Belgische vastgoedpromotoren hebben eindelijk oog voor proptech

Het Belgische vastgoedwereldje heeft eindelijk de digitale toekomst omarmd. Dat ging met hangen en wurgen, want de uiterst conservatieve sector bleef zich lang vastklampen aan zijn zekerheden en zijn oude gewoonten.

De millennials veranderen de manier van werken en denken in veel sectoren, ook die van het vastgoed. De sector moet zich aanpassen en bijgevolg beginnen de grote promotoren oog te hebben voor de tientallen start-ups die intussen actief zijn in de vastgoedsector. Partnerschappen worden aangegaan, investeringen gedaan en er ontstaan nieuwe manieren van werken. In het vastgoed heet die digitalisering proptech of real estech, naar analogie met fintech (financiën), foodtech (voeding) en medtech (medisch). “Het zijn verzamelnamen voor start-ups die innoverende, technologische producten of nieuwe modellen aanbieden”, legt Vincent Pavanello uit. Hij is de oprichter van het netwerk Real Estech Europe en medeauteur van L’immobilier demain: la Real Estech, des rentiers aux entrepreneurs, een boek dat uiteenzet hoe de digitale revolutie het vastgoed ingrijpend zal veranderen.

In België is er sinds vorig jaar PropTech Lab, een vereniging voor start-ups in het vastgoed die de digitale transformatie in de sector ondersteunen en begeleiden. Volgens PropTech Lab zijn de 130 start-ups in het Belgische vastgoed samen goed voor bijna 200 miljoen euro omzet en 1850 medewerkers. Ze zijn actief in alle segmenten van de sector: bouw, intelligente gebouwen, verhuur op korte en lange termijn, de markt, eigendombeheer, mobiliteit, 3D-visualisatie en crowdfunding.

Vijf strategieën

“Ik geloof dat er een momentum is”, vertelt Idriss Goossens, die PropTech Lab opgerichtte samen met Diego Bradt. “De vastgoedwereld staat op een keerpunt. Zo kwamen we twee jaar geleden op het idee een platform op te zetten dat promotoren en start-ups in de proptech met elkaar in contact brengt. In onze adviesraad zitten verantwoordelijken van grote ondernemingen als Thomas & Piron, ION, Besix RED, Immoweb, AG Real Estate, Verstraete Development, Realty en Re-Vive. Bij onze eerste conferenties bestond het publiek uit ongeveer veertig mensen, nu zijn het er elke keer bijna tweehonderd. Almaar meer promotoren beseffen dat België mooie innoverende start-ups telt. Ze ontwikkelen specifieke strategieën om geen buitenkansen te missen.” We onderscheiden er vijf.

Ten eerste is er de incubatiestrategie. Immoweb, dat graag nieuwe bedrijfslijnen ontwikkelt, is daar een voorbeeld van. De website voor vastgoedadvertenties maakt op een nieuw platform gebruik van de blockchaintechnologie om plaatsbeschrijvingen te vereenvoudigen en te beveiligen. “Homestamp maakt gebruik van timestamping, waarmee je een datum en een tijdstip aan een gebeurtenis kunt koppelen”, verduidelijkt Idriss Goossens. “Kort ervoor nam Immoweb ConstructR over, een soort van Pinterest voor de Belgische bouwmarkt. Immoweb wil mensen die gaan bouwen of renoveren, begeleiden in alle fasen van hun project. Tegen 2022 zou die incubator 10 tot 20 procent van de omzet van Immoweb moeten genereren.”

De tweede strategie is die van de acceleratie. Zo heeft Besix een accelerator voor start-ups ontwikkeld, die 50 miljoen euro bijkomende inkomsten moet genereren tegen 2022. “Dankzij die strategie kun je innovatie van buitenaf betrekken. Je analyseert start-ups en kiest er een aantal uit voor je acceleratieprogramma. Vervolgens help je ze te groeien met strategische coaching en vergemakkelijk je hun toegang tot de markt”, legt Idriss Goossens uit.

De derde strategie is die van de innovatie op het terrein. Dat heeft AG Real Estate gedaan met zijn Scholen van morgen, een project van 1,5 miljard euro voor de bouw van 200 scholen in Vlaanderen. “We hebben samengewerkt met start-ups die nog niet volgroeid waren, zodat we ze konden vormen op maat van ons project en op het terrein konden testen”, vertelt Philippe Monserez, Chief Design & Build Officer bij AG Real Estate. “We investeren niet in start-ups, maar we versnellen hun ontwikkeling. Onze projecten zijn testplatformen. Dat segment zal in de toekomst flink groeien.”

De vierde strategie is in te zetten op eigen onderzoek en ontwikkeling. Zo heeft Willemen het onderzoeksprogramma Willemen Innovation Hub opgezet, dat innovatie in het bedrijf moet stimuleren. Het baseerde zich daarvoor op Phosphore van het Franse Eiffage Construction. Phosphore is een O&O-afdeling met experts uit verschillende disciplines, die zich voorstelden hoe de stad van morgen eruit zal zien.

Een laatste, klassiekere strategie is die van investeren in start-ups. Dat zien we bij spelers zoals Matexi en het fonds Qaerock. Naar het voorbeeld van BIRD, het investeringsfonds van Bouygues Immobilier, investeren ze in start-ups om wendbaarder te worden en die start-ups bij hun eigen projecten te kunnen inzetten.

Klanten en diensten

Volgens Proptech Lab zijn in Europa 1600 start-ups actief in proptech. Unicorns, start-ups met een marktwaarde van meer dan een miljard dollar, zitten daar niet tussen. De 22 unicorns in de sector komen allemaal uit de Verenigde Staten en China. “De grootste rem is de versplintering van de Europese markt”, legt Idriss Goossens uit. “Elk land heeft zijn eigen taal en regels. Wij pleiten daarom voor een gemeenschappelijke wetgeving op Europees niveau. We hebben daarvoor PropTech House opgericht, de Europese federatie van nationale proptechnetwerken.”

Wat zal de digitalisering brengen in de vastgoedsector? We mogen aannemen dat meer diensten zullen worden aangeboden en dat de vastgoedspelers hun waardeketen zullen proberen te vergroten via overnames. “Een goed voorbeeld is de vastgoedmakelaar Cushman & Wakefield. Dankzij de overname van Admos, een specialist in Design & Build, kan het bij de verhuur van een kantoor ook voorstellen het gebouw in te richten”, merkt Idriss Goossens op. “Het wil een kant-en-klare dienst aanbieden.”

De klantbeleving zal ook belangrijker worden. De consument heeft nieuwe behoeften, wil transparantie, hyperconnectiviteit en binding. Eigendom zal almaar vaker vervangen worden door gebruik. “De waarde van vastgoed zal almaar meer afhangen van de exploitanten die het beheren”, besluit Idriss Goossens. “Een kantoorgebouw met een gedeelde werkplek zal, bijvoorbeeld, dankzij de branding van de exploitant fors in waarde kunnen toenemen. Er is een nieuw tijdperk aangebroken voor het vastgoed.”

Besix RED, een drijvende kracht achter innovatie

Van de promotoren in het digitale segment is Besix RED wellicht de actiefste. Het bedrijf heeft een strategie van partnerschappen met en financiering van Belgische start-ups ontwikkeld. Het doel is beter te communiceren met de kopers en beter aan hun behoeften te voldoen. “We willen anticiperen op trends in het vastgoed en unieke diensten aanbieden die het leven van onze klanten gemakkelijker maken”, verklaart Charlotte Mahieu, de verantwoordelijke voor marketing en communicatie bij Besix RED. “We zijn daarvoor strategische partnerschappen aangegaan met vier start-ups. Ziggu brengt de promotor dichter bij zijn klanten. De kopers krijgen gratis toegang tot een private interface en kunnen gemakkelijk vragen stellen, hun betalingen opvolgen en informatie en updates over de werf ontvangen. We werken ook samen met de slimme conciërgedienst Bringme (om gemakkelijk pakjes te kunnen verzenden en ontvangen), het co-livingbedrijf Colive (om informatie uit te wisselen) en een start-up waarmee we een digitaal paspoort ontwikkelen op basis van de blockchaintechnologie. Dat paspoort bevat alle documenten, zoals vergunningen, notariële akten, bouwplannen, hypotheekleningen, brandverzekeringen, garantiebewijzen, enzovoort. De samenwerking met die start-ups smaakt in elk geval naar veel meer.”