Niet zeker van uw job? Deze opleidingen bieden toekomst

De coronacrisis duwt onze economie in een ongeziene recessie, en de gevolgen voor de arbeidsmarkt zijn enorm. Wie vreest voor het voortbestaan van zijn job, kan zich omscholen naar een knelpuntberoep.

Eind vorige week publiceerde de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid een rapport over de gevolgen van de gezondheidscrisis. Daaruit blijkt dat al meer dan een miljoen Belgische werknemers uitkeringen voor tijdelijke werkloosheid ontvingen. Bijna 60 procent van die jobs bevindt zich in Vlaanderen (Wallonië 23%, Brussel 18%). Via het systeem van tijdelijke werkloosheid hopen bedrijven hun productiepotentieel bij een economische heropleving te vrijwaren. Daardoor konden effectieve ontslagen tot nu toe grotendeels vermeden worden.

Maar mogelijk is dat slechts uitstel van executie. In zijn rapport voorspelt de Hoge Raad dat de werkgelegenheidsgraad tegen 2021 alsnog met 2 procentpunt zal afnemen ten opzichte van 2019 (een daling van 70,5 naar 68,5 procent). Dat betekent dat de werkloosheid in ons land volgend jaar zal stijgen met ruim 140.000 personen. Dat zijn geen bemoedigende vooruitzichten. Bovendien houden die prognoses geen rekening met een uitbraak van een tweede coronagolf, die zich nu wel lijkt te manifesteren.

Knelpuntberoepen

Het recente verslag van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid wijst ook op het belang van bijscholing. “Voor de beroepsbevolking ligt de echte uitdaging in het verwerven van nieuwe vaardigheden”, klinkt het. “Er gaan banen verloren terwijl er voor andere jobs onvoldoende kandidaten zijn.” Daarmee verwijst de Hoge Raad onder meer naar de knelpuntberoepen. Elk jaar publiceert de VDAB een overzicht van jobs waarvoor de vacatures in Vlaanderen moeilijk ingevuld raken.

“Er zijn drie mogelijke oorzaken voor knelpuntberoepen”, zegt Joke Van Bommel, woordvoerder van de VDAB. “Ofwel is er een kwantitatief tekort: er is dan een te lage uitstroom uit het onderwijs, bijvoorbeeld omdat te weinig studenten die richting kiezen of omdat er geen opleiding voor bestaat. Bij een kwalitatief tekort beschikken de kandidaten niet over de nodige bekwaamheden. Een derde oorzaak zijn de specifieke arbeidsomstandigheden die de job minder aantrekkelijk maken. Denk aan weekendwerk, laag loon, zwaar werk en stress.” De lijst is lang en divers. Dit is de huidige top tien:

U wilt bijscholen

Overweegt u zich om te scholen naar een knelpuntberoep? Als voltijdse werknemer in de privésector heeft u in Vlaanderen recht op maximaal 125 uur opleidingsverlof zonder loonverlies. Dat Vlaams opleidingsverlof is de opvolger van het betaald educatief verlof. Uw werkgever kan daarvoor ter compensatie een forfaitair bedrag ontvangen van de Vlaamse overheid. Uiteraard gelden er voorwaarden. De opleiding die u wilt volgen moet geregistreerd zijn in deze databank of dient een loopbaangerichte opleiding te zijn. Het aantal uren dat u kunt opnemen, berekent u hier.

Hebt u niet voldoende aan 125 uur opleidingsverlof, dan kunt u tijdskrediet overwegen. Het moet gaan om een opleiding die erkend is door een van de drie Belgische gemeenschappen of door de sector, en die minstens 360 lesuren per jaar omvat. U pauzeert uw huidige job dan gedurende maximaal 36 maanden. U ontvangt in die periode geen loon, maar u krijgt wel een uitkering van de federale Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening. Een voorwaarde is wel dat u de lessen regelmatig bijwoont. Dat moet u bewijzen aan de hand van een attest.

De vergoeding van de RVA is altijd lager dan uw normale loon. Werkt u in de privé- of socialprofitsector? Dan kunt u boven op die RVA-uitkering ook een aanmoedigingspremie in het kader van het Vlaams opleidingskrediet aanvragen. Sinds 1 september 2019 werden de voorwaarden daarvoor zelfs versoepeld en werden de bedragen gevoelig verhoogd. Die variëren tussen 152,72 en 577,95 euro netto per maand, afhankelijk van uw vroegere en huidige tewerkstellingsregime. Ook uw gezinssituatie speelt mee: als alleenstaande heeft u recht op maandelijks 45,20 euro extra.

U kunt ten slotte ook met opleidingscheques een (een deel van) de kosten van een opleiding kunt betalen. Werknemers uit zowel de privésector als de Vlaamse en federale openbare sector komen in aanmerking. Welke opleiding u met deze opleidingscheques kunt betalen, hangt af van uw scholingsgraad. Een voorwaarde is wel dat u in Vlaanderen woont. Per schooljaar heeft u recht op een tegemoetkoming van maximaal 125 euro. Hebt u geen diploma hoger onderwijs of secundair onderwijs, dan gelden verhoogde bedragen voor een aantal specifieke opleidingen.