‘De uitgestelde lijfrente kan jonge senioren gemoedsrust voor hun oude dag bezorgen’

In deze gastbijdrage geven Kris Boudt (UGent, VUB), Steven Vanduffel (VUB) en Gerrit Van Daele (UGent) advies over hoe jonge senioren met een aardige spaarcent levenslange gemoedsrust kunnen kopen.

Het is voor de meeste mensen intussen duidelijk dat het wettelijk pensioen alleen niet toereikend zal zijn om alle uitgaven te blijven dekken en dezelfde levensstandaard te behouden als tijdens het actieve leven. Heel wat jonge gepensioneerden hebben daarom zelf geld gespaard om hun maandelijks pensioen aan te vullen. Maar hoe besteedt u dat spaargeld het best? En hoe dekt u zich in tegen de mogelijkheid dat u 100 jaar of ouder wordt en op hoge leeftijd alsnog financieel in de problemen komt?

De meest natuurlijke manier om dat te doen is door uw wettelijk pensioen aan te vullen door middel van een lijfrente. In ruil voor een deel van uw bijeengespaard kapitaal zal een levensverzekeraar u elke maand een vast bedrag uitkeren. Het mooie is dat u die lijfrente krijgt tot aan uw dood, ongeacht hoe oud u wordt. Bovendien heeft u de zekerheid dat, bij een faillissement van de verzekeraar, het Garantiefonds tussenkomt voor maximaal 100.000 euro.

De aankoop van een lijfrente is een verzekering tegen de kosten verbonden aan lang leven. Wie relatief snel sterft, zal minder rente ontvangen dan wie langer leeft. Het komt er bij een lijfrente op neer dat het geld van de pechvogels – zij die vlug sterven – gebruikt wordt om de geluksvogels ook een onbezorgde dag te gunnen. Sommigen vinden dat misschien oneerlijk, maar een zekere vorm van onzekerheid en solidariteit maken nu eenmaal deel uit van verzekeringen. Ook bij pakweg een brandverzekering betalen we allemaal een som aan de verzekeraar. De meesten onder ons zien hier weinig tot niets van terug, maar iedereen is wel beschermd: als uw huis afbrandt, weet u dat de verzekeraar zal uitbetalen. Op dezelfde manier is het niet duidelijk wie lang zal leven en wie niet, maar zorgt de lijfrente er wel voor dat iedereen beschermd is tot aan zijn of haar overlijden.

Heel duur

Het ontvangen van de lijfrente is vergelijkbaar met een winnend Win for Life-ticket: u krijgt tot uw dood een maandelijks bedrag uitbetaald. Het verschil met een loterijticketje is dat de aankoop van een lijfrente heel duur is. Als u die levensverzekering al afsluit op de jonge leeftijd van 65 jaar, dient u, om iedere maand 1000 euro lijfrente te ontvangen, rekening te houden met een vestigingskapitaal (het bedrag dat u aan de verzekeraar betaalt) van meer dan 250.000 euro. Die hoge prijs is niet overdreven gezien de lange verwachte uitbetalingsperiode van de lijfrente en de formeel geboden garantie, waardoor de verzekeraar bijna uitsluitend in financiële producten zal beleggen die hem quasi gegarandeerde inkomsten opleveren, maar een laag rendement opleveren.

Een tweede nadeel is dat men door het hoge aankoopbedrag van de lijfrente de flexibiliteit verliest wat betreft spontane of onverwachte uitgaven zoals een grote reis, een nieuwe auto of pakweg een dakrenovatie. Het geld daarvoor moet dan telkens bij elkaar worden gespaard door gedurende een tijdje wat spaarzamer om te gaan met de maandelijkse pensioeninkomsten (wettelijk pensioen plus lijfrente).

Een laatste nadeel is de fiscaliteit rond de lijfrente. Voor elk jaar dat u de lijfrente ontvangt, moet u een roerende voorheffing van 30 procent betalen op een fictieve rente van 3 procent van het vestigingskapitaal. Wie dus bij het aangaan van de lijfrente 250.000 euro betaalt aan zijn verzekeraar om iedere maand 1000 euro te ontvangen, betaalt daarvoor maar liefst 2250 euro per jaar.

