‘Lage rente maakt woningen niet altijd betaalbaarder’

De rente mag nog zo laag staan als ze wil, de poorten van de woningmarkt blijven almaar vaker dicht voor wie geen tienduizenden euro’s aan de kant heeft staan. Dat zegt Isabelle Vermeir, operationeel directeur Century 21 Benelux.

Standard & Poor’s denkt dat de lage rente almaar meer Belgen zal aansporen om een woning te kopen. Daardoor zouden de prijzen de komende jaren nog stijgen. De kredietbeoordelaar houdt jammer genoeg geen rekening met het uiterst strenge kredietbeleid van onze banken. De rente mag nog zo laag staan als ze wil, de poorten van de woningmarkt blijven almaar vaker dicht voor wie geen tienduizenden euro’s aan de kant heeft staan. Dat de banken voorzichtig zijn is hun volste recht, maar ze moeten beseffen dat de slinger vandaag doorslaat.

Laat het duidelijk zijn: we kennen in ons land vandaag nog altijd een vrij gezonde woningmarkt. Zeker als je vergelijkt met Nederland of de VS. Maar de gouden tijden zijn voorbij. Onze vastgoedmarkt is meer dan ooit doordrongen van een zeker realisme. Dat zien we ook aan de woningprijzen, die in heel wat gevallen stabiel blijven. En als er regio’s zijn waar je al van prijsstijgingen kan spreken, zijn het al lang geen uitschieters meer.

Datzelfde realisme vinden we in veel mindere mate terug bij de banken. Het klopt dat de rente historisch laag staat, maar het is foutief om te denken dat dit het makkelijker zou maken voor kopers. Meer nog: ondanks de lage rente zien we dat steeds meer mensen uit de markt worden gestoten. En de jonge generatie is daar het grootste slachtoffer van.

Uit een interne bevraging die we vorig jaar hielden, bleek dat de aankoop voor heel wat jongeren niet kan doorgaan zonder de financiële steun van de ouders. Want de banken ontlenen nog maar 80 procent, of in het beste geval 90 procent. Vandaag zien we echter dat almaar minder mensen uit zo’n familiaal spaarpotje kunnen putten. Ouders hebben het niet altijd meer aan de kant liggen. Of, ze houden het geld bij voor hun oude dag. En zelf op jonge leeftijd enkele tienduizenden euro’s bij elkaar sparen, is niet voor iedereen weggelegd. Dat is de realiteit, die zich almaar feller aftekent.

In Charleroi zien we nu dat kleine woningen zeer moeilijk verkocht raken. We spreken over woningen van 80.000 euro. Een koopje zouden velen nochtans zeggen. Maar wat blijkt? Het doelpubliek van dit soort panden kan dikwijls geen lening meer krijgen. In Vlaanderen zien we een vergelijkbaar iets, maar dan met de panden van 250.000 à 300.000 euro. Wie zo’n ‘doorsnee’ huis wil kopen, moet al vlug 50.000 cash op tafel kunnen leggen, exclusief 25.000 euro registratiekosten. En dan zwijgen we nog over de renovatiekosten.

Daar sta je dan als toekomstige koper met de hoera-berichten over de lage woonrente. Extra pijnlijk werd het vorige week met het nieuws dat de woningrente nu zelfs al onder de 1 procent is gedoken. Wie nu niet koopt, zou gek zijn, luidt het dan. Alleen hoorden we misschien net iets te weinig dat dit soort rentevoeten alleen is weggelegd voor hypertrouwe klanten met een zeer laag risicoprofiel en een even laag leenbedrag.

Als grootste vastgoedmakelaar van het land kunnen we niet hard genoeg wijzen op het belang van een eigen woning. Als dat straks alleen iets voor de upperclass wordt, zijn we fout bezig. Huizenjagers moeten zich daarom goed informeren. Maar de sleutel ligt toch voor een groot deel bij de banken én de overheid. Dat de banken voorzichtig zijn met het verstrekken van krediet is hun volste recht. Maar vandaag slaat de slinger door.

Een gelijkaardig iets kan ook van de overheid gezegd worden, die in vergelijking met andere Europese landen nog altijd torenhoge registratierechten heft. Dat een basisbehoefte zoals wonen zwaar belast wordt – en dan zwijgen we nog over nieuwbouw – is onaanvaardbaar. We hebben dus wel degelijk meer nodig dan lage rente als we willen blijven voldoen aan de basisbehoefte van de eigen woning. Te beginnen bij een realistisch bankenbeleid én een even realistisch overheidsbeslag.