Hoeveel kost een notaris?

Voor heel wat transacties is een notaris nodig, en ook buiten de wettelijke verplichting kan het advies van een notaris een meerwaarde zijn. Maar hoeveel betaalt u daar precies voor?

Voor de aankoop, verkoop, schenking of hypotheek van een onroerend goed moet u in België altijd langs de notaris passeren. Dat is ook het geval voor de opmaak of wijziging van een huwelijkscontract, en voor de verdeling van een nalatenschap. Ondernemers die een bv of nv willen oprichten, hun statuten willen aanpassen of aandelen willen overdragen zijn eveneens verplicht daarvoor een notaris in te schakelen.

De wetgever wilde met die verplichting extra controle inbouwen. Neem de overdracht van een woning: als openbare ambtenaar checkt de notaris formaliteiten zoals het bodemattest, het energieprestatiecertificaat, stedenbouwkundige aspecten en eventuele erfdienstbaarheden. Hij controleert ook de identiteit van de partijen en gaat na of die fiscale of sociale schulden hebben.

De onafhankelijke en onpartijdige expertise van een notaris kan ook een houvast zijn bij transacties waarvoor er geen verplichting geldt. “Denk aan het opstellen van een zorgvolmacht”, zegt Margaux Dewitte van Notaris.be. “Als daarin geen regelingen worden getroffen over een onroerend goed, kun je kiezen tussen een onderhandse en een authentieke akte. Maar die laatste optie is geen overbodige luxe, aangezien zo’n mandaat een grote impact heeft op je vermogensrechtelijke belangen in de toekomst.”

Aarzel niet om bij uw notaris op voorhand te informeren naar de kosten die gepaard gaan met diens dienstverlening. Het zal niet altijd mogelijk zijn een exact bedrag te geven, maar de notaris kan u wel een indicatie van de verschillende kostenposten geven. Op de website Notaris.be vindt u rekenmodules om u de kosten voor een aantal operaties in te schatten. Hieronder ontleden we de belangrijkste onderdelen van de notarisfactuur.

1. Het ereloon

Een notaris rekent een ereloon aan. “Hoeveel de notaris als ereloon mag vragen, is voor de meeste akten wettelijk vastgelegd”, zegt Margaux Dewitte. “Afhankelijk van het soort akte, is dat een forfaitair bedrag of een procentueel tarief. Je betaalt voor dezelfde authentieke akte dus nooit meer of minder bij een andere notaris. Het voordeel van wettelijk vastgelegde erelonen is dat de complexiteit van het dossier geen invloed heeft op de vergoeding.”

Voor de opmaak van een aankoop- en kredietakte worden bijvoorbeeld percentages volgens degressieve schijven gehanteerd. Begin vorig jaar werden die voor de enige en eigen woning verlaagd, met 12 procent voor een aankoopakte en 20 procent voor een kredietakte.

Het ereloon voor familiale akten, bijvoorbeeld voor een zorgvolmacht, een erfopvolging en de verwerping van een nalatenschap onder voorrecht van boedelbeschrijving, bedraagt forfaitair 211 euro. Dat geldt ook voor de oprichtingsakte van een bv. Wanneer u van de standaardstatuten gebruikmaakt, betaalt u daar 217 euro voor.

2. Administratieve kosten

Naast het ereloon betaalt u bijkomende administratieve kosten. Die omvatten onder meer de vergoeding voor extra opzoekingen die de notaris verricht en die niet vervat zijn in het ereloon – denk aan stedenbouwkundige opzoekingen en het opvragen van attesten. De administratieve kosten dekken ook de algemene werkingsuitgaven van het notariskantoor, zoals voor materiaal, huur en boekhouding.

“De administratieve kosten bij aankoopakten, kredietakten en hypothecaire volmachten zijn forfaitair vastgelegd”, zegt Margaux Dewitte. “Sinds 1 januari 2024 betaal je 813 euro voor een aankoopakte als hoofdakte, en 596 euro voor de daarmee gepaard gaande kredietakte, op voorwaarde dat het om de enige en eigen woning gaat. Voor de meeste vastgoedtransacties is dat forfait lager tegenover vroeger.”

“Bij de gezamenlijke aankoop van meerdere appartementen of verkavelingen zijn de administratieve kosten eveneens lager dan in het verleden. Omdat de bijna identieke aankoopakten veel minder opzoekwerk vergen, rekent de notaris daarvoor een verlaagd forfait van 596 euro aan.”

3. Extra uitgaven aan derden

U betaalt ook materiële kosten die de notaris aan externe diensten verschuldigd is, bijvoorbeeld voor de stedenbouwkundige of kadastrale attesten die nodig zijn om de akte op te stellen.

4. De hypothecaire inschrijving

Een authentieke kredietakte moet worden ingeschreven in het register van een hypotheekkantoor. Ook daarvoor betaalt u kosten aan de notaris. Die bedragen 0,30 procent van het geleende bedrag, plus de aanhorigheden – dat zijn bepaalde zekerheden die gekoppeld zijn aan de lening. De persoon die uw hypotheek in het register inschrijft, moet eveneens worden betaald.

5. De belastingen

Ten slotte int de notaris bij het verlijden van de akte allerlei belastingen in opdracht van de overheid. Hij stort die door aan de betrokken administraties. Het gaat bijvoorbeeld om de registratierechten, zoals successie-, verkoop- en schenkingsrechten, de btw, de kosten voor de hypothecaire formaliteiten en het recht op geschriften. z