Schenking aan beste vriend wordt binnenkort minder belast

Een som geld nalaten aan uw beste vriend kan vanaf 1 juli 2021 zonder dat de fiscus een kwart, of meer, daarvan afroomt. Het duolegaat dreigt door de nieuwe belastinghervorming in onbruik te geraken, waardoor goede doelen inkomsten zullen verliezen.

De Vlaamse regering voert op 1 juli 2021 een hervorming van de erf- en schenkbelasting door die het duolegaat viseert. Bij een duolegaat betaalt de ene begunstigde de erfbelasting van de andere begunstigde. Een aantal goede doelen, zoals het Rode Kruis, hebben de voorbije jaren ingezet op duolegaten. Het vergt wat rekenwerk, maar zowel het goede doel als de erfgenaam kan winnen met een uitgekiend duolegaat.

De hervorming maakt daar een einde aan door de berekening van de belastbare grondslag te veranderen. Het duolegaat is een interessante techniek voor mensen die hun geld willen nalaten aan een verre nicht of een beste vriend. Die niet-verwante erfgenamen of verre verwanten betalen hoge belastingen: 25 procent op de eerste schijf van 35.000 euro, 45 procent op de schijf van 35.000 tot 75.000 euro en 55 procent op de schijf boven 75.000 euro.

Het goede doel krijgt een legaat op voorwaarde dat het alle erfbelastingen voor zijn rekening neemt. Het goede doel betaalt 8,5 procent op zijn deel én 25 tot 55 procent op het deel van de beste vriend. Zowel het goede doel als de beste vriend houdt op het einde van de rit netto meer over. Vanaf 1 juli zal dat enkel nog het geval zijn voor wie een heel groot deel van zijn erfenis aan het goede doel nalaat.

Vanaf 1 juli zakt het tarief voor de erfenis aan een beste vriend naar 3 procent voor de eerste schijf van 15.000 euro. Het nieuwe tarief levert een voordeel van maximaal 3300 euro op ten opzichte van het oude tarief. “Het duolegaat wordt niet afgeschaft, maar het is vaak niet meer interessant voor de goede doelen”, zegt Ann Maelfait, vennoot bij het advocatenkantoor Rivus. Om dat te compenseren dalen ook de belastingen voor goede doelen: voor een erfenis zakt het tarief van 8,5 naar 0 procent en voor een schenking van 5,5 naar 0 procent.

Onvoldoende tijd

Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) argumenteert dat mensen uit altruïsme geld moeten nalaten aan goede doelen en niet omwille van fiscale planning. “Het duolegaat is een legale manier om aan financiële planning te doen” zegt Ann Maelfait. “Als dat niet meer strookt met de visie is het toegelaten die weg af te snijden. Ik heb tevergeefs gepleit voor een overgangsregeling, waarbij de testamenten die bij de notaris in bewaring zijn gegeven buiten schot zouden blijven.”

Sommige mensen met een testament zijn ondertussen wilsonbekwaam. Andere hebben geen zin in de rompslomp. Ann Maelfait vreest dat er veel testamenten niet zullen zijn aangepast tegen 1 juli. Ze vindt dat de goede doelen onvoldoende tijd krijgen om de klap op te vangen en vreest dat sommige liefdadigheidsinstellingen in hun budget zullen moeten snijden. “In Vlaanderen heerst geen cultuur van schenkingen of verervingen aan liefdadigheidsinstellingen zoals in de Verenigde Staten. De Vlaming laat zich inspireren door fiscale stimulansen.”

Volgens Maelfait is de hervorming vooral ingegeven door budgettaire redenen. De Vlaamse regering zou op 75 tot 78 miljoen euro extra inkomsten mikken.