Eind december besliste de Vlaamse regering om de sloop- en heropbouwpremie te verlengen tot eind 2020. Daardoor krijgt u ook dit jaar nog een financieel voordeel als u geen aanspraak kunt maken op het verlaagde btw-tarief van 6 procent.
Als u een nieuwe woning laat bouwen, betaalt u daarop 21 procent btw. Voor renovaties aan privéwoningen die ouder zijn dan tien jaar, geldt het verlaagde tarief van 6 procent. In 32 Vlaamse, Waalse en Brusselse gemeenten geldt sinds 2006 een speciale regeling voor afbraak en wederopbouw: wie een oud gebouw sloopt en op dezelfde plek een nieuwe woning laat bouwen, mag eveneens alles factureren tegen 6 procent. Dat is het geval in Leuven, Brugge, Kortrijk, Roeselare, Aalst, Dendermonde, Genk, Hasselt, Moeskroen, Doornik, Verviers en Namen; de stedelijke centra van Antwerpen, Charleroi, Gent, Oostende, Mechelen, Bergen, La Louvière, Sint-Niklaas, Seraing en Luik; en het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
De bouwheer moet de aanvraag voor dat verlaagde btw-tarief vóór de aanvang van de afbraakwerken indienen bij het btw-controlekantoor van de regio waar het gebouw gelegen is. Daar moet hij een verklaring en een kopie van de bouwvergunning voor de afbraak en de heropbouw voorleggen. Er gelden enkele voorwaarden. De afbraak en de wederopbouw moeten in één handeling gebeuren. De nieuwbouw moet uitsluitend of hoofdzakelijk worden gebruikt als privéwoning, maar mag ook een tweede verblijf zijn.
Beter dan renoveren
Europa wil dat zijn gebouwenbestand tegen 2050 energieneutraal is. Om dat te kunnen realiseren, moeten alle woningen een A-energielabel krijgen. Dat betekent dat hun jaarlijkse energieverbruik hoogstens 100 kilowattuur per vierkante meter mag bedragen. Uit een rapport van het Vlaams Energieagentschap blijkt evenwel dat amper 5 procent van de panden in Vlaanderen daar vandaag aan voldoet. Meer dan de helft van de bestaande gebouwen zijn met hun E- en F-label zelfs bijzonder energie-inefficiënt.
Daarom gingen al vaker stemmen op om het gunstregime voor de afbraak en de wederopbouw van woningen uit te breiden naar het volledige Belgische grondgebied. Voor de energie-efficiëntie is het vaak beter een oud gebouw volledig af te breken en het herop te bouwen met nieuwe materialen, in plaats van het te renoveren. Bovendien kan de beschikbare ruimte op die manier meestal ook efficiënter worden benut, waardoor meerdere gezinnen ervan kunnen genieten.
Vlaamse premie
Maar zover zijn we nog niet. Daarom heeft de Vlaamse overheid in 2018 op eigen initiatief een forfaitaire sloop- en heropbouwpremie van 7500 euro in het leven geroepen. Die geldt voor vergunde projecten waarbij een woning wordt afgebroken en heropgebouwd, maar die geen recht geven op het 6 procenttarief. Die premie geldt in het hele Vlaamse Gewest, uitgezonderd Aalst, Antwerpen, Brugge, Dendermonde, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Mechelen, Oostende, Roeselare en Sint-Niklaas.
De aanvraagprocedure gebeurt in twee stappen. Eerst vraagt u de premie online aan via deze website, uiterlijk drie maanden nadat de gecombineerde aanvraag van de omgevingsvergunning voor de sloop en herbouw is ingediend. Zodra de afbraak van het oude gebouw is uitgevoerd, moet u een bewijs daarvan online indienen. Het Vlaamse Energieagentschap onderzoekt het dossier en brengt u op de hoogte van haar beslissing. Is alles in orde, dan gebeurt de uitbetaling binnen de drie maanden na het voorleggen van het sloopbewijs.
De premie geldt alleen voor sloop- en heropbouwprojecten waarvoor de aanvraag van de omgevingsvergunning is ingediend in de periode van 1 oktober 2018 tot 31 december 2020. Initieel liep de voorziene termijn tot 31 oktober 2019, maar de Vlaamse regering heeft onlangs met veertien maanden verlengd. De premie wordt alleen toegekend voor de gecombineerde aanvraag van een sloop- en herbouwvergunning. De grond, het af te breken gebouw en de nieuwe woning moeten bovendien de volle eigendom van een of meer natuurlijke personen zijn.
Ook voor tweede verblijven
Het Brussels en Waals Gewest hebben geen vergelijkbare sloop- en heropbouwpremie ingevoerd voor de gemeenten waar het 6 procenttarief niet van toepassing is. Maar de Vlaamse premie geldt niet alleen voor gezinswoningen, maar evengoed voor tweede verblijven. Ook een Waal of een Brusselaar die eigenaar is van een oud gebouw in Vlaanderen en dat wil afbreken om op dezelfde plaats een nieuwe woning neer te zetten, komt daarvoor in aanmerking.
