Een hypothecaire lening met meer vrijheid: wat houdt de wet-Dermagne in?

Wie een rentekorting op zijn hypothecaire lening heeft gekregen in ruil voor een brand- en schuldsaldoverzekering, krijgt voortaan meer vrijheid om na verloop van tijd over te stappen naar een andere verzekeraar. Dat is een gevolg van een nieuwe wet.

Als u een hypothecair woonkrediet aangaat om de aankoop van een woning of appartement te financieren, zal uw bankier vaak eisen dat u aanvullend een brand- en een schuldsaldoverzekering afsluit. De brandpolis beschermt de woning, die als onderpand voor het krediet dient. De schuldsaldoverzekering geeft uw bankier de garantie dat de hypotheeklening verder wordt afbetaald, mocht een van de kredietnemers overlijden.

Uw bankier kan u niet verplichten op zo’n brand- en schuldsaldoverzekering in te tekenen. Maar als u dat weigert, is de kans groot dat hij u geen woonkrediet wil toekennen. En dat is diens volste recht, net zoals een autoverhuurbedrijf zijn wagens enkel verhuurt aan personen die een geldig rijbewijs kunnen voorleggen.

Een brand- en schuldsaldopolis geven uw bankier dus garanties, maar ze bieden ook bescherming voor uzelf en uw gezin. Een woningbrand of het overlijden van een medekredietnemer kan leiden tot een financieel drama voor wie niet goed verzekerd is.

Uw bankier kan wel eisen dat u in ruil voor de toekenning van een hypothecaire lening een brand- en schuldsaldoverzekering afsluit, maar hij kan u niet verplichten dat bij hém te doen. U mag dus gerust bij andere verzekeringsmaatschappijen gaan shoppen om zo een polis met voordeligere voorwaarden te vinden.

Korting op de rentevoet

Om u ervan te overtuigen om in te tekenen op de aanvullende verzekeringen, kan de bankier u een korting op de rentevoet van uw woonkrediet aanbieden. Zo’n gebundelde verkoop gebeurt in de praktijk vaak. Van een koppelverkoop is in dit geval geen sprake, want u kunt perfect een krediet bij de bank afsluiten zonder die bijkomende verzekeringen af te sluiten, maar dan loopt u wel de rentekorting mis. Hoeveel die korting bedraagt, verschilt naargelang het geval. Een rondvraag leert dat die doorgaans 0,10 à 0,20 procentpunten beloopt, maar in uitzonderlijke gevallen kan gaan tot 1 procentpunt.

Als u ingaat op het voorstel van uw bankier in ruil voor een voordeligere kredietrente, dan zou u kunnen overwegen de verzekeringscontracten na verloop van tijd weer op te zeggen, om die elders af te sluiten. Maar dat is buiten de waakzaamheid van de bank gerekend: tot voor kort zou ze u daarvoor hebben bestraft en de rentekorting vanaf dan hebben geschrapt. Daardoor blijft u als kredietnemer eigenlijk gebonden aan de dure verzekeringen van uw bank.

Nieuwe wet

De nieuwe wet-Dermagne verandert dat. Begin 2023 lanceerde vicepremier en minister van Economie en Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) een wetsontwerp dat de gebundelde verkoop van hypothecaire kredieten ter discussie stelde. Dat ontwerp werd intussen wet en is sinds 1 juni 2024 van kracht in het hele land – weliswaar enkel voor nieuwe kredieten die vanaf dan worden afgesloten.

Wat houdt de wet-Dermagne in? Allereerst behoudt u voortaan de korting op het leentarief, zodra een derde van de looptijd van het krediet is verstreken. Als u na verloop van tijd een nieuwe, goedkopere verzekering aangaat bij een andere maatschappij, mag uw woonkrediet niet ineens duurder worden. U behoudt de afgesproken korting, zonder dat de bank daar extra kosten voor mag aanrekenen.

Wanneer u een hypothecair krediet aangaat voor een periode van bijvoorbeeld twintig jaar, wint u dus vanaf het zevende afbetalingsjaar uw verzekeringsvrijheid terug. U kunt dan zonder het voordelige rentetarief te verliezen overstappen naar een andere verzekering die beter beantwoordt aan uw behoeften en wensen.

Verwaterde versie

De nieuwe wet biedt consumenten meer keuze en transparantie. Maar volgens David Geerts, de CEO van hypotheek.winkel, is ze een verwaterde versie van het originele voorontwerp. “Minister Dermagne wilde de kredietnemer al na twee jaar zijn vrijheid teruggeven, maar dat kan nu pas na een derde van de looptijd”, zegt hij. “Veel kredieten lopen over een termijn van 25 jaar. Wie zal zijn brandverzekering na negen jaar nog onder de loep nemen? Dat doet enkel de hyperbewuste consument of wie echt ontevreden is over zijn polis.”

“Bovendien is acht jaar zowat de gemiddelde termijn waarna wordt ingegrepen op het krediet, bijvoorbeeld voor een herfinanciering na dalende rentevoeten of bij een verhuizing. Voor een schuldsaldoverzekering geldt dan weer dat hoe ouder je bent, hoe meer het zal kosten om van verzekeraar te veranderen. Op dat gebied lijkt de wet een lege doos te zijn.”

Als de wet-Dermagne de banken zou verplichten om bijvoorbeeld al na twee jaar de klanten hun vrijheid terug te geven, zullen zij wellicht minder geneigd zijn kortingen op hun kredieten te geven. Want die kortingen moeten ergens worden terugverdiend.

Bijkomende voordelen

De nieuwe wet verandert nog andere aspecten in het voordeel van de consument. Als uw huidige verzekeraar zijn algemene voorwaarden aanpast, bijvoorbeeld door zijn tarieven tot boven de zogenoemde ABEX-index te verhogen, dan heeft u nu het recht die polis op te zeggen zonder de rentekorting op het woonkrediet te verliezen, zelfs als dat gebeurt voordat een derde van de looptijd is verstreken.

Een bijkomend voordeel heeft betrekking op de situatie waarin de verzekeringsmaatschappij zelf uw brandpolis opzegt, bijvoorbeeld vanwege te veel schadegevallen. In het verleden kon uw bank bij een gebundelde verkoop dan uw rentetarief verhogen. Dat is onder de nieuwe regelgeving niet meer mogelijk.

De nieuwe wet voorziet ten slotte ook in de mogelijkheid om op elk moment de zichtrekening op te zeggen die gebruikt wordt voor de maandelijkse betaling voor de lening via een domiciliëring. Een voorwaarde is wel dat hiervoor een beroep gedaan wordt op de bankoverstapdienst Bankswitching. z