‘Wallonië genereert te weinig overheidsinkomsten’

Wallonië genereert te weinig overheidsinkomsten – via sociale bijdragen en belastingen – om de transfers te keren.

De transfers van Vlaanderen naar Wallonië bedragen 1,8 procent van het bruto binnenlands product, of 6,2 miljard euro. Dat blijkt uit een nieuwe studie van het Leuvense onderzoeksinstituut Vives.

In de periode 2007-2011 bleven de geldstromen gelijk, en dat is eigenlijk verwonderlijk. Een crisis zoals die van 2008 treft in de eerste plaats de meest exportgerichte segmenten van een economie. Binnen België is dat tot nader order nog altijd Vlaanderen. In de periode 2008-2011 groeide de economie in Vlaanderen op jaarbasis met gemiddeld 0,6 procent, evenveel als die van Brussel. In diezelfde periode groeide de Waalse economie gemiddeld met 1,2 procent per jaar.

Normaal gesproken moest de crisis de transfers dus doen dalen, want Wallonië doet het beter. Maar dat is niet gebeurd, omdat de Waalse economie structureel nog altijd veel te zwak is. Wallonië genereert te weinig overheidsinkomsten _ via sociale bijdragen en belastingen _ om de transfers te keren.

Dat komt omdat de Vlaams-Waalse geldstromen niet alleen betrekking hebben op de uitgaven, zoals de hogere – of op zijn minst minder efficiënte – medische consumptie in Wallonië. Ze blijven ook hoog doordat de werkgelegenheid in Wallonië ondermaats is. Te veel Walen leven van een uitkering, en te weinig dragen bij aan de sociale zekerheid. Dat blijkt ook uit de cijfers: de sociale zekerheid is zowel in absolute als in relatieve termen de belangrijkste transfertencategorie. In procent van de totale socialezekerheidsuitgaven zijn er meer transferts uit het Vlaams Gewest (5,9%) dan in procent van de federale uitgaven zonder sociale zekerheid (4,5%) en dan in procent van de dotaties via de financieringswet (3,4%).

Het is opvallend dat de werkzaamheidsgraad in de welvarendste Waalse provincie, Waals-Brabant, met 69,4 procent amper beter is dan die in de slechtste Vlaamse provincie, Limburg (69,2%). De werkloosheidsgraad ligt in Wallonië met 7,7 procent het laagst in Luxemburg, wat beduidend hoger is dan Antwerpen, de Vlaamse provincie met de hoogste werkloosheidsgraad (6,1%). Binnen de eurolanden zijn de regionale verschillen in werkloosheid en werkzaamheidsgraad enkel hoger in Italië.

De transfers zullen enkel dalen als de werkzaamheidsgraad in Wallonië sterk stijgt en als de regio op die manier meer overheidsinkomsten genereert. Misschien zal dat gebeuren na de uitvoering van de zesde staatshervorming, die de deelstaten bevoegd maakt voor het doelgroepenbeleid. Vooral in de strijd tegen de jeugdwerkloosheid moet Wallonië kiezen voor een meer gerichte aanpak.