De gebouwde rijkdom in België draagt onvoldoende bij aan onze economie. Dat blijkt uit de tweejaarlijkse studie Global Built Asset Performance Index van het ontwerp- en consultancybedrijf Arcadis. België maakt geen goede beurt in vergelijking met andere Europese landen.
De Global Built Asset Performance Index becijfert de bijdrage van gebouwen en infrastructuur aan de economie. De directe en indirecte inkomsten van de ‘gebouwde omgeving’ – onder meer woningen, scholen, wegen, luchthavens, elektriciteitscentrales, spoorwegen, havens – worden berekend door de inkomsten van lonen, immateriële activa en natuurlijke grondstoffen van het bruto binnenlands product af te trekken. Het rapport vergelijkt de economische output van de gebouwde omgeving in 36 landen die samen 78 procent van de wereldeconomie vertegenwoordigen
België kan in 2016 rekenen op 70,77 miljard euro aan opbrengsten uit gebouwen en infrastructuur. Dit komt neer op 28 procent van het totale bruto binnenlands product. Per inwoner haalt ons land 6203 euro uit haar gebouwde omgeving. België komt met dit cijfer slechts op de 27ste plaats van de 36 onderzochte landen. Landen met een vergelijkbare schaal en economische context, zoals Nederland (9de), Zwitserland (13de) en Denemarken (15de) laten ons land ver achter zich. België is bovendien het slechtst presterende land van de eurozone. Nederland haalt met 12.787 euro per capita twee keer zoveel economische return uit gebouwde activa als België, en ook Duitsland (11.785 euro) en Frankrijk (11.577 euro) zijn bijna dubbel zo productief.
Versnippering en onderbenutting
We lopen heel wat productiviteit mis, en daarmee ook jobs en welvaart
Volgens Luc Hellemans, Managing Director van Arcadis in België, Frankrijk, Italië en Spanje ligt het rendement van de gebouwde omgeving in ons veel lager dan verwacht. “We lopen heel wat productiviteit mis, en daarmee ook jobs en welvaart”, stelt hij. “De configuratie van ons land zorgt voor enorme mobiliteitsproblemen.” Hij wijst op de versnippering van onze ruimtelijke ordening met veel woon-werkverkeer en files als nefaste gevolgen voor de productiviteit van onze economie, en de levensduur van onze infrastructuur. “Onze openbaarvervoersnetten zijn ook niet op elkaar afgestemd, waardoor er in dit segment net een onderbenutting van de infrastructuur is”, vervolgt hij. “Er is dringend behoefte aan een totaalaanpak, om een balans te vinden tussen mobiliteit en een rationeel gebruik van onze infrastructuur.”
Ook ons industrieel patrimonium wordt onderbenut, meen de Belgische topman van Arcadis: “De oorzaken zijn uiteenlopend: ongunstige economische omstandigheden, problemen met vergunningen, of de beperkte mogelijkheid tot uitbreiden. Deze zorgen ervoor dat bedrijven andere oorden opzoeken. Deze activa worden dus passiva, die niet enkel op de economische productiviteit wegen, maar ook de veiligheid en leefbaarheid van hun omgeving beïnvloeden. We moeten