toen wel een alternatief bieden. Nu zijn we fier dat we de enige chocoladefabriek zijn die nog echt in Belgische handen is.”

LUC DE NORRE. “We willen vooral de taste leader zijn. Alles begint met de selectie van onze grondstoffen, zoals cacaomassa. Je kan slechte chocolade maken met goede ingrediënten, maar je kan geen goede chocolade maken met slechte ingrediënten. En dan is er nog het productieproces. We hebben een lange cultuur van samenwerking met chocolatiers die ons stimuleren de kwaliteit voortdurend te verhogen.”

Belcolade is de enige chocoladefabriek die nog 100 procent in Belgische handen is. Is dat een troef op de exportmarkt?

DE NORRE. “Belgische chocolade is een merk op zich, maar het geeft er een extra dimensie aan. En we spelen die troef zeker uit. Intussen exporteren we naar meer dan negentig landen.”

VAN BELLE. “Zoals naar Iran, waar we als een van de weinigen in onze sector overigens ook margarine en broodverbeteraars produceren. We zijn entrepreneurs, en dan moet je ook daar zaken durven te doen. We werken samen met een heel aimabele Iraanse familie. Zij leren ons hun markt kennen, wij leren hun hoe ze meer winst kunnen maken om te groeien.”

Welke zijn uw grootste groeimarkten?

VAN BELLE. “Heel Zuid-Amerika, de vroegere Oostbloklanden en natuurlijk Azië, waar we in elk land aanwezig zijn. Voor geïmporteerde chocolade zijn we zelfs nummer één in Japan. Bijna 90 procent van de productie gaat naar het buitenland.”

Japanners staan bekend als zeer veeleisende klanten.

DE NORRE. “Inderdaad. Een label dat wat schuin gedrukt is, is niet oké. Over productkwaliteit wordt zelfs niet gediscussieerd. We volgen hen daarin zo veel mogelijk. Onze klanten in de rest van de wereld genieten daar mee van. Fine chocolats moet je letterlijk nemen: de chocolade wordt verfijnd tot minder dan 20 micron, het niveau waarop je in de mond geen deeltjes meer onderscheidt. Tijdens het productieprocesverdampen de ongewenste zuren en gaat alle vocht eruit. Zelfs de zuurstof — de lucht van Erembodegem dus (lacht) — heeft zijn impact op de ontwikkeling van de aroma’s.

“In 2005 schakelden we over naar een nieuwe, zeer beschermende verpakking. Chocolade heeft veel vijanden. Vocht en zonlicht bedreigen de aroma’s. En ze moet natuurlijk op de juiste temperatuur verscheept worden. Tijdens de ‘reis’ mag de temperatuur nooit boven 20 graden Celsius stijgen. We houden dat in de gaten via systemen die de temperatuur en het vochtgehalte in de containers op de voet volgen.”

Er liggen grote expansieplannen klaar voor de fabriek in Erembodegem.

DE NORRE. “Boven op de huidige 21.000 vierkante meter bedrijfsruimte komt 15.000 vierkante meter bij voor nieuwe productiecapaciteit, een nieuw magazijn en extra inpakcapaciteit. Ik ben hier in 1992 begonnen. Voortdurend hebben we geïnvesteerd, installaties afgebroken en nieuwe installaties geïntroduceerd. Eigenlijk moeten we nu eerst overinvesteren. Bij de bouw van een nieuwe fabricatielijn moet je al weten naar welke finale capaciteit je streeft en de installaties daaraan aanpassen. En onze installaties moeten ook klaar zijn voor nieuwe trends, zoals chocolade zonder suiker of met heel hoge cacaogehaltes.”

VAN BELLE. “Belcolade is sinds zijn oprichting altijd blijven groeien. Geleidelijk aan werden we bekend als producent van kwaliteitschocolade. We kwamen ook telkens met nieuwe uitvindingen, zoals de Cyrano Box, een presentatiebox waarmee chocolatiers kennismaken met de aromatische karakteristieken van originechocolade en zo eigen, creatieve combinaties kunnen uitdenken. We willen een technologische voorsprong behouden. We werken nu aan de producten die we over vijf jaar zullen verkopen.”

Hoe financiert u die groei?

