Het zijn uiteindelijk de consumenten die de eenmalige toeslag voor de Belgische melkboeren betaald hebben. De winkelketens rekenden hun bijdrage immers volledig door, zo blijkt uit het jaarverslag van het Prijzenobservatorium van de federale overheidsdienst Economie.
Ter compensatie voor de lage melkprijzen, werd in augustus in het ketenoverleg (met daarin landbouwers, industrie en warenhuizen) afgesproken dat de melkboeren een eenmalige toeslag zouden krijgen. Die bedraagt 2,7 cent per liter geproduceerde melk, goed voor in totaal naar schatting 46 miljoen euro.
Concreet zouden de warenhuizen 14 cent per liter verkochte melk in een fonds storten, van waaruit de melkveehouders dan zouden worden betaald. Afspraken over hoe de warenhuizen dat zouden doen, werden er niet gemaakt. Ten tijde van het akkoord was wel te horen dat de consument waarschijnlijk niet alles op zijn bord zou krijgen.
Melk fors duurder
De warenhuizen hebben ervoor gekozen om de verschuldigde bijdrage aan het fonds voor de melkveehouders integraal door te rekenen aan de consument
In de praktijk was dat wel het geval, zo stelde het Prijzenobservatorium vast. Zo werd melk in de winkel in september, toen het akkoord in werking trad, fors duurder. “De prijzen van volle en halfvolle melk voor zowel A-merken als huismerken en eersteprijsproducten lagen in de periode september-oktober 14 à 17 cent per liter hoger dan in augustus 2015”, stelt Peter Van Herreweghe van het Prijzenobservatorium in een persbericht. “De warenhuizen hebben er bijgevolg voor gekozen om de verschuldigde bijdrage aan het fonds voor de melkveehouders integraal door te rekenen aan de consument.”
Handelsfederatie Comeos zegt dat zij enkel tussenkwam bij de onderhandelingen over de toeslag. “Hoe onze leden die doorrekenen, is hun zaak”, zegt Comeos-woordvoerder Peter Vandenberghe. “Daarover mogen trouwens geen afspraken worden gemaakt, anders wordt dat beschouwd als prijsafspraken.”
Uitval vraag
Vermoedelijk is er door de prijsstijging in de winkels toch wat uitval van de vraag
Bij Boerenbond wijst men erop dat alvast de prijs bij de boeren zelf zeker niet is gestegen. “In januari kreeg de melkboer 5 cent minder per liter melk dan in augustus vorig jaar”, zegt de woordvoerster van de Boerenbond Anne-Marie Vangeenberghe aan Belga. “Dat betekent dat zelfs mét de toeslag de prijs nog 2 cent per liter gedaald is.”
De melkboeren kregen de toeslag in zes schijven uitbetaald. De laatste betaling vindt rond deze tijd plaats. Uit de vijf eerste betalingen leidde Boerenbond overigens af dat de doelstelling van 2,7 cent per liter en 46 miljoen euro waarschijnlijk niet gehaald zal worden. Tot dan kregen de boeren gemiddeld 2,33 cent per liter. “Vermoedelijk is er door de prijsstijging in de winkels toch wat uitval van de vraag”, aldus de landbouworganisatie.
Concreet kreeg een melkboer in januari 27,64 cent per liter (toeslag niet meegerekend). Dat is “fors onder de kostprijs”, aldus Boerenbond.
Energieproducten goedkoper
Uit het jaarverslag van het Prijzenobservatorium blijkt dat de inflatie in België vorig jaar 0,6 procent bedroeg, tegen 0,5 procent in 2014. “Deze lichte versnelling kan voornamelijk worden toegeschreven aan de prijsstijging van niet-bewerkte levensmiddelen, die bijna volledig werd gecompenseerd door de forse prijsdaling van energieproducten. Net als in 2014 leverden energieproducten de grootste negatieve bijdrage tot de totale inflatie”, klinkt het.
De prijzen van de energieproducten daalden voor het derde jaar op rij. Ze lagen in 2015 gemiddeld 8 procent lager dan het jaar ervoor. Zo daalden de prijzen van motorbrandstoffen en huisbrandolie met respectievelijk 12,8 en 25,7 procent. Elektriciteit werd daarentegen 11,9 procent duurder, een gevolg van hogere distributienettarieven (+13 pct) en de stijging van het btw-tarief op elektriciteit van 6 naar 21 procent in september 2015.
Naast de levensmiddelen ondersteunde ook de diensteninflatie de algemene prijsstijging. De diensteninflatie bedroeg 2,4 procent, onder meer door hogere prijzen in cafés en restaurants. Maar het Prijzenobservatorium wijst erop dat ongeveer 40 procent van de diensteninflatie te maken heeft met gereguleerde prijzen, of prijzen die door de overheid worden bepaald. Zo steeg het inschrijvingsgeld voor hogescholen en universiteiten in Vlaanderen en gingen de prijzen voor riolering en huisvuilophaling omhoog. (Belga/NS)