Dat was initieel nooit de bedoeling van de wetgever. Het tarief van 3 procent komt nog van een tijd waarin de rentevoeten veel hoger lagen en is nadien niet meer aangepast aan de fiscale wetgeving. Verzekeraars hebben wel rekening gehouden met de lage interesten die ze op hun vastrentende beleggingen genieten en hebben de lijfrentes naar beneden bijgesteld. Hoog tijd dus dat de wetgever het tarief van 3 procent aanpast aan de huidige situatie.

Creativiteit

Maar toch hoeft u als burger niet te wachten op de overheid om actie te ondernemen. Met wat creativiteit kunnen de nadelen opgevangen worden en zelfs omgezet worden in voordelen. We raden aan om op pensioenleeftijd te beslissen slechts op hoge leeftijd de lijfrente op te nemen. Dat is ook de leeftijd waarbij u geen financiële zorgen meer wilt hebben en de volledige zekerheid wil van een voldoende hoog gegarandeerd pensioeninkomen.

Concreet raden we aan om op 65 jaar een uitgestelde lijfrente te kopen bij een verzekeraar die u kan garanderen een maandelijkse lijfrente te betalen vanaf 85 jaar. Voor iets meer dan 50.000 euro koopt u gemoedsrust om vanaf uw 85ste tot uw dood elke maand een inkomen te krijgen van de verzekeraar. Die prijs ligt heel wat lager dan de 250.000 euro waarvan eerder sprake. De verzekeraar verwacht immers dat hij maar een beperkt aantal jaren zal moeten betalen. Toch kan het best zijn dat uitgerekend u de uitzondering op de spreekwoordelijke regel bent. Als u bijvoorbeeld 100 jaar wordt, is die 50.000 euro achteraf een koopje gebleken.

Het uitstel verlaagt dus zeer aanzienlijk de prijs van de lijfrente-aankoop en geeft u daardoor ook de flexibiliteit om de rest van uw kapitaal vrij te besteden en eventueel ook uw successieplanning te optimaliseren. De prijs is ook voldoende laag om volledig gedekt te zijn door het Garantiefonds bij een faillissement van de verzekeraar.

Tot slot zijn, wegens dat lagere vestigingskapitaal voor de uitgestelde lijfrente, ook de totale fiscale kosten een stuk voordeliger dan bij de klassieke lijfrente. U betaalt weliswaar nog altijd 30 procent roerende voorheffing en dat op de 3 procent fictieve rente, maar het vestigingskapitaal van een uitgestelde lijfrente bedraagt circa 100.000 euro (in plaats van de 250 000 euro wanneer de lijfrente zou ingaan op 65 jaar).

Vraag ernaar bij je makelaar

De aankoop van de uitgestelde lijfrente lijkt ons dus zeker het overwegen waard voor de jonge senior. In het verleden werd de mogelijkheid onder meer aangeboden door de verzekeraar Integrale. Het lijkt er echter op dat ze niet meer actief gecommercialiseerd wordt door de Belgische verzekeringssector. Dat is jammer, aangezien het een geschikte, en voor velen betaalbare, verzekering is tegen het langlevenrisico. De OESO raadt België al sinds 2012 aan om lijfrentes meer actief te promoten onder haar inwoners.

We roepen daarom de lezer op naar de uitgestelde lijfrente te vragen bij zijn of haar makelaar. Onze recente contacten met verzekeraars geven aan dat enkelen al klaar staan om tegemoet te komen aan de vraag. Vraag dan ook naar een geïndexeerde uitgestelde lijfrente (waarbij je maandelijkse lijfrente gekoppeld is aan de prijsindex) zodat u financieel onafhankelijk kan blijven, ook al stijgt de levensduurte door de inflatie. En indien u een levenspartner hebt, kan u ook kiezen voor de overdraagbaarheid van de lijfrente zodat, als u vroeger overlijdt dan uw partner, de rente verder wordt uitbetaald tot diens overlijden.