Jan Denys: ‘Loonplafond van 4700 euro en verloning met punten bij BNP Paribas Fortis is grensverleggend’

Bij BNP Paribas Fortis gaan de vakbonden principieel akkoord om een loonplafond van 4700 euro bruto in te voeren. Alles daarbovenop krijgt het personeel in punten, die het kan omzetten in extralegale voordelen en cash. “Andere bedrijven zullen dat voorbeeld volgen”, voorspelt Jan Denys, arbeidsmarktspecialist bij Randstad.

Bij de bank BNP Paribas Fortis lijken de vakbonden zich niet te verzetten tegen een loonplafond van 4700 euro bruto. De rest van de verloning bestaat uit punten of units die kunnen worden omgezet in extralegale voordelen of cash. Uw mening?

Denys: “Het is de eerste keer dat dit gebeurt. Wat mij vooral opvalt, is dat de vakbonden zich daarachter scharen. Bij cao-onderhandelingen hebben zij toch vooral de neiging te kiezen voor extra cash. In die zin is het loonplafond van 4700 euro en een verloning met punten grensverleggend. Als anderen zeggen dat hervormingen of nieuwe trends op de arbeidsmarkt historische veranderingen zijn, temper ik het enthousiasme weleens. Maar dit vind ik een omwenteling. Dat brutobedrag is wel vrij hoog. Het blijft beperkt tot een minderheid van de werknemers, maar een belangrijke minderheid: een derde van het personeel. Dit beperkt zich niet tot directieleden.”

Er is sprake van de omzetting van die punten in extralegale voordelen zoals opleidingen, het upgraden van een bedrijfswagen, het leasen van informaticamateriaal tot warrants. Zelfs de dertiende maand zou in units worden uitbetaald. Dat is een zeer flexibele vorm om loonpakketten samen te stellen. Is dat geen nieuwe versie van de oude cafetariaplannen?

Denys: “In zekere zin klopt dat. Die cafetariaplannen dateren van de jaren negentig, maar ze waren toen toch vooral informeel. Er werd weinig over overlegd. De cafetariaplannen gingen ook over een zeer beperkt deel van de werknemers.”

Zal dit navolging krijgen?

Denys:“Er is een principieel akkoord bij BNP Paribas Fortis. Het moet dus nog worden ondertekend. Maar als dat systeem van flexibele verloning werkt, zullen nog andere bedrijven volgen. Ik zie ook dat een bedrijf in ruil voor zo’n regeling voor een paar jaar een tewerkstellingsgarantie geeft aan de werknemers. Daarnaast is zo’n geïndividualiseerd loonpakket een manier om werknemers aan zich te binden. Die zijn daar meer en meer vragende partij voor.”

Zijn er nadelen aan zo’n nieuw samengestelde loonpakketten?

Denys: “De vraag is of dit de financiering van de sociale zekerheid niet in gevaar brengt. Een brutoloon in cash houdt in dat gemakkelijk de helft aan sociale bijdragen of belastingen in de staatskas verdwijnt. Van extralegale voordelen houdt de werknemer netto meer over. Die worden minder belast en zijn daarom des te aantrekkelijker. De christelijke bediendebond LBC zegt dat wat BNP Paribas Fortis met zo’n flexibele verloning uitspaart, wordt gebruikt voor hogere lonen voor jongere werknemers. Maar het blijft onduidelijk hoe het pakket er volledig uitziet. Als het de bedoeling is via zo’n flexibel loonpakket de kosten van de werknemers te doen dalen, zonder dat minstens een deel terugvloeit naar het personeel, zal het minder navolging kennen. En als de overheid ziet dat dit gaten slaat in de sociale zekerheid, zal ze wel op zoek gaan naar andere inkomsten.”