De crisis heeft bedrijven doen besparen op hun huisvestingskosten. Nu zijn ze klaar voor een tweede, nog ingrijpender oefening: het afstoten van niet-strategisch vastgoed.
De crisis heeft bedrijven doen besparen op hun huisvestingskosten. Nu zijn ze klaar voor een tweede, nog ingrijpender oefening: het afstoten van niet-strategisch vastgoed.
Internationaal vastgoedadviseur CBRE heeft voor de eerste keer gepeild naar de bekommernissen en verwachtingen van grote vastgoedgebruikers in ons land. 68 bedrijven, voornamelijk gevestigd in en rond Brussel, werkten mee aan de enquête. Een van de resultaten: voor 62 procent van de bedrijven is de hoge fiscale druk in ons land is het belangrijkste pijnpunt.
Betekent dit ook dat bedrijven de – beperkte – fiscale verschillen tussen de gewesten in de weegschaal leggen bij een vestigingskeuze of een eventuele verhuizing? “Dat speelt soms mee”, antwoordt Isabelle Vandeuren, hoofd van de afdeling global corporate services bij CBRE.” Maar fiscaliteit is natuurlijk niet het enige verschil en het is ook niet het enige dat telt. Als bedrijven een verhuizing overwegen, dan vragen ze aan ons een volledige kostenanalyse van hun pand of vastgoedportefeuille. Fiscaliteit is daarin een element. De huurprijs is een ander. Die hangt ook af van de locatie. Om tot een verhuizing over te gaan, is een minimale kostenbesparing van 15 procent meestal een kritische ondergrens. Levert een verhuizing minder op, dan oordeelt men vaak dat het sop de kool niet waard is.”
Vandeuren stelt ook een verschuiving vast in het vastgoedbeleid van veel bedrijven. “Sinds de start van de crisis eind 2008 tot in 2012 lag de focus op onmiddellijke kostenbesparingen: onderhandelen om de huur naar beneden te halen, minder ruimte gebruiken, eventueel verhuizen. Vandaag stellen vastgoedgebruikers heel andere vragen. Bijvoorbeeld of ze in hun patrimonium panden hebben die niet meer strategisch zijn en ze dus kunnen afstoten. Kwestie van de vrijgekomen middelen te investeren in de kernactiviteit. Klanten als ArcelorMittal of Solvay beginnen daar nu beslissingen over te nemen.”
De impact van generatie Y
Lionel Andries, die de afdeling workspace leidt bij CBRE, blijft geloven in kantoorvastgoed. “Hoewel het nu mogelijk is eender waar te werken, zullen kantoren niet verdwijnen. Omdat het plekken zijn waar mensen elkaar ontmoeten, waar informeel informatie wordt uitgewisseld, waar door interactie nieuwe ideeën ontstaan… Dat kan je niet vervangen of opvangen via technologie. Voor alle duidelijkheid: Belgische bedrijven zijn vrij conservatief als het over het nieuwe werken gaat. Ik zie dat wel stilaan veranderen. Onder invloed van de generatie Y die nu de arbeidsmarkt betreedt. Die generatie is opgegroeid met mobiele toestellen, onlinetoepassingen, enzovoort. Ga maar eens kijken op de universiteiten. En die gewoonten en verwachtingen nemen ze mee als ze aan hun professionele carrière beginnen. Dat zien we hier ook al bij onze juniors.”
Laurenz Verledens
Het volledige artikel leest u in de vastgoedrubriek van Trends van deze week.
