Mag je verzekeringspremie zomaar stijgen?

De premie van een verzekering wordt bepaald door verschillende elementen. Doorgaans wordt je polis jaar na jaar een beetje duurder. In welke mate mag je verzekeraar de premie eenzijdig verhogen?

De verzekeringspremie is de prijs die je betaalt om van de dekking van de verzekering te kunnen genieten. Je betaalt die in principe periodiek – bijvoorbeeld jaarlijks, per kwartaal of elke maand. De berekening van de premie is afhankelijk van het type verzekering, maar ook van een heleboel factoren zoals de gewenste dekking en de concurrentie.

Bij woningverzekeringen zijn de verzekeraars verplicht een roostersysteem aan te bieden. Dit rooster dient om de heropbouwwaarde van je woning in te schatten op basis van de oppervlakte of het aantal ruimtes, de graad van afwerking, de gebruikte materialen, het aantal gevels of ramen, enzovoort. Wanneer dit correct ingevuld is, kan je als verzekeringnemer in principe nooit onderverzekerd zijn.

‘De premievoet wordt vervolgens berekend voor elk verzekerd risico zoals brand, ontploffing, water- en stormschade, glasbreuk en overstroming’, zegt François de Clippele van beroepsvereniging Assuralia. ‘Een alleenstaand huis is bijvoorbeeld gevoeliger voor stormschade dan een flat in een binnenstad. Omgekeerd komt waterschade relatief vaker voor in appartementsgebouwen.’

Bij een autoverzekering spelen onder andere het vermogen van de motor, de leeftijd van de bestuurder en vooral zijn schadeverleden mee. Sinds 2004 zijn verzekeraars vrij om het bonus-malusniveau te bepalen volgens hun eigen regels. Wie lang al verschillende jaren zonder ongevallen rijdt, ziet zijn premie doorgaans geleidelijk verminderen. Voorzichtige bestuurders kunnen vaak ook terugvallen op een joker die hun premie bevriest.

Bijna alle premies stijgen jaarlijks

Toch gaan de premies van de meeste verzekeringen jaar na jaar de hoogte in. ‘De premie van je brandverzekering is meestal gekoppeld aan de zogeheten ABEX-index’, weet François de Clippele. ‘Die volgt de evolutie van de prijzen in de woningbouw en wordt twee keer per jaar vastgesteld door experten. Soms daalt deze index, maar dat is toch eerder uitzonderlijk.’

‘De premie van een individuele hospitalisatieverzekering is dan weer sterk afhankelijk van de evolutie van het deel dat de patiënt niet terugbetaald krijgt van de sociale zekerheid. Om bruuske en onverwachte premiestijgingen te voorkomen, werd vorig jaar dan ook een medische index ingevoerd. Daardoor evolueert de premie geleidelijk mee met de kostprijs van medische ingrepen.’

Voor heel wat andere verzekeringen zijn er echter geen regels of referentie-indexen voorzien. Daar liggen stijgende onderliggende kosten van een schadevergoeding vaak aan de basis van een premieverhoging. Voor je autoverzekering spelen bijvoorbeeld de evolutie van het uurloon in de garagesector en van de kostprijs van wisselstukken mee. Ook de introductie van elektronische snufjes heeft een invloed op je premie.

Autoverzekeraars hebben vrij spel

En hoe komt het dat jouw autoverzekeringspremie op een jaar tijd bijvoorbeeld met vier procent stijgt, terwijl die van je partner met slecht drie procent de hoogte ingaat? ‘Het is best mogelijk dat de grootste stijging een gevolg is van een zwakkere portefeuille die de betrokken verzekeraar nu wil aanzuiveren’, zegt François de Clippele van Assuralia.

‘Door de afwezigheid van een wettelijk geregelde indexatie, kan een autoverzekeraar zijn contract altijd aanpassen’, bevestigt Johan Bertrands van Mefirst.be, een vergelijkingswebsite voor verzekeringen. ‘In principe is die daar vrij in: bijvoorbeeld een verhoging van drie procent voor iedereen, een grotere stijging voor bestuurders met een bonus-malus van vijf, enzovoort.’

Uit de praktijk blijkt dat bijna alle autoverzekeraars de premie elk jaar aanpassen. Dat gebeurt steeds op de jaarlijkse vervaldag. Tegen die datum ontvang je als verzekerde een overschrijvingsformulier. Indien het tarief gewijzigd is, moet dat aangegeven zijn. De details vind je doorgaans terug in de kleine lettertjes.

Mag je de overeenkomst stopzetten?

‘Een autoverzekering is een contract dat jaarlijks opzegbaar is op de vervaldag’, weet Johan Bertrands. ‘Je moet je verzekeraar wel minstens drie maanden vóór die datum op de hoogte brengen van de stopzetting van de overeenkomst.’ Als je contract vervalt op 1 juni, dan moet je hem dus ten laatste op 1 maart inlichten.

‘Wanneer je verzekeraar het contract wijzigt door bijvoorbeeld de premie aan te passen, kan het echter sneller. In dit geval mag je als verzekeringsnemer de overeenkomst opzeggen binnen de dertig dagen na de kennisgeving van de aanpassing. Dus ook wanneer je pas op de vervaldag ingelicht wordt, heb je daarna nog dertig dagen de tijd om een andere verzekeraar te zoeken.’

Mefirst.be herinnert zijn klanten vijf, vier en één maand vóór de vervaldag aan hun opzegmogelijkheden. Op die manier kunnen ze tijdig alle informatie verzamelen om een eventuele contractverbreking voor te bereiden. Goed om weten is ook dat de nieuwe verzekeringsmaatschappij je doorgaans helpt bij het opzeggen van je huidige contract.