Bekijk Trends Talk met Els Verbakel, hoofd architectuur Bezalel Academy in Jeruzalem: ‘Israëlische overheid werkt maatschappelijke kloof in de hand’

Bij de gewone Joden en Palestijnen in Israël bestaat er veel wil om de wederzijdse spanningen te overstijgen en samen te werken, maar de politiek heeft belang bij het status quo. Dat zegt Els Verbakel in Trends Talk. Zij is een Vlaamse ingenieur-architect die aan het hoofd staat van het departement Architectuur van de Bezalel Academy in Jeruzalem.

In Israël is er zowel bij Joden als Palestijnen voldoende wilskracht om samen te werken. Maar die goodwill aan de basis krijgt geen steun van het politieke establishment. Want dat establishment haalt voordeel uit de huidige verdeeldheid. Dat is de analyse van Els Verbakel, hoofd van het departement Architectuur aan de Bezalel Academy in Jeruzalem.

Verbakel studeerde voor burgerlijk ingenieur architect aan de KU Leuven en haalde daarna een doctoraat aan de Amerikaanse Princeton University. Vervolgens trok ze naar Israël, waar ze samen met haar man het architectenbureau Derman Verbakel Architecture opende.  Haar werk voor het bureau combineert ze met haar job als departementshoofd aan de Bezalel Academy.

De Israëlische overheid doet niet alleen niets om de maatschappelijk kloof te dichten, ze werkt die zelfs in de hand, volgens Verbakel. Het lager- en middelbaar onderwijs bijvoorbeeld houdt informatie over de andere gemeenschappen achter. Zo zijn er leerlingen die nooit te horen krijgen dat er door Israël bezette gebieden bestaan.

“Het is ongelooflijk, maar in de Bezalel Academy kom ik studenten tegen die ik voor de eerste keer moet vertellen dat er zoiets als een groene lijn bestaat in Israël, de scheiding tussen bezet en niet-bezet gebied,” zegt Verbakel.

Ruimtelijke planning

Ook de ruimtelijke planning werkt de maatschappelijk kloof in de hand, aldus Verbakel. Zo worden in de steden aparte wijken voorzien voor elke bevolkingsgroep. De verstedelijking neemt overigens snel toe. Gecombineerd met de sterke bevolkingsgroei heeft dat de nodige gevolgen voor de vastgoedmarkt. Zo behoren de vastgoedprijzen in Tel Aviv tot de hoogste van de wereld. Dat maakt het voor jonge mensen heel moeilijk om een betaalbaar appartement te vinden.

“De overheid probeert er iets aan te doen, onder meer via versnelde goedkeuring van woningbouwprojecten, maar dat lukt niet echt,” zegt Verbakel. “Tegen 2048 zullen nog steeds anderhalf miljoen extra woningen nodig zijn om aan de vraag te voldoen.”

‘Samenleving op een keerpunt’

Economisch gaat het niet slecht in Israël. Zo is de werkloosheid erg laag, zowel bij geschoolde als minder geschoolde werknemers. Net als veel andere bedrijven in Israël heeft het architectenbureau van Verbakel en haar man – met 36 mensen in dienst – moeite om nieuwe werknemers te vinden.

“Vele architecten starten in de hightech. Die sector staat erg sterk in Israël en kan ook creatieve denkers als architecten gebruiken,” zegt Verbakel. “Dat maakt dat ons bureau aantrekkelijke lonen moet bieden, want werknemers in de hightech worden zeer goed betaald.”

Toch betwijfelt Verbakel of Israël een mooie toekomst te bieden heeft voor jonge mensen. Zij vreest voor een afbrokkeling van de Israëlische democratie, nu premier Benjamin Netanyahu zijn pogingen hervat om de bevoegdheden van het Hooggerechtshof te beperken, ondanks de massale demonstraties. “De Israëlische samenleving staat echt op een keerpunt,” aldus Verbakel.