Wie een zware ziekte heeft overwonnen of aan een chronische ziekte lijdt, heeft het soms niet makkelijk om een verzekering af te sluiten. Het recht om vergeten te worden kan helpen.
Als u een woonkrediet aangaat, zorgt een schuldsaldoverzekering ervoor dat de terugbetaling gewaarborgd blijft als u zou overlijden. Hoewel zo’n polis niet verplicht is, kan die een financieel drama vermijden voor de overblijvende gezinsleden. Veel kredietgevers staan enkel een woonhypotheek toe als de lener een schuldsaldoverzekering afsluit.
Verzekeraars bieden daarvoor verschillende formules aan. Een eenmalige premie is de goedkoopste optie, maar u moet dan wel meteen een aanzienlijke som op tafel leggen: afhankelijk van het te verzekeren bedrag kan de premie oplopen tot enkele duizenden euro’s. U kunt ook kiezen voor periodieke premies. Over de hele looptijd is dat duurder, maar u kunt de betaling wel spreiden over meerdere jaren.
Een schuldsaldoverzekering biedt financiële zekerheid. Dat geldt ook voor een verzekering gewaarborgd inkomen, ook wel ‘arbeidsongeschiktheidsverzekering’ genoemd. Die keert een rente uit als u inkomensverlies zou lijden als gevolg van arbeidsongeschiktheid door ziekte of een ongeval. U krijgt dan gedurende een afgebakende periode elke maand een bedrag op uw rekening gestort. De uitkering wordt berekend op basis van uw lichamelijke en/of economische ongeschiktheid.
Het recht om vergeten te worden moet garanderen dat personen met een verhoogd gezondheidsrisico makkelijker toegang krijgen tot een verzekering.
U kunt als loontrekkende of zelfstandige zelf een individuele verzekering gewaarborgd inkomen aangaan. Net zoals bij andere verzekeringen betaalt u daarvoor een maandelijkse, driemaandelijkse of jaarlijkse premie. De premie wordt bepaald door allerlei factoren, zoals uw leeftijd, uw beroep, uw risicoprofiel en de gewenste hoogte van de uitkering. De modaliteiten verschillen naargelang de verzekeraar.
Sommige werkgevers voorzien ook in een collectieve polis gewaarborgd inkomen die hun personeel automatisch verzekert tegen inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid. In dat geval geniet de werknemer doorgaans gunstigere voorwaarden dan bij een individueel contract.
Verhoogd risico
Verzekeraars zijn echter niet altijd happig als mensen met een verhoogd gezondheidsrisico een schuldsaldo- of arbeidsongeschiktheidsverzekering willen afsluiten. “Ex-kankerpatiënten en mensen met een chronische aandoening moeten hun ziekteverleden melden aan de verzekeraar, al zal dat vanaf 1 januari 2026 niet meer het geval zijn voor wie kanker heeft gehad”, zegt Barbara Van Speybroeck van de beroepsvereniging Assuralia. “Dat kan dan leiden tot hogere premies of zelfs een weigering van de verzekeraar.”
Sinds enkele jaren is er een wettelijke regeling die moet garanderen dat personen met een verhoogd gezondheidsrisico makkelijker toegang krijgen tot een verzekering: het recht om vergeten te worden. Daardoor mogen verzekeraars na een zekere periode geen rekening meer houden met gezondheidsrisico’s van ex-kankerpatiënten, nadat die succesvol zijn behandeld. Ook wie aan een chronische ziekte lijdt, is dankzij die regeling beter beschermd.
Het recht om vergeten te worden is zowel van toepassing op schuldsaldo- als op arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. In dat laatste geval geldt de bescherming niet alleen voor een individueel contract, maar ook voor een collectieve polis via de werkgever.
Van acht naar vijf jaar
Het recht om vergeten te worden houdt in dat het verleden van klanten die kanker hebben overwonnen er niet toe mag leiden dat ze een hogere premie moeten betalen of stuiten op een weigering van de verzekeraar als hun behandeling minstens vijf jaar geleden succesvol werd beëindigd en ze intussen niet zijn hervallen. De behandeling met chirurgie, radiotherapie en/of chemotherapie moet volledig achter de rug zijn en de klant mag geen bijkomende behandelingen meer nodig hebben. Een hormoontherapie vormt daarop een uitzondering.
In het verleden werd voor ex-kankerpatiënten nog een onderscheid gemaakt op basis van de leeftijd bij de diagnose. “Voor wie jonger dan 21 jaar was, bedroeg de wachttijd vijf jaar”, legt Barbara Van Speybroeck uit. “Maar wie bij de diagnose ouder was dan 21, moest rekening houden met een periode van acht jaar. Sinds 1 januari geldt voor iedereen dezelfde termijn van vijf jaar.”
Voor schuldsaldoverzekeringen gelden bovendien kortere termijnen voor specifieke kankertypes, zoals bepaalde vormen van teelbal-, borst-, huid-, schildklier- en baarmoederhalskanker. Daarvoor wordt de wachttijd beperkt tot drie of één jaar. Voor de verzekeringen gewaarborgd inkomen zou in de toekomst een soortgelijke lijst worden opgesteld, maar zover is het nog niet.
Chronische aandoeningen
Het recht om vergeten te worden geldt ook voor bepaalde chronische ziekten, maar enkel voor het afsluiten van een schuldsaldoverzekering. Ook hier heeft de overheid een limitatieve lijst van ziekten opgesteld, zoals een infectie door het hiv-virus, virale hepatitis, chronische leukemie en mucoviscidose.
“Na de wachttijd mogen die chronische aandoeningen niet langer leiden tot een weigering of een bijpremie die hoger is dan de vastgelegde maxima voor de aanvraag van een schuldsaldoverzekering”, zegt Barbara Van Speybroeck.
Advies vragen
Een goede voorbereiding om een verzekering aan te vragen is cruciaal. Assuralia adviseert vooraf advies in te winnen bij de behandelende arts. “Die kent de medische situatie van de aanvrager het best en kan wellicht inschatten of die in aanmerking komt voor een verzekering”, zegt Barbara Van Speybroeck.
Hebben de arts en de verzekeraar een andere kijk op de zaak, dan kan de consument advies vragen aan het Opvolgingsbureau voor de tarifering. Die instantie zal beoordelen of het recht om vergeten te worden van toepassing is. Het Opvolgingsbureau oordeelt echter enkel over schuldsaldoverzekeringen.
Uitzondering bij blijvende arbeidsongeschiktheid
Als een consument door kanker voor een deel blijvend arbeidsongeschikt is op het ogenblik dat hij of zij een verzekering gewaarborgd inkomen aanvraagt, dan mag de verzekeraar die arbeidsongeschiktheid wel uitsluiten van de dekking. Die zogenoemde vooraf bestaande arbeidsongeschiktheid wordt dan niet verzekerd en geeft geen recht op een uitkering.
Stel dat de klant bij het sluiten van een verzekering bepaalde handelingen niet meer kan uitvoeren door een eerdere kankerbehandeling, dan mag de verzekeraar bepalen dat de polis geen uitbetaling dekt wanneer hij of zij in de toekomst niet zal kunnen werken door dat probleem.
