1 procent inspiratie, 99 procent uittesten

Gebruiksvriendelijkheid is een hot topic in ondernemingen. Klanten willen eenvoudige diensten of producten, medewerkers willen tools die het werk gemakkelijk maken. Van die tendens profiteert het gespecialiseerde ontwerpbureau Namahn.

Onze koffiemachine maakt lekkere koffie, maar is absoluut niet gebruiksvriendelijk.” Enige beroepsmisvorming is Joannes Vandermeulen niet vreemd. “Wie in dit vak zit, is een beetje een wereldverbeteraar. Je wil constant diensten of producten verbeteren.” Vandermeulen is oprichter en een van de drie partners bij Namahn, naast Kristel Van Ael en Joep Paemen. Het ontwerpbureau ziet het als zijn missie om producten of diensten zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken.

Namahn bestaat sinds 1987 en telt 23 medewerkers. Het Brusselse bedrijf concentreerde zich aanvankelijk op digitale producten en diensten. IT was toen nog bijzonder gebruiksonvriendelijk. Nadien is het werkveld verruimd naar het niet-digitale, maar de focus op de eindgebruiker is gebleven. “Onze projecten zijn heel divers”, vertelt Paemen. “We werken zowel voor de overheid als voor bedrijven. Voor BEST Sorting hebben we mee nagedacht over hoe mensen het gemakkelijkst hun sorteermachines kunnen bedienen. Sony Europe heeft ons ingeschakeld voor zijn e-commercesites. En we voeren regelmatig opdrachten voor de Europese Commissie uit. We concentreren ons op het ontwerpen en het uitdenken, voor de uitvoering staan we niet in. Dat is geen nadeel, want vaak willen klanten met hun eigen technologie werken.”

‘Veiligheidskritische systemen’, vaak te vinden bij nutsbedrijven, zijn een specialiteit van Namahn. Voor Fluxys, de beheerder van het Belgische aardgasnetwerk, heeft het meegewerkt aan een nieuwe tool om de gasstromen te beheren. Een goed ontworpen interface is er van cruciaal belang. Voor de spoorinfrastructuurbeheerder Infrabel onderzoekt het hoe de verkeersregeling in nieuwe seinhuizen optimaal kan gebeuren. Daarvoor is er onder meer een controlekamer nagebouwd waar samen met het personeel scenario’s worden uitgetest. “De dagelijkse sleur kan in zo’n seinhuis in een oogwenk omslaan in een crisis”, zegt Vandermeulen. “Het is belangrijk zulke situaties te simuleren. Dan zie je bijvoorbeeld onmiddellijk wie er in elkaars gezichtsveld moet zitten. Alles moet maximaal doordacht zijn.”

“Onze werkwijze is niet die van het klassieke ontwerpbureau”, vult Paemen aan. “Meestal heb je daar een topdesigner die zich in zijn ivoren toren terugtrekt en nadien met het resultaat komt. Wij staan meer in voortdurende dialoog met onze klanten. Maar een consensus om de consensus is ook niet de bedoeling. Het moet goed zijn. We willen zo snel mogelijk prototypes of storyboards maken. Je hebt daar geen ingewikkelde 3D-simulaties voor nodig. Pen en papier zijn meestal meer dan voldoende. Zo komen veel sneller fouten aan het licht. Het is enkel door je ontwerp uit te testen dat je weet of de eindgebruiker ermee aan de slag kan of wil gaan. Dat observeren en testen, is enorm belangrijk. Mensen doen vaak andere dingen dan wat ze zeggen.”

Internationaal toonaangevend

Namahn kan profiteren van een trend. Er is meer aandacht voor gebruiksvriendelijkheid in het bedrijfsleven. Dat geldt niet alleen voor de producten of diensten. Ook de interne systemen en processen worden onder de loep genomen, om te vermijden dat ze het personeel hinderen.

“Veel klanten doen een beroep op ons nadat een internationale concurrent met een beter en gebruiksvriendelijker product op de markt is gekomen”, zegt Van Ael. “Plots zitten ze met een concurrentieel nadeel. Daarnaast zijn de medewerkers in een bedrijf veeleisender ge-worden voor de tools waarmee ze werken. Dat is wellicht door de opkomst van smartphones en tablets. Ze zien hoe gemakkelijk die te bedienen zijn en verwachten hetzelfde van andere systemen.”

Toch heeft Namahn enkele lastige jaren achter de rug. De algemene economische situatie speelt het bedrijf nog altijd een beetje parten, al doet Namahn het beter dan veel sectorgenoten. In 2011 was Namahn opnieuw winstgevend na twee jaren met verlies. “Toen hebben we de crisis echt gevoeld”, verklaart Vandermeulen. “Veel klanten zetten plots hun projecten stop. Nu voelen we de crisis minder, maar 2012 was een grillig jaar. We hebben één slechte maand gehad en die heeft wat op onze omzet en winst gewogen. Bovendien hebben we meer aanwervingen gedaan, waardoor onze personeelskosten zijn gestegen. Rendabiliteit is natuurlijk een prioriteit, maar er zijn geen financiële doelstellingen voor de komende jaren. In de eerste plaats willen we ons werk goed en graag blijven doen. We willen toonaangevend blijven in België en het worden in Europa. We opereren en rekruteren dan ook meer en meer internationaal.”

STIJN FOCKEDEY, FOTOGRAFIE LIES WILLAERT