De pensioenbonus wordt hervormd: wat mag u daarvan verwachten vanaf 2026?

De huidige pensioenbonus wordt naar alle waarschijnlijkheid vervangen door een nieuwe. Welke impact heeft de hervorming op wie nog wil werken na zijn pensioen? En hoe zit dat precies met de invoering van de pensioenmalus?

De pensioenbonus is een financiële tegemoetkoming waarmee de federale overheid iedereen wil aansporen om langer aan het werk te blijven. De beloning bestaat uit een extra vergoeding boven op het wettelijke rustpensioen. De introductie van de initiële pensioenbonus voor werknemers en zelfstandigen dateert al van 2005. Het ging om een forfaitair bedrag per gewerkte dag. 

Tien jaar later, op 1 januari 2015, maakte de regering-Michel een einde aan de maatregel. Het Planbureau concludeerde in een rapport dat er effectievere maatregelen bestaan om werknemers langer aan het werk te houden.

Pensioenbonus 2024-2025

Maar: nieuw bazen, nieuwe wetten. En dus kwam de regering-De Croo op 1 juli 2024 met een aangepaste versie van de pensioenbonus op de proppen. Vandaag geldt die nog altijd voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen, die na hun vroegst mogelijke pensioenleeftijd aan de slag willen blijven. Het bedrag van die pensioenbonus hangt af van het aantal loopbaanjaren op de vroegste pensioendatum. Elk jaar met minstens 104 gewerkte of gelijkgestelde dagen telt mee als een loopbaanjaar.

Als u minder dan 43 jaar loopbaan had op uw vroegste pensioendatum (vanaf 1 januari 2025) en u werkt voltijds verder (sinds ten vroegste 1 juli 2024), dan bouwt u per gewerkte dag bepaalde bonusbedragen op.

“De pensioenbonus is bovendien een nettobedrag waarop je geen belastingen betaalt als je in België woont”, merkt de Federale Pensioendienst op. “Dat betekent dat als je vóór 1 juli 2024 met pensioen kon gaan, maar dat uitstelde en nog voltijds werkt tot 31 december 2025, je een nettopensioenbonus van 8.012,16 euro kunt opbouwen.” Die som wordt als een eenmalig bedrag betaald wanneer u officieel met pensioen gaat.

Had u 43 loopbaanjaren of meer op uw vroegste pensioendatum (vanaf 1 januari 2025) en werkt u voltijds verder (sinds ten vroegste 1 juli 2024), dan bouwt u per gewerkte dag zelfs een nog veel hoger bonusbedrag op.

“Dat betekent dat als je vóór 1 juli 2024 met pensioen kon gaan, maar dat uitstelde en nog voltijds werkt tot 31 december 2025, je een nettopensioenbonus van 18.027,36 euro kunt opbouwen”, becijfert de Federale Pensioendienst. Ook dat bedrag wordt in één keer uitbetaald op het einde van de rit.

De federale regering besliste in de context van de huidige pensioenhervormingen dat de pensioenbonus 2024-2025 wellicht op 31 december 2025 wordt stopgezet. “Dat betekent dat je het bedrag vanaf 1 januari 2026 niet meer verder kunt opbouwen, maar dat kan wel nog tot en met 31 december 2025”, weet Geert Vermeir, manager juridisch kenniscentrum van de hr-dienstenverlener SD Worx. “Het opgespaarde bedrag wordt dan uitbetaald op het moment waarop je effectief met pensioen gaat.”

De nieuwe pensioenbonus vanaf 2026

Bovendien wordt vanaf 1 januari 2026 naar alle waarschijnlijkheid een nieuwe pensioenbonus ingevoerd met nieuwe voorwaarden. Het parlement moet die maatregel wel nog formeel stemmen. De pensioenbonus is pas van toepassing na publicatie in het Belgisch Staatsblad. 

Een belangrijk verschil tussen de huidige en de nieuwe bonus is dat u de nieuwe pensioenbonus pas opbouwt wanneer u uw pensioen uitstelt tot na uw wettelijke pensioenleeftijd (zie kader onderaan). De pensioenbonus geldt dus niet meer vanaf uw vroegst mogelijke pensioendatum. 

“Op het moment waarop je met pensioen gaat, zal je ook moeten voldoen aan twee specifieke voorwaarden: je hebt een loopbaan van 35 jaar met minstens 156 effectief gewerkte dagen achter de rug én je hebt 7.020 dagen effectief gewerkt gedurende die loopbaan”, zegt Geert Vermeir. “Zorgverlof, moederschapsverlof, militaire dienst en tijdelijke werkloosheid worden gelijkgesteld met gewerkte dagen.”

Ook nieuw is dat de aangekondigde pensioenbonus een procentuele vermeerdering van uw pensioenbedrag is. Het is niet langer een eenmalige betaling boven op uw wettelijk pensioen. Per jaar dat u uw pensioen uitstelt na uw wettelijke pensioenleeftijd, verhoogt dat dus met een bepaald percentage. Dat percentage hangt af van uw geboortejaar.

Stel: u bent geboren in oktober 1961. In november 2027 bereikt u uw wettelijke pensioenleeftijd op 66-jarige leeftijd. U overweegt op dat moment om uw pensioen nog drie jaar uit te stellen, tot november 2030. Omdat u geboren bent in 1961, hebt u recht op 2 procent bonus per jaar dat u uw pensioen uitstelt. U hebt finaal dus recht op (3 jaar x 2 procent =) een pensioenbonus van 6 procent. Die wordt uitbetaald op het moment van de effectieve pensionering.

Pensioenmalus vanaf 2026

De federale regering is ook zinnens een pensioenmalus in te voeren vanaf 1 januari 2026. Dat is een vermindering van uw brutopensioenbedrag wanneer u vervroegd met pensioen gaat en níet voldoet aan de twee voorwaarden die gelden voor de nieuwe pensioenbonus (u hebt een loopbaan van 35 jaar met minstens 156 effectief gewerkte dagen achter de rug én u hebt 7.020 dagen effectief gewerkt gedurende die loopbaan). Zelfs als uw loopbaan- en leeftijdsvoorwaarden wél gelden om vervroegd met pensioen te gaan, kunt u een vermindering krijgen wanneer u niet aan de twee voorwaarden voldoet.

Ook hier worden zorgverlof, moederschapsverlof, militaire dienst en tijdelijke werkloosheid gelijkgesteld met gewerkte dagen. Dat is niet het geval voor ziekte, maar de regering heeft in haar zomerakkoord wel het voornemen uitgesproken om een aangepaste regeling uit te werken voor personen die langdurig ziek zijn geweest gedurende hun loopbaan. Daardoor wordt de impact van de malus op hun situatie dus mogelijk verzacht. 

“Voldoe je niet aan de twee bovenstaande voorwaarden, dat wordt je pensioen verlaagd met een bepaald percentage voor elk jaar dat je vroeger met pensioen gaat dan je wettelijke pensioenleeftijd”, merkt Geert Vermeir op. “Met andere woorden: hoe vroeger je stopt met werken, hoe hoger de pensioenmalus die ingehouden wordt op jouw pensioen.” Het percentage per jaar hangt af van uw geboortejaar.

De pensioenmalus wordt toegepast in verhouding tot het aantal maanden dat u vóór uw wettelijke pensioendatum op pensioen gaat. De vermindering is ook definitief. Als u maar enkele maanden of dagen tekortkomt om aan de beide voorwaarden te voldoen, kunt u overwegen uw pensioen uit te stellen. U kunt dan verderwerken tot u aan de voorwaarden voldoet om geen of minder malus te krijgen.