Op het eerste gezicht lijkt niets baron Edouard Vermeulen te verbinden met Omer Jean Vander Ghinste. Toch zijn de twee families al generaties lang verbonden door dezelfde brouwtraditie. Samen blazen ze Ypra, het iconische bier van de voormalige Brouwerij Vermeulen, nieuw leven in.
Dat Edouard Vermeulen de ontwerper van het modehuis Natan is, weten velen. Ook zijn passie voor bier is relatief bekend. Zijn brouwerswortels daarentegen zijn nooit echt aan het licht gekomen. Hij is de zoon van Charles Vermeulen, de laatste brouwer van de gelijknamige brouwerij in het centrum van Ieper.
“Brouwerij Vermeulen werd opgericht in 1836 en bleef tot voor kort in de familie. Ik bracht mijn jeugd door tussen de biervaten en de houten kratten”, vertelt hij. Sinds Polydore Vermeulen de brouwerij oprichtte, werd ze van generatie op generatie doorgegeven. De brouwerij bleef actief tot 1976. Ze was in de regio bekend van Ypra, een blond bier van hoge gisting, en Spéciale, een amberkleurig bier uit de grote familie van de Belgische speciaalbieren die in het begin van de twintigste eeuw de groeiende populariteit van pils moesten counteren.
“Mijn vader stond voor een strategische keuze”, legt Edouard Vermeulen uit. “Om te kunnen blijven brouwen en groeien, waren nieuwe installaties nodig. Dat was een te grote investering voor een kleine brouwerij, vooral omdat groeien in de stad niet meer mogelijk was. Dus koos hij voor bierdistributie. Tegelijkertijd besloot hij te focussen op zijn vastgoedportefeuille, die cafés en een hotel op de Grote Markt van Ieper omvatte.”
In 1976 nam Charles Vermeulen de distributie over van de bieren van de Omer-brouwerij van de familie Vander Ghinste in Bellegem, op een boogscheut van Kortrijk. “Vroeger waren brouwerijen niet levensvatbaar zonder eigen cafés, die uiteraard bevoorraad moesten worden”, vertelt Omer Jean Vander Ghinste, de vierde Omer die de brouwerij leidt (zie kader). “Onze cafés waren goed voor 80 procent van onze verkoop. Aan het begin van de twintigste eeuw fungeerde het café ook als distributiecentrum. Er waren geen flessen, de klanten kwamen hun bier ophalen met hun eigen karaf. In 1995 stopte de toen 67-jarige Charles Vermeulen met de distributie. Wij namen ze over en bevoorraadden zijn cafés met onze bieren. Hoewel Charles niet langer brouwde, liet hij wel nog altijd Ypra brouwen door een andere kleine brouwerij. Dat ging door tot vorig jaar.”
Een grote familie
De twee families zijn al generaties lang met elkaar verweven. De grootvader van Edouard Vermeulen en de overgrootmoeder van Omer Jean Vander Ghinste waren broer en zus. Het was dus vrij logisch dat Brouwerij Omer Vander Ghinste in 2021 Brouwerij Vermeulen overnam. “We hadden nooit aan iemand anders kunnen verkopen”, zegt Edouard Vermeulen. “Zo was mijn vader er zeker van dat het familiebezit na zijn vertrek in goede handen was.”
“We hebben de cirkel rondgemaakt”, vult Omer Jean Vander Ghinste aan. “Ik stam uit drie brouwersfamilies, en nu zijn hun brouwerijen allemaal samengebracht. Brasserie LeFort kwam in de familie door een huwelijk. Ze behoorde toe aan mijn overgrootmoeder van vaders kant. Brouwerij Omer, die enkel familiebieren produceert, brouwt al langer dan alle Belgische abdijen samen.”
Turkoois
Brouwerij Omer Vander Ghinste heeft een uitgebreid assortiment. Naast Omer en LeFort heeft het ook de pils Bockor, het op eikenhouten vaten gerijpte Roodbruin en het lambiekbier Cuvée des Jacobins. De brouwerij werd bekend dankzij het tv-programma Tournée Générale. In de supermarkten is Omer na Duvel het meest verkochte sterke blonde bier. In Wallonië is het minder aanwezig, maar zoals Omer Jean Vander Ghinste zegt, zijn de bieren van de brouwerij voor 90 procent Waals, aangezien het water van Saint-Léger komt.
Dit voorjaar blaast Brouwerij Omer Vander Ghinste Ypra nieuw leven in. Voor de verpakking deed ze een beroep op Edouard Vermeulen. “Ik heb het gedaan als herinnering aan mijn vader en aan mijn jeugd. Hij heeft de nieuwe Ypra nog kunnen proeven voor hij overleed. Ik vond het belangrijk het basisontwerp te behouden. Het turkoois voor het label en de bakken is gekozen om op te vallen in de winkels. Een zwarte of blauwe bak gaat verloren in de massa.”
Op de hals van de fles staat een gestileerde windmolen. Toen Edouard Vermeulen in 2017 door koning Filip in de adelstand werd verheven, liet hij ook een gestileerde molen bovenaan in zijn wapenschild plaatsen. “Het is de molen van Elverdinge”, zegt hij. “Die was van ons en diende om de brouwerij van gemalen graan te voorzien. Het enige probleem was dat de grond grensde aan het park en het Château d’Elverdinge van de graaf van Ennetières. In de jaren 1850 had hij zijn oog laten vallen op ons land. Omdat mijn voorouders weigerden te verkopen, plantte hij er populieren omheen, om de wind uit de molenwieken te houden. Aanvankelijk verhoogden de Vermeulens de molen, maar aan het begin van de twintigste eeuw verwijderden ze de wieken en gebruikten ze een mechanisch proces. De molen is nooit getemd! Hij is nog steeds van mijn broer en mij. Het grappige is dat molen in West-Vlaanderen meulen wordt genoemd. Dus technisch gezien ben ik Edouard Dumoulin! (lacht)”
Een geschiedenis van glas in lood
Binnenkort neemt Omer Géry Vander Ghinste als vijfde Omer de leiding van de familiebrouwerij op zich. “Omer I gaf vroeger glas-in-loodramen aan de caféhouders die zijn bier afnamen”, vertelt Omer Jean Vander Ghinste. “Toen zijn eerste zoon werd geboren, moest hij hem wel Omer noemen. Anders had hij alle glas-in-loodramen moeten vervangen. De traditie is gebleven. Ik ben Omer IV, Géry is Omer V. De glas-in-loodramen hebben een lange geschiedenis. Het schrift was vroeger in gotische stijl, maar na de Eerste Wereldoorlog wilde niemand dat nog. Dus namen we de art-decostijl over, die nog steeds gebruikt wordt op het Omer-etiket. We hebben nog steeds vijf cafés met zulke ramen. Ik heb net een brief ontvangen van het Vlaams Gewest, waarin staat dat ze alle vijf beschermd zijn.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier