Max Jadot (CEO BNP Paribas Fortis) opvallend positief: ‘Ik zie de ondernemers vechten voor hun bedrijf en hun mensen’

“Ik ben als bankier al meer dan dertig jaar vertrouwd met het Belgische bedrijfsleven. Ook al zal het moeilijk zijn, we raken hier door”, zegt Max Jadot, de CEO van BNP Paribas Fortis. De bank gaat ervan uit dat de Belgische economie midden 2022 alweer op pre-covidniveau zit.

“Weet u wat voor mij een belangrijke parameter is om uit te maken of de economie draait? Het aantal vrachtwagens op de autoweg”, vertelt Max Jadot. “Dat is een erfenis van mijn verleden als Bekaert-bestuurder. Hoe meer vrachtwagens, hoe meer banden en hoe meer staalkoord ter versteviging van die banden. Zo wist je of het goed ging met Bekaert. En zo meet ik nog altijd hoe het gesteld is met onze economie. Wel, toen ik terugkwam uit vakantie, telde ik héél veel vrachtwagens op onze snelwegen. Terwijl je er begin mei bijna geen enkele meer zag.”

Jadot kan met autoriteit spreken over het Belgische bedrijfsleven. Hij is niet alleen een telg van de Bekaert-families, hij is ook de CEO van de grootste bedrijfsbank van het land. BNP Paribas Fortis claimt een marktaandeel van meer dan 25 procent in de kredietverstrekking aan ondernemingen, terwijl twee derde van de Belgische bedrijven klant zijn van de bank. Bovendien was Jadot, voor hij CEO werd, jarenlang verantwoordelijk voor corporate banking en corporate finance. De contacten met bedrijfsleiders en ondernemers heeft hij altijd onderhouden.

Dat de belangrijkste bedrijfsbankier van het land uitgesproken positief is, is opmerkelijk. BNP Paribas Fortis zette in de eerste jaarhelft amper 134 miljoen euro aan kredietprovisies opzij voor verwachte verliezen op de Belgische markt. Dat is een hoop minder dan de andere grootbanken, die vrezen dat de gevolgen van de coronapandemie nog een hele tijd blijven nazinderen. “Wij geloven dat de Belgische economie midden 2022 weer op het niveau van 2019 zit, op pre-covidniveau dus”, zegt Jadot. “Ik spreek me niet uit over de andere banken, maar het zou kunnen dat sommige dat kantelpunt later zien, ergens in 2023 of zelfs in 2024. ”

Waarop is uw optimisme gebaseerd?

MAX JADOT. “Op onze economische prognoses en op mijn persoonlijke ervaring. Ik loop hier al meer dan dertig jaar rond, dit is niet de eerste crisis die we meemaken. Telkens heb ik gemerkt dat de weerbaarheid van het Belgische weefsel van familiale kmo’s enorm groot is. Elk van die crisissen hebben onze ondernemingen overwonnen. Dat zal deze keer niet anders zijn. Ik heb nog veel contacten met ondernemers en ik zie hen vechten voor hun bedrijf en hun mensen. Dat sterkt mij in de overtuiging dat de Belgische economie hieruit komt.”

Heel wat bedrijven zien hun omzet en hun cashflow terugvallen. Dreigen ze niet in liquiditeitsproblemen te komen, met een groot aantal faillissementen tot gevolg?

JADOT. “We zien nog geen ondernemingen met liquiditeitsproblemen, zelfs niet in de sectoren die zwaar getroffen zijn door de lockdown. Dankzij de steunmaatregelen van de overheid hebben de bedrijven niet alleen hun inkomsten maar ook hun kosten zien dalen. Het systeem van tijdelijke werkloosheid biedt soelaas voor de personeelskosten. De moratoria op de afbetaling van leningen drukken de financieringskosten. En dan heb je nog het betalingsuitstel voor de belastingen en de RSZ-bijdragen, en de compensatieregelingen. Tegelijk leefde de economie na de lockdown wel degelijk weer op. Er was een duidelijk herstel in juni en juli. We moeten hopen dat dat herstel doorzet, waardoor de ondernemingen op eigen kracht overleven wanneer de moratoria uitdoven en de steunmaatregelen stopgezet worden.”

U gelooft sterk in de weerbaarheid van de Belgische kmo’s. Hoe uit die weerbaarheid zich?

JADOT. “Veel kmo’s maken van de crisis gebruik om goed na te denken en zich aan te passen. Ze stellen veel investeringen uit, maar die in digitalisering en IT versnellen ze vaak. Veel familiale kmo’s zetten de stap naar die nieuwe wereld, waarin technologie een hoofdrol speelt. Zij zullen versterkt uit de crisis komen. Onze bedrijven worden over het algemeen efficiënt en kostenbewust geleid, en ze zijn niet te beladen met schulden. Ten slotte spelen ook de banken hun rol. BNP Paribas Fortis heeft in bijna 100.000 kredietdossiers op de pauzeknop gedrukt, zowel van particulieren als bedrijven. Daarnaast hebben we in de eerste jaarhelft voor 4 miljard euro extra kredieten aan ondernemingen verstrekt.”

In 2009, na de uitbraak van de financiële crisis, gingen de banken op de kredietrem staan. Zo verergerden ze de crisis.

JADOT. “Dat is nu zeker niet het geval. De aanvaardingsgraad voor bedrijfskredieten was hoog en is bijna gelijk gebleven. Sla er de cijfers van de grootbanken op na en je zult vaststellen dat ze de voorbije maanden allemaal nieuwe kredieten zijn blijven verstrekken. Ik kan natuurlijk alleen voor BNP Paribas Fortis spreken, maar onze mensen hebben meer gedaan dan dat. Onze adviseurs hebben hun bedrijfsklanten op alle niveaus met raad en daad bijgestaan. De bank was operationeel heel aanwezig. We komen tegemoet aan de noden van de reële economie.”

Toch blijft de onzekerheid groot, zowel bij particulieren als bij ondernemingen.

JADOT. “Dat kan ik niet ontkennen. De schok zindert nog na. Niemand heeft al zo’n crisis meegemaakt. Niemand weet wat nog op ons af komt. Ik vrees dat we ons gewone leven niet ten volle kunnen hernemen zolang er geen vaccin is. Op café gaan met vrienden, reizen, een etentje met de collega’s, het is allemaal niet meer zo vanzelfsprekend. Dat weegt op het moreel en de motivatie van de mensen.”

Door de beperkende maatregelen dreigt een algemene moedeloosheid te ontstaan. Het consumentenvertrouwen daalt. Zal dat geen grote economische gevolgen hebben?

JADOT. “Een aantal sectoren lijdt. We moeten ons optrekken aan het feit dat de situatie minder erg is dan tijdens de lockdown in april. De economie kende een flinke opleving na de lockdown, nu zitten we in een fase van stabilisatie. Het ziet ernaar uit dat het herstel zal lopen volgens een economische curve met de vorm van een vierkantswortel. De vraag is hoe snel de derde lijn de volgende jaren stijgt. Daarom is het belangrijk dat er duidelijkheid komt over de relanceplannen.”

Uw collega Johan Thijs, de CEO van KBC, is pessimistisch omdat de reële economische impact onduidelijk is. Hij houdt rekening met faillissementen en een traag herstel.

JADOT. “Een van de moeilijkheden is dat de klassieke risico-instrumenten van de banken niet werken. Door het betalingsuitstel kun je niet zien wie in de problemen zit en wie niet. De visibiliteit is inderdaad gering, en dat is een belangrijke factor van onzekerheid. Maar de banken hebben zowel de instrumenten als de wil om het bedrijfsleven door de crisis te loodsen.”

Aan welke instrumenten denkt u?

JADOT. “In de eerste fase van een crisis is een goede thesaurieplanning van levensbelang. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat ze altijd voldoende liquiditeiten hebben. Banken kunnen daarvoor oplossingen aanreiken, zoals kredieten maar ook factoring. Voor bedrijven die exporteren, is een goed beheer van de internationale cashstroom en van de debiteuren belangrijk. Ook hier kunnen banken helpen met cashmanagement en trade finance.”

De overheid creëerde twee systemen van overheidsgewaarborgde kredieten, maar het lijkt alsof bedrijven daar maar weinig gebruik van maken. Hoe komt dat?

JADOT. “Bij de eerste bazooka was het systeem beperkt tot kredieten van maximaal een jaar. Dat was voor veel bedrijven een te korte looptijd. De nieuwe regeling, die sinds 20 juli van kracht is, voorziet in gewaarborgde leningen tot drie jaar. Dat beantwoordt veel beter aan de financieringsbehoefte van kmo’s. Het is nog te vroeg om te beoordelen of die tweede bazooka werkt. De vraag neemt langzaam toe, we zien nu de eerste dossiers. Ik verwacht dat we de komende weken en maanden zien hoe groot de interesse is. Vergeet niet dat de banken ook gewone kredieten zonder overheidsgarantie verstrekken.”

Is er wel nood aan een systeem van overheidswaarborgen, als de banken toch vooral gewone kredieten verschaffen?

JADOT. “Dat laat ik in het midden. Maar alle steunmaatregelen zijn welkom in deze ongeziene crisis. Alles wat de reële economie kan helpen, moeten we toejuichen.”

Het tweede systeem beperkt zich tot kmo’s met maximaal 250 werknemers en 50 miljoen euro omzet. Vallen de middelgrote groeibedrijven niet uit de boot?

JADOT. “Voor die bedrijven zijn de banken er. Dat de overheid wil bijspringen voor de kleinere ondernemingen, is begrijpelijk. Maar in het segment van de midcorps is een overheidsinterventie niet nodig.”

Wat met kwetsbare ondernemingen, die door hun reserves zitten door deze crisis?

JADOT. “Dat is een belangrijke zorg voor de komende maanden. Er komt een moment dat een bankkrediet niet langer volstaat en dat de bank niet meer kan helpen. Bepaalde fragiele bedrijven en sectoren zullen vers kapitaal nodig hebben. De regio’s hebben een rist instrumenten ontwikkeld, zoals de achtergestelde leningen of de win-winleningen in Vlaanderen, waardoor ze dat proces ondersteunen.

“Ik kan familiale ondernemers en kmo’s alleen maar adviseren zo snel mogelijk de rekening te maken: hoe staat het met de eigen middelen? Heb ik extra kapitaal nodig? Zo ja, vanwaar moet dat komen? Van de familie of van nieuwe aandeelhouders? Van privékapitaal of van de overheid? Er is in elk geval voldoende kapitaal aanwezig in dit land. Als bank proberen wij daar een bescheiden bijdrage te leveren door jaarlijks zo’n 75 miljoen euro te investeren in private equity.”

Moeten we vrezen dat weer enkele Vlaamse parels in buitenlandse handen komen?

JADOT. “Daar kan ik geen uitspraken over doen. Ik zie ook Belgische ondernemingen die de crisis gebruiken om overnames in het buitenland te doen. Nogmaals, weerbare bedrijven zullen sterker uit deze crisis komen, en dat geldt zowel voor Belgische als voor buitenlandse ondernemingen.”