Zwarte doos moet verzekeraars meer zicht geven op rijgedrag cliënten

Dankzij een black box krijgen verzekeraars gedetailleerde informatie over het rijgedrag van hun cliënten. Daardoor kunnen ze het risico op schade beter inschatten en de premies beter afstemmen.

Drie onderzoekers van de KU Leuven hebben de data van de zwarte dozen uit de wagens van 10.406 verzekerden geanalyseerd. Samen hadden zij 297 miljoen kilometers op de teller en rapporteerden ze 1481 schadegevallen. De data werden verzameld tussen 2010 en 2014, en zijn afkomstig van een groep bestuurders die intekenden op een zogenoemde telematicaverzekering.

“De bestuurders installeerden een black box in de wagen en ontvingen in ruil een aanzienlijke korting op hun premie. De doelgroep waren jongeren, omdat zij traditioneel hogere premies betalen”, zegt hoogleraar actuariële wetenschappen Katrien Antonio. “Het sterke aan dat onderzoek is de voorspellende kracht van telematicagegevens. We ontdekten dat het risico op schade groeit met de gereden kilometers. Wie meer rijdt op stedelijke wegen en snelwegen, of vooral ‘s avonds en ‘s nachts onderweg is, heeft een grotere kans op een ongeval. Een segmentatie op basis van die informatie is informatiever dan de traditionele risicofactoren die verzekeraars nu gebruiken.”

Weinig invloed op tarief

Vandaag worden de verzekeringspremies grotendeels bepaald op basis van de kenmerken van de verzekerde en de wagen. “Verzekeraars analyseren data uit het verleden over het aantal schadegevallen en de omvang van die schade”, legt Katrien Antonio uit. “Ze kijken onder meer naar de leeftijd van de verzekerde, het aantal jaren rij-ervaring, zijn postcode, het type auto en het vermogen van de wagen.” Die gegevens vormen de basis voor de tariefklassen en weerspiegelen het risico van de groep verzekerden.

Door te segmenteren volgens zulke indirecte variabelen heeft de verzekerde weinig invloed op zijn tariefklasse en dus ook niet op de premie. “Het Europees Hof van Justitie heeft bedenkingen bij het gebruik van sommige risico-indicatoren, omdat die discriminerend zijn”, zegt Katrien Antonio. Eerder had het Europees Hof van Justitie geoordeeld dat het discriminerend is als mannen en vrouwen een verschillende premie moeten betalen. “Sinds 2012 is het verboden het geslacht van de verzekerde in rekening te brengen voor verzekeringspremies.”

Inzicht in rijvaardigheid

De kenmerken van de verzekerde en de wagen zijn misschien vrij makkelijk te verzamelen, maar ze zijn niet wat de verzekeraar wil weten. Die is vooral geïnteresseerd in de rijvaardigheid en het rijgedrag van de verzekerde. Hoe intensief gebruikt de bestuurder de wagen en waar rijdt hij? Dankzij telematica kunnen verzekeraars wel inzicht krijgen in de rijvaardigheid van de bestuurder. “De dynamische, directe gegevens van de black box registreren de gereden afstand, de tijdstippen van de dag, het soort wegen, de snelheid en de rijstijl zoals bruusk remmen. Zo kunnen verzekeraars het risico op schade beter inschatten en de premies beter afstemmen op het rijgedrag”, weet Katrien Antonio.

Aangepaste korting

Ook de verzekeraars zien stilaan de voordelen van de metingen in. “Het is duidelijk dat de markt geleidelijk aan het bewegen is en dat we evolueren van een eenmalige korting naar een meer dynamische prijszetting”, merkt Antonio op. Er is in ons land voorlopig slechts een handvol verzekeraars dat een zwarte doos promoot. De maatschappijen die dat doen, doen dat voornamelijk bij hun jonge klanten.

In België krijgen jonge bestuurders die de app driveXperience van de verzekeraar AXA gebruiken, en die hun rijstijl laten analyseren en zich laten coachen, tussen 20 en 50 procent korting op de premie voor een autoverzekering. De korting hangt af van de algemene score van de rijstijl. Enkel wie jonger dan 24 jaar is – of jonger dan 30 jaar, maar zijn rijbewijs minder dan een jaar heeft – komt in aanmerking.

P&V Verzekeringen lanceerde begin dit jaar een nieuw verzekeringsproduct waarvan de premie gekoppeld is aan de resultaten van de zwarte doos in de wagen. Het werkt daarvoor samen met D’Ieteren Auto, de Belgische verdeler van de Volkswagen-merken. Met WeCover krijgen bestuurders jonger dan 26 jaar tot 50 procent korting afhankelijk van hun rijgewoonten, zoals de wegen die ze nemen of de tijdstippen waarop ze rijden. De bestuurders die in het systeem stappen, krijgen in het eerste jaar hoe dan ook een korting van 40 procent op de premie voor een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid. Daarna hangt de premie af van de voorzichtigheid die de bestuurders aan de dag leggen.

Bij de verzekeraar Vivium krijgen jongeren onder 26 jaar 25 procent korting op de autopremie, als ze in hun wagen een meettoestel laten installeren. De gegevens die de box verzamelt, hebben geen invloed op de premie en worden anoniem gebundeld vooraleer de verzekeraar die onder ogen krijgt.

Niet verplicht

In ons land is de black box voorlopig niet verplicht. In Nederland kwam het Verbond van Verzekeraars onlangs met een voorstel elke auto te voorzien van een zwarte doos die een aantal gegevens zou registreren. De vraag is natuurlijk hoe het dan zit met de privacy van de bestuurder. “De verzekeraar kan alleen gegevens verzamelen met toestemming van de verzekerde. Maar het is duidelijk dat er ook een spanning kan ontstaan tussen verzekerden met en zonder telematicaproduct”, besluit Katrien Antonio. “Als die spanning doorzet, zullen verzekerden die geen data willen delen, wellicht meer betalen.”