Welzijn Belg wordt bedreigd door armoede en sociale uitsluiting

Het welzijn van de Belgen wordt bedreigd armoede en sociale uitsluiting. Dat leren 64 indicatoren die het Federaal Planbureau heeft uitgewerkt. Vandaag werden die voor het eerst gepubliceerd.

“De evolutie in de thema’s met betrekking tot armoede, sociale uitsluiting en werkloosheid is verontrustend.” Dat stellen het Instituut voor de Nationale Rekeningen en het Federaal Planbureau vast. De instellingen publiceerden voor het eerst een reeks welzijnsindicatoren als aanvulling op de louter economische indicator die het bruto binnenlands product (bbp) is.

Aanvullende indicatoren

Het is al langer duidelijk dat de klassieke macro-economische indicatoren (zoals het bbp) tekortschieten als maatstaf van het menselijk welzijn en de leefomstandigheden. In 2014 kregen de instellingen dan ook de vraag om “een set aanvullende indicatoren voor het meten van levenskwaliteit, menselijke ontwikkeling, sociale vooruitgang en de duurzaamheid van onze economie” uit te werken.

Het resultaat daarvan, dat dinsdag voor het eerst werd gepubliceerd, is een set van 64 indicatoren. Een deel ervan kende een gunstig verloop, zo luidt het, zoals de meeste indicatoren over gezondheid (zoals levensverwachting en dagelijkse rokers) en opleiding (vroegtijdige schoolverlaters). Ook de indicatoren over verkeersdoden en bepaalde milieu-indicatoren (zoals uitstoot van fijnstofdeeltjes en van stikstofoxiden) evolueren positief.

Sociale uitsluiting en werkloosheid

Minder goed nieuws is er over de evolutie in de thema’s met betrekking tot armoede, sociale uitsluiting en werkloosheid. Meer dan de helft van de indicatoren was er tot aan de economische en financiële crisis op de goede weg, maar het grootste deel daarvan “heeft zich de voorbije vijf jaar van zijn doelstelling verwijderd”. Het gaat dan bijvoorbeeld om indicatoren als het risico op armoede of sociale uitsluiting, de inkomensongelijkheid en de jongeren die niet werken en noch onderwijs, noch opleiding volgen.

Een voorbeeld: België streeft ernaar het aantal personen met een risico op armoede of sociale uitsluiting tegen 2018 te laten dalen tot 1,81 miljoen in 2018, tegen 2,19 miljoen in 2008. In 2014 echter zouden er 2,34 miljoen mensen dergelijk risico hebben gelopen.

Overheidsschuld

Ook over de overheidschuld zijn de indicatoren allerminst positief. Tussen 1995 en 2007 daalde die van 136,3 procent van het bbp tot 86,8 procent, maar sinds 2008 is die opnieuw gestegen. Dat is onder meer het gevolg van de financiële en economische crisis en een terugkeer van begrotingstekorten. In 2014 bedroeg de schuld 106,6 procent van het bbp.

Voorts leren de indicatoren dat België een positieve invloed heeft op de rest van de wereld. Alleen op vlak van ontwikkelingshulp scoren we ondermaats. In 2014 bedroeg de Belgische officiële ontwikkelingshulp 1,8 miljard euro of 0,45 procent van het bruto nationaal inkomen. Dat is hetzelfde niveau als in 1990. De norm die ons land voor ogen heeft is 0,7 procent.

De indicatoren zullen jaarlijks bijgewerkt worden. In de toekomst moet ook internationale vergelijking mogelijk zijn. (Belga/NS)