In twee jaar tijd is de vastgoedkoopkracht van de Belg sterk afgenomen. Het historische laagterecord van 1980 komt in zicht.
Het gemiddelde Belgische gezin kan zich een woning van 85 vierkante meter veroorloven. Dat blijkt uit de nieuwe Prijsmeter van de zoekertjessite Immoweb. Voor de berekening van de vastgoedkoopkracht combineert Immoweb inkomensdata met vastgoedprijzen en intrestvoeten voor hypothecaire kredieten.
De voorbije jaren, en zeker tijdens de coronacrisis, zijn de vastgoedprijzen stevig gestegen. Dankzij de lage interestvoeten was het effect van die prijsstijging op de vastgoedkoopkracht eerder beperkt. Maar nu ook de interestvoeten aan een klim zijn begonnen, neemt de vastgoedkoopkracht gestaag af. Het huidige koopkrachtniveau van 85 vierkante meter ligt een stuk onder het historische gemiddelde van 102 vierkante meter. In 2020 schommelde de vastgoedkoopkracht nog rond 100 vierkante meter.
Gelijkenissen met 1980 en 2007
Immoweb zet de cijfers in een historisch perspectief en wijst op gelijkenissen en verschillen met vroegere scherpe dalingen van de vastgoedkoopkracht. In 1980 bereikte de vastgoedkoopkracht een historische dieptepunt: 79 vierkante meter. De economie had het toen zwaar te verduren als gevolg van de twee oliecrisissen. De rentevoeten waren op dat moment al hoog, maar in een context van een galopperende inflatie bleven de banken ze jaar na jaar optrekken, tot een niveau van 12,7 procent in 1982. Een en ander liet zich ook voelen op de woningmarkt: de nominale vastgoedprijzen daalden tussen 1979 en 1983 met 11,3 procent. Nadat ook de rente vervolgens fors begon te dalen, nam de vastgoedkoopkracht snel toe. In 1987 bereikte de vastgoedkoopkracht al een historisch recordhoogte van 140 vierkante meter.
Een tweede dip in de vastgoedkoopkracht deed zich voor in 2007. Het begin van de jaren 2000 werkt gekenmerkt door een vastgoedboom: in nauwelijks acht jaar tijd verdubbelden de vastgoedprijzen. Dat zette de vastgoedkoopkracht opnieuw onder druk. In 2007, aan de vooravond van de kredietcrisis, bedroeg de vastgoedkoopkracht nog maar 80 vierkante meter, slechts 1 meter meer dan het historische laagterecord uit 1980.
Loonindexering
Zal de vastgoedkoopkracht in de nabije toekomst onder het laagterecord van 1980 zakken? Immoweb wijst erop dat de door de centrale banken geïnitieerde rentestijging waarschijnlijk nog even zal voortgaan. Een stabilisatie van de vastgoedprijzen, die zich nu lijkt in te zetten, zal volgens Immoweb onvoldoende zijn om een verdere daling van de vastgoedkoopkracht tegen te gaan. Rest nog de vraag of de loonindexering voldoende zal blijken om een en ander te compenseren, besluit Immoweb.
