Voor het derde jaar op rij is de leegstand op de Brusselse kantoormarkt licht gedaald. Dat leert het jaarlijkse Overzicht van het kantorenpark van de GOMB. Maar de GOMB waarschuwt ook: er is wel degelijk een structurele leegstand.
Voor het derde jaar op rij is de leegstand op de Brusselse kantoormarkt licht gedaald. Dat leert het jaarlijkse Overzicht van het kantorenpark van de GOMB. Maar de GOMB waarschuwt ook: er is wel degelijk een structurele leegstand.
Volgens de studie van Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (GOMB) daalde in 11 van de 15 Brusselse wijken de kantoorleegstand. Voor de totale Brusselse kantoormarkt bedraagt de gecommercialiseerde leegstand (kantoren die te koop of te huur staan) 8,3 % van de voorraad. Na twee opeenvolgende dalingen (telkens met 0,3 %) in een context van economische crisis is de leegstand in 2012 opnieuw significant afgenomen (- 0,9 %).
De leegstand in de centrale wijken komt op 6,5 %, wat amper een half procent meer is dan het percentage dat vastgoedmakelaars als structureel normaal beschouwen. Ook in de gedecentraliseerde wijken daalt de leegstand. Bovendien overschrijdt de leegstand niet langer de kritische 20 % in de enige wijk waar ze dat vorig jaar nog deed (2de Kroon NW: onder meer Sint-Agatha Berchem, Ganshoren, Jette en een deel van Brussel-Stad). Door alle nieuwe ontwikkelingsprojecten te bevriezen, kwamen er geen kantoren meer bij.
Ook de kantoorruimte die op middellange termijn (2014-2015) beschikbaar zou zijn en al wordt aangeboden op de markt, is afgenomen. Er zijn nog twee of drie grote projecten die op de lange baan zijn geschoven: Thurn & Taxis (42.000 m²) in de Noordwijk, de Astro Tower (31.000 m²) in de Europese wijk en het Mercure Center (11.000 m²) in de 2de Kroon NO.
Gaan ook door: de WTC 4-toren (50.000 m²) in de Noordwijk, waarvoor eind 2012 een vergunning is uitgereikt, en de Victor-toren (100.000 m²) in de Zuidwijk. Voor die laatste moet het project eerst worden aangepast aan de effectenstudie voordat er een vergunning kan worden uitgereikt.
Ouderdom gebouw niet bepalend voor leegstand
De sanering van de markt lijkt dus ingezet, maar toch zit het Brussels Gewest inmiddels opgezadeld met een structurele leegstand, merkt de GOMB op. De cijfers tonen aan dat ruim de helft van de lege kantoren (639.000 m²) al meer dan drie jaar zonder succes wordt gecommercialiseerd. En het probleem situeert zich zowel in de centrale als in de gedecentraliseerde wijken. Bijna de helft (49 %) van de kantoren in de Zuidwijk wordt al drie, vier of vijf jaar op de markt aangeboden. In de gedecentraliseerde wijken is er in de 2de Kroon Oost (Kolonel Bourgstraat, Plejadenlaan en Marcel Thirylaan) ook een groot aandeel kantoren die al lange tijd beschikbaar zijn. Voor kantoren die al zeer lang beschikbaar zijn (meer dan zes jaar), is de 2de Kroon NO (Leopold III-laan) koploper.
De studie van de GOMB zoomt dit jaar ook in op de Leopoldwijk, de belangrijkste kantoorwijk van Brussel. Meer dan de helft van de kantoorruimte in de Leopoldwijk (854.000 m² of 57 %) wordt ingenomen door gebruikers die rechtstreeks of onrechtstreeks afhangen van de Europese Unie. De economische lobby-organisaties vormen de grootste groep gebruikers in de wijk (603 op 254.000 m²). Toch kampt de wijk al jarenlang met een kantoorleegstand die boven het gewestelijk gemiddelde ligt (12 % tegenover 8,3 %). Meer dan de helft (58 %) van de lege ruimten worden al meer dan vier jaar gecommercialiseerd. Opvallend is dat het vaak gaat om gebouwen die hoogstens een tiental jaar geleden werden gebouwd of gerenoveerd. Volgens de GOMB is het dus absoluut niet bewezen dat de mate waarin een gebouw blijft leegstaan samenhangt met de ouderdom ervan. Als verklaring voor de relatief grote leegstand stipt de GOMB de gewijzigde huisvestingpolitiek van de Europese administratie aan. Sinds een tiental jaar kiest ze voor een deconcentratie van haar vestigingen om zo gunstigere huurvoorwaarden mee te pikken. Ook de bouwwoede uit het verleden speelt de Leopoldwijk nog altijd parten.
Laurenz Verledens
