Papieren overschrijvingen zijn zeldzaam geworden. Vandaag handelen we die voornamelijk digitaal af, niet zelden tussen twee andere taken door. Dat vergroot de kans op fouten, zoals een verkeerd rekeningnummer of een foutief bedrag. Wat dan?
Wat kan er zoal fout lopen?
Verkeerd rekeningnummer: geeft u door een tikfout in uw bankingapp een verkeerd nummer in, dan krijgt u in principe meteen een foutmelding. Elk rekeningnummer heeft een controlegetal (de twee laatste cijfers) dat zulke vergissingen moet uitsluiten.
Oud rekeningnummer: u gebruikt een oud rekeningnummer van de begunstigde. Dat vormt meestal geen probleem, want een overschrijving naar een afgesloten rekening wordt automatisch teruggestuurd naar de uwe.
Foutief bedrag: u geeft een te hoog bedrag in, bijvoorbeeld 1.000 in plaats van 100 euro. Een nulletje te veel is snel getypt. In dat geval kunt u of uw bank de overschrijving na bevestiging niet meer annuleren (tenzij u een uitvoeringsdatum in de toekomst heeft ingevuld). Betaald is dus betaald.
Verkeerde begunstigde: u selecteert in de lijst met opgeslagen begunstigden in de bankingapp de verkeerde persoon of organisatie. Ook in dat scenario kan de onmiddellijke transactie na bevestiging niet meer herroepen worden.
Dubbele overschrijving: u bent vergeten dat u de overschrijving al heeft uitgevoerd of u weet niet dat uw partner de factuur al betaald heeft. Daardoor schrijft u een tweede keer hetzelfde bedrag over. Sommige bankingapps geven dan een waarschuwing. Is dat niet zo, dan geldt opnieuw dat een annulering niet meer mogelijk is wanneer u geen uitvoeringsdatum in de toekomst heeft ingesteld.
Hoe uw geld recupereren?
Heeft u een te groot bedrag overgeschreven, een verkeerde begunstigde aangeduid of een dubbele overschrijving uitgevoerd? Neem dan in eerste instantie contact op met uw bank. Heel misschien kan die de transactie toch nog tegenhouden, al is de kans heel klein.
Contacteer daarom ook meteen de onterechte ontvanger. Licht hem in over de vergissing, en vraag hem vriendelijk om het bedrag of het teveel terug te storten. Doorgaans zal die dat doen. Overheidsinstanties en nutsbedrijven beschikken zelfs vaak over standaardprocedures voor (snelle) terugbetalingen, omdat die daar vaak mee te maken krijgen.
“Wanneer iemand iets ontvangen heeft dat hem of haar niet verschuldigd is of toebehoort, dan dient hij of zij dat terug te geven aan degene van wie hij of zij het ontvangen heeft”, weet advocaat Elfri De Neve. “Dat wordt bevestigd in de nieuwe bepalingen (art. 5.133 en 5.134) van het burgerlijk wetboek.”
Maar wat als de tegenpartij niet vrijwillig wil terugbetalen? De FSMA, de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten, adviseert dan om de ontvanger een aangetekende brief te sturen waarin u hem verzoekt het geld binnen een bepaalde termijn terug te betalen. U kunt daarin ook wijzen op het feit dat hij daartoe wettelijk verplicht is, en dat bij een rechtszaak de kosten en intresten voor zijn rekening zijn.
U opent effectief een rechtszaak
Blijft de ontvanger weigeren, dan kunt u effectief naar de rechtbank stappen. “Welke rechtbank daarvoor bevoegd is, hangt af van het bedrag”, zegt Elfri De Neve. “Voor alle vorderingen waarvan het bedrag niet hoger is dan 5.000 euro, is dat de vrederechter. Voor hogere bedragen is dat de rechtbank van eerste aanleg, tenzij u een onderneming bent en de storting gebeurd is op de rekening van een andere onderneming. In dat laatste geval is de ondernemingsrechtbank bevoegd.”
Een advocaat kan u bijstaan met raad en daad. De kans is groot dat u de rechtszaak wint. De onterechte ontvanger draait dan ook op voor de kosten die die zaak met zich brengt. Mogelijk kunt u zelfs gederfde intresten eisen.
Banken moeten meewerken
Wat als u niet weet naar welke persoon of organisatie u per vergissing geld heeft overgeschreven, bijvoorbeeld omdat u een rekeningnummer gebruikt heeft waarvan u niet kunt achterhalen van wie dat precies is? Neem ook dan meteen contact op met uw bank. Die is volgens de FSMA verplicht om ‘redelijke inspanningen’ te leveren om het bedrag terug te vorderen (mogelijk tegen een vergoeding – informeer daar vooraf naar). Ook de bank van de tegenpartij is verplicht daaraan mee te werken.
Weigeren de banken bijvoorbeeld de naam en het adres van de begunstigde vrij te geven of komt er geen schot in de zaak, dan gaat u het best te rade bij de ombudsdienst voor financiële diensten Ombudsfin. Brengt dat geen soelaas, dan kunt u overwegen juridische stappen te ondernemen.
Hoe voorkomt u problemen?
Voorkomen is uiteraard beter dan genezen. Ga bij de bevestiging van een overschrijving dus na of alle ingevulde gegevens kloppen. Vermeld ook bij voorkeur de naam en het adres van de begunstigde (ook al is dat niet verplicht). Want dan kunt u nadien makkelijker bewijzen voor wie de betaling bedoeld was. “Weet wel dat de bank niet nagaat of een rekening aan de persoon behoort die op de overschrijving vermeld staat”, waarschuwt de FSMA. “Dat moet u dus nog altijd zelf controleren.”
