Sinds kort kunt u online het Centraal Register van Bestuursverboden raadplegen. Met dat nieuwe initiatief wil de federale overheidsdienst Justitie bedrieglijke praktijken in de bouw verder aanpakken.
Iedereen kent wel iemand die een onaangename ervaring met een aannemer heeft gehad. De bouwsector ontwikkelde daarom onlineplatformen waarop kandidaat-(ver)bouwers op zoek kunnen gaan naar betrouwbare vakmannen. De beroepsorganisatie Bouwunie heeft Vind Uw Aannemer. Embuild, de nieuwe naam van de Confederatie Bouw, heeft er zelfs twee, Build Your Home en Construction Quality.
We vertelden u onlangs ook dat er nog andere onlinebronnen bestaan waarmee u zelf de betrouwbaarheid en de solvabiliteit van aannemers kunt controleren. Nuttige overheidsdatabanken zijn bijvoorbeeld de Kruispuntbank van Ondernemingen van de federale overheidsdienst Economie en de website Checkinhoudingsplicht.be van de federale overheidsdienst Financiën.
Sinds kort draagt ook de federale overheidsdienst Justitie haar steentje bij met het onlineplatform JustBan. Dat Centraal Register van Bestuursverboden kwam er op initiatief van voormalig minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld). Het idee was al sinds eind april aangenomen door het parlement, maar de uitrol liet even op zich wachten. Daardoor viel de officiële lancering ongeveer samen met Van Quickenbornes ontslag.
Tienduizend namen
Het was dan ook zijn opvolger Paul Van Tigchelt (Open Vld) die JustBan in een recent persbericht aankondigde. De kersverse Justitieminister heeft het daarin over een “zwarte lijst met kwaadwillige ondernemers”. Het gaat om een databank van zo’n 10.000 personen die door de rechtbank een bestuursverbod opgelegd kregen en daardoor gedurende een bepaalde periode geen bestuursfuncties in een onderneming mogen uitvoeren.
Een bestuursverbod komt er niet zomaar. Een strafrechter of een ondernemingsrechter spreekt zo’n verbod uit na een faillissement wanneer de aannemer ernstig nalatig was, grove fouten maakte, zijn onderneming onbehoorlijk bestuurde, fraude pleegde of andere strafbare feiten pleegde tijdens de uitoefening van zijn of haar beroepsactiviteiten. Wie na zo’n uitspraak nog bestuursfuncties uitoefent, riskeert een geldboete of een gevangenisstraf.
In de praktijk gebeurt het echter nog te vaak dat men na zo’n verbod een andere vennootschap opricht en opnieuw aan de slag gaat. De JustBan-app wil dat aanpakken. Nadat u zich daar heeft ingelogd met uw eID of via Itsme, kunt u de databank doorzoeken. Dat kan op de naam van een aannemer, maar u bent dan wel verplicht ook diens geboortedatum in te geven. De kans dat u die kent, is klein… Gelukkig kunt u ook zoeken op het ondernemingsnummer.
De zwarte lijst is gratis toegankelijk voor iedereen: kandidaat-(ver)bouwers, maar evengoed voor bijvoorbeeld leveranciers en collega-aannemers.
Niet waterdicht
JustBan verzamelt alle ‘actieve’ bestuursverboden in ons land. Houd er wel rekening mee dat de juridische procedure om zo’n verbod uit te spreken soms jarenlang kan aanslepen. Intussen kan een malafide aannemer zijn praktijken ongestoord voortzetten. Waterdicht is het nieuwe initiatief dus niet, maar het is wel een volgende stap in de goede richting.
Weet ook dat JustBan momenteel alleen strafrechtelijke bestuursverboden vermeldt. Die werden opgelegd door een strafrechter, bijvoorbeeld wegens oplichting, valsheid in geschrifte of verduistering. In een tweede fase – ergens in 2024 – worden de burgerlijke bestuursverboden daaraan toegevoegd. Die werden tijdens burgerlijke zaken uitgesproken door een ondernemingsrechter, bijvoorbeeld wegens wanbeheer of grove fouten.
