‘Voor vrouwen die alleen ondernemen, blijven de deuren vaak gesloten’

Voor vrouwen of mensen met een migratieachtergrond blijft het moeilijk om kapitaal te vinden voor hun bedrijf. “Diversiteit bij ondernemers is niet voldoende, we hebben ook diverse investeerders nodig.”

“ Ondanks mentorprogramma’s, incubatoren en acceleratoren zien we geen grote verandering in de cijfers”, legt Yonca Braeckman een belangrijk pijnpunt in de investeringswereld bloot. Er gaat nauwelijks geld naar bedrijven met oprichters met een diverse achtergrond.

Braeckman weet waarover ze praat. Ze is de bezieler en oprichter van Impact Shakers, dat start-ups van oprichters met een diverse achtergrond begeleidt. “In Nederland ging vorig jaar minder dan 1 procent van alle durfkapitaal naar bedrijven met enkel vrouwen als oprichters. Dat aandeel is zelfs gedaald, ondanks alle inspanningen. In België zullen de cijfers niet beter zijn, maar we meten ze zelfs niet.”

Ook Céline Bouton weet hoe moeilijk het voor sommige groepen is geld te vinden. Ze richtte mee het investeringsplatform Lita Belgium op en is de COO van Solifin, een netwerkorganisatie die ondernemers helpt financiering te vinden. “Voor vrouwen die alleen ondernemen bijvoorbeeld is het ontzettend moeilijk om fondsen te vinden. Ze moeten wel honderd deuren plat lopen of vinden nooit geld. De deuren blijven gewoon gesloten. Ze worden vaak gewoon niet in staat gezien om een bedrijf te managen.”

Onbewuste vooroordelen

Er is geen aanbodprobleem, stelt Braeckman: “Er zijn meer dan voldoende bedrijven die het potentieel hebben om te schalen. Impact Shakers organiseert op 5 mei een event in Brussel met onder meer een pitchwedstrijd voor starters met een diverse achtergrond. Er liepen 432 kandidaturen binnen uit heel Europa. Vorig jaar kregen zij en haar collega bij Impact Shakers meer dan 2.000 pitches onder ogen.

Ook aan de resultaten van de kandidaten ligt het niet. Bedrijven met diverse teams doen het doorgaans zelfs beter, toont onderzoek aan. Waar knelt dan het schoentje? “Het grootste probleem is te weinig diversiteit bij investeerders”, meent Braeckman.

Ze haalt opnieuw vrouwen aan als voorbeeld. Bij durfkapitaalfondsen is slechts 15 procent van de partners een vrouw. “De teams die fondsen managen zijn nog heel weinig divers”, stipt Braeckman aan. “Zo blijven vaak onbewust vooroordelen leven. Of ze herkennen de problemen die een bedrijf wil oplossen niet, omdat het in hun eigen leefwereld geen problemen zijn.”

De verklaring voor de eenheidsworst bij investeerders is complex. “Het begint volgens mij al met ongelijke kansen in het basisonderwijs”, meent Jamy Goewie, partner bij de investeerder Shaping Impact Group en manager van het SI3-fonds, dat inzet op sociale gelijkheid. “Kinderen uit achterstandswijken krijgen vaker een lager schooladvies, wat zich vertaalt in alle latere studiekeuzes. Zeker in financiële studies zien we in verhouding weinig vrouwen, nog minder mensen van kleur en al helemaal weinig vrouwen van kleur. En als investeerder heb je natuurlijk wel wat financiële kennis nodig.”

Meer bewustzijn

Hoe kan het anders? Braeckman verwijst naar een initiatief van de Europese Commissie. Die heeft voor het eerst aan het Europees Investeringsfonds quota opgelegd voor gender lens investing. Dat betekent dat meer geld moet gaan naar vrouwelijke ondernemers. Braeckman is voor zo’n systeem van quota, ook bij beheerders van fondsen, “als dat kan helpen”.

Voor Goewie is er vooral meer bewustzijn nodig dat organisaties er baat bij hebben als ze verschillende mensen aan boord halen: “Maar we moeten diversiteit wel heel breed blijven beschouwen. We moeten verder kijken dan de foto, waar je misschien enkel mannen op ziet staan en weinig vrouwen of mensen met een migratieachtergrond. Ik vind het gevaarlijk te polariseren op basis van uiterlijke kenmerken.”

“Diversiteit zit in de mens. Wat telt, is wat iemand drijft en hoe vertrouwd die is met een bepaald probleem. Een witte man kan ook een handicap hebben of opgegroeid zijn armoede, maar dat zie je niet als je enkel naar de foto van het investeringsteam kijkt.”

Meerwaarde

Cijfers tonen aan dat bedrijven van diverse oprichters betere resultaten halen. Hetzelfde geldt voor investeringsteams. In het wetenschappelijke blad Harvard Business Review verscheen een studie naar het ‘diversiteitsdividend’. Durfkapitaalinvesteerders die 10 procent meer vrouwen aan boord hebben, bleken jaarlijks gemiddeld 1,5 procent meer rendement te halen en wisten bijna 10 procent meer winstgevende exits te realiseren.

Bovendien zijn diverse investeringsteams aantrekkelijker voor ondernemers. Een recente rondvraag in de Europese technologiesector leert bijvoorbeeld dat ondernemers vooral willen dat investeerders hun missie en visie begrijpen en ondersteunen, meer dan dat ze kapitaal en toegang tot een netwerk verlangen.

“Meer diverse investeerders brengen elk hun eigen achtergrond en expertise mee”, weet Céline Bouton. “En ze begrijpen de uitdagingen of hebben zelf al die hindernissen moeten nemen.” Ze pleit ervoor diversiteit nog breder te zien: “Er zitten bijvoorbeeld ook te veel mensen met een zuiver financiële achtergrond in investeringsteams. Waarom niet meer mensen met bijvoorbeeld een marketingachtergrond of nog andere profielen?”

Jamy Goewie leidt een investeringsteam dat uit evenveel mannen als vrouwen bestaat. Waarom ze dat belangrijk vindt, duidt ze met een sprekend voorbeeld. “Ik veralgemeen natuurlijk, maar er is vaak een groot verschil in hoe mannelijke en vrouwelijke ondernemers hun groeivooruitzichten presenteren. Mannen zijn eerder van het type ‘overpromise and underdeliver’ – lukt het niet, dan zien we wel weer – terwijl vrouwen veeleer voorzichtig zijn in hun prognose, om het vervolgens beter te doen. Een team van alleen maar mannelijke investeerders zal denken dat die vrouwen niet ambitieus zijn, terwijl vrouwen die bescheidenheid beter begrijpen.”

Vrouwen, bijvoorbeeld, moeten wel honderd deuren plat lopen of vinden nooit geld. De deuren blijven gewoon gesloten’
CÉLINE BOUTON

Summit Brussel

Braeckman wil meer diversiteit brengen bij de investeerders. Impact Shakers geeft daarom opleidingen. Mensen kunnen er ook ervaring opdoen als angel investor via het mentorprogramma dat start-ups begeleid. Daarnaast vindt vrijdag 5 mei ook de eerste Impact Shakers Summit plaats, een groots opgezet, pan-Europees event rond impactinvesteren en diversiteit. Het doel is ondernemers en investeerders bij elkaar te brengen.

“Er zullen veel investeerders uit ons ecosysteem aanwezig zijn, maar we hebben ook traditionele spelers uitgenodigd, om hun te tonen hoe een inclusief ecosysteem eruit kan zien”, besluit Braeckman. “Bij heel veel mensen ziet hun directe netwerk er heel erg uit als zijzelf. Wij willen tonen en laten voelen hoe diversiteit de kracht van ideeën, van oplossingen en bedrijven kan bevorderen.”