Vlaanderen zal de dagprijzen in woon-zorgcentra tijdelijk bevriezen totdat de pensioenen geïndexeerd zijn. Maar hoeveel kost een seniorenverblijf tegenwoordig? En zijn er grote verschillen?
Vlaanderen telt ruim 800 woon-zorgcentra. Volgens de recentste Barometer van OKRA, een vereniging die zich inzet voor de rechten en belangen van senioren, bedraagt de gemiddelde kamerprijs 2.294 euro per maand. Dat komt overeen met een stijging van 2,1 procent tegenover vorig jaar. Toen betaalde de gemiddelde Vlaming nog 2.246 euro.
“Volgens de officiële cijfers van PensionStat bedraagt het gemiddelde nettopensioen in ons land 1.701 euro”, weet Herman Fonck, de voorzitter van de cel Belangenbehartiging van OKRA. “Een doorsnee-rusthuisbewoner moet dus 593 euro extra opleggen om zich een kamer in een seniorenresidentie te kunnen veroorloven. Het pensioen van ex-werknemers – de grootste groep senioren – bedraagt gemiddeld slechts 1.523 euro netto per maand. Dat betekent dat zij maandelijks 771 euro moeten bijpassen voor een verblijf in een woon-zorgcentrum.”
“De kamerprijs en de pensioenuitkering stijgen bij elke indexering met 2 procent. Maar doordat het pensioenbedrag lager is dan de kamerprijs, vertaalt die procentuele indexering zich in afwijkende absolute cijfers. Concreet: het gemiddelde pensioen neemt met 34 euro toe, terwijl de doorsneekamerprijs met 46 euro de hoogte ingaat.”
Dagprijzen bevriezen
De Vlaamse regering besliste eind april dat woon-zorgcentra hun prijzen pas mogen optrekken nadat de pensioenen geïndexeerd zijn. “De federale regering past de uitkeringen en de pensioenen nu drie maanden na de overschrijding van de spilindex aan”, legt Herman Fonck uit. Sommige gepensioneerden konden daardoor tijdelijk in financiële problemen komen, omdat de dagprijzen van woon-zorgcentra al twee maanden na het overschrijden van de spilindex werden opgetrokken.
De duurste residentie van Vlaanderen is Belle Epoque in Knokke, met een gemiddelde prijs van 4.980 euro.
“Vlaanderen zal de dagprijzen voortaan bevriezen totdat de pensioenen geïndexeerd zijn”, zegt minister van Welzijn en Armoedebestrijding Caroline Gennez (Vooruit). “Dat is maar logisch ook. De dagprijzen zullen pas worden aangepast in de maand die volgt op de federale indexaanpassing van de pensioenen. Zo beschermen we de koopkracht van ouderen.”
Hoeveel kost een woon-zorgcentrum?
De prijzen voor een verblijf in een woon-zorgcentrum variëren onder meer naargelang de eigendomsstructuur. Volgens de Barometer van OKRA zijn de commerciële instellingen (33,8%) het duurst, met een gemiddelde maandprijs van 2.501 euro. Residenties die uitgebaat worden door non-profitinstellingen (39,5%) rekenen gemiddeld 2.242 euro per maand aan. Een kamer in publieke woon-zorgcentra, beheerd door steden en gemeenten (26,6%), is met 2.162 euro de goedkoopste.
Ook de regio speelt een rol. De provincie Oost-Vlaanderen vertegenwoordigt het laagste gemiddelde, terwijl Antwerpen de duurste provincie is (zie tabel Gemiddelde prijzen per provincie).
Het goedkoopste woon-zorgcentrum in Vlaanderen is gelegen in Antwerpen: Sint-Jozef, met een kamerprijs van 1.520 euro. De duurste residentie is Belle Epoque in Knokke, met een gemiddelde prijs van 4.980 euro. Die kan oplopen tot 8.190 euro in het topsegment van het aanbod. Op de website van OKRA vindt u een handige vergelijkingstool.
Supplementen
De Barometer van OKRA houdt geen rekening met de variabele supplementen voor allerlei extra diensten, zoals kappersbeurten, manicure en pedicure, maaltijdbediening op de kamer, telefoon en televisie en bepaalde dranken. Wat bij het ene woon-zorgcentrum in de dagprijs is inbegrepen, wordt bij een andere instelling aangerekend als een supplement. Dat maakt een vergelijking tussen instellingen moeilijk.
De instellingen bepalen de supplementprijzen, maar ze moeten marktconform zijn. De overheid bepaalt welke diensten als supplement aangerekend mogen worden. Meer informatie daarover vindt u op de website van het Vlaamse Departement Zorg.
Tegemoetkoming
Bewoners betalen de factuur voor een verblijf in een woon-zorgcentrum niet helemaal uit eigen zak. “Wie verblijft in een erkende voorziening en voldoende zorgbehoevend is, heeft recht op een tegemoetkoming via de Vlaamse Sociale Bescherming”, zegt Herman Fonck. “Als de eigen middelen onvoldoende zijn, kan ook het OCMW bijspringen na een sociaal en financieel onderzoek.”
OKRA merkt op dat 53 gemeenten korting geven aan eigen inwoners in zeventig publieke woon-zorgcentra. Die kan oplopen tot 385 euro per maand.
Hoe goed is het wonen in een Vlaams woon-zorgcentrum?
Het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ), de Vlaamse Ouderenraad en het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen informeerden het voorbije jaar bij 8.000 bewoners en 11.000 familieleden naar de kwaliteit van leven en zorg in de Vlaamse woon-zorgcentra. 408 seniorenvoorzieningen namen deel aan de enquête.
“Ondanks verschillen tussen woon-zorgcentra kunnen we uit de resultaten enkele duidelijke trends vaststellen”, zegt Svin Deneckere, directeur van het VIKZ en coördinator van het onderzoek. “Het hoogst scorende thema is privacy: 92 procent van de bewoners geeft aan daarover meestal tot altijd tevreden te zijn. Ook veiligheid scoort hoog: 91 procent gaat meestal of altijd akkoord met een stelling als ‘Ik heb het gevoel dat mijn spullen hier veilig zijn’. 87 procent van de residenten voelt zich meestal of altijd gerespecteerd door de medewerkers.”
Ook thema’s als maaltijden, eigen keuzes maken, comfort en de kwaliteit van de zorg werden bevraagd. Die scoren gemiddeld tot hoog, maar opnieuw zijn er sterke verschillen tussen de centra. De bevraging brengt ook werkpunten aan het licht. 49 procent van de bewoners antwoordt met ‘zelden’ of ‘nooit’ op stellingen die peilen naar de persoonlijke band met andere bewoners, zoals ‘Er is een bewoner die een goede vriend of vriendin van me is’.
Een tweede slecht scorend thema is de relatie met de medewerkers: 40 procent van de senioren geeft aan zelden of nooit een persoonlijke band met het personeel te voelen. Over zinvolle tijdsbesteding antwoordt 40 procent van de bewoners met ‘zelden’ of ‘nooit’ op een stelling als ‘Ik doe mee aan activiteiten die ik de moeite vind’. Opvallend is wel dat de bewoners die relationele en sociale thema’s minder belangrijk vinden.
De resultaten van de deelnemende woon-zorgcentra kunt u hier afzonderlijk bekijken en vergelijken.