VAN BELLE. “We hebben met Puracor een soort eigen interne bank, die de uitbreidingen en filialen financiert met de interne winsten. De traditionele banken kennen almaar moeilijker leningen toe aan bedrijven, terwijl dat hun kernopdracht zou moeten zijn. Daarom zijn we bewust op zoek gegaan naar andere financieringsmogelijkheden. In de chocoladesector moet je trapsgewijs investeren, maar de treden die je moet nemen, zijn vaak heel hoog.”

Belcolade kan ook terugvallen op het wereldwijde netwerk van Puratos.

DE NORRE. “Inderdaad. Puratos heeft overal kantoren, magazijnen of fabrieken. Daardoor zijn we in staat een doos van 10 kilogram chocolade in Chili tegen een redelijke prijs af te zetten. De doos gaat in de container mee met de andere producten van Puratos.”

Puratos heeft ook een wereldwijd netwerk van innovatiecentra, waaronder het Belcolade Chocolate Center. Wat doen die centra?

VAN BELLE. “We trainen er onze mensen. Verkopers leren er bijvoorbeeld verkopers de juiste aroma’s van de chocoladevariëteiten te detecteren. En we trainen en ondersteunen er onze klanten. We inspireren ze via nieuwe concepten, smaken en recepten. Ondertussen hebben we al 53 van die centra. We geven zelfs opleidingen aan beroepsscholen. Daarnaast hebben we twee eigen ‘campussen’ in Groot-Bijgaarden en Sankt-Vith, waar honderden leidinggevenden meer dan vijftig programma’s kunnen volgen.”

Vindt u gemakkelijk het geknipte technische personeel in België?

DE NORRE. (zucht) “Neen. De ideale operator is iemand die technisch bekwaam en gedisciplineerd is, én een achtergrond in de voeding heeft. We werken ook zeven dagen op zeven in een volcontinu ploegenstelsel. De kapitaalintensiteit is zo groot dat die machines moeten blijven draaien. We geven kansen aan stagiairs en onderhouden nauwe contacten met de technische scholen in de buurt.”

Kan iemand die bij pakweg Volvo Cars aan de lopende band heeft gestaan, hier aan de slag?

DE NORRE. “Misschien, zolang de wil er is om bij te leren. Reken toch op zes maanden opleiding. We hanteren strikte normen voor de voedselveiligheid. Chocolade maken is een ambacht, net zoals bier brouwen. Hoe perfect je een machine ook instelt, onze operators moeten zien of het ‘deeg’ te droog of te plat is, en moeten eventueel ingrijpen. Die expertise verwerf je al doende.”

VAN BELLE. “Maar bepaalde basisprincipes blijven dezelfde, zoals discipline en hygiëne. Een papiertje op de grond, dat kan niet.”

Puratos is een discrete multinational, die bijzonder weinig in het nieuws komt. Is dat een bewuste keuze?

VAN BELLE. “Ja, omdat voor ons de focus altijd op de klanten ligt. Omdat we enkel aan professionele afnemers leveren, zijn we natuurlijk ook niet bekend bij het grote publiek, zoals Coca-Cola of P&G. Maar af en toe moeten we toch naar de pers, zodat mensen over ons lezen en we op elk niveau de beste mensen kunnen aantrekken.”

Hoe moeilijk is het om de familiale cultuur te verankeren, nu de groep almaar groter wordt?

VAN BELLE. “We zijn nu toe aan de derde generatie. Onze youngsters hebben de meeste filialen al bezocht, en ze krijgen intensieve opleidingen, van een balans leren lezen tot verkooptrainingen. We proberen de families natuurlijk bij elkaar te houden, maar je kan zoiets niet pushen. Iedereen moet zijn eigen weg kiezen.”

Er is een consolidatie aan de gang in de chocolade-industrie. Is dat een bedreiging of een voordeel voor u?

VAN BELLE. “Hoe minder spelers er zijn, hoe meer kans dat wij een alternatief kunnen zijn voor klanten. Wat ons meer zorgen baart, is de speculatie op voedingsgrondstoffen zoals graan, maar ook cacao, waardoor de cacaoprijzen fors schommelen. Zo krijg je pieken in de markt die niets meer te maken hebben met productie of verbruik. Speculatie met voedingsingrediënten zou verboden moeten worden.”

SAM DE KEGEL, FOTOGRAFIE EMY ELLEBOOG

“Speculatie met voedingsingrediënten zou verboden moeten worden” Eddy Van Belle

“Chocolade maken is een ambacht, net zoals bier brouwen” Luc De Norre

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content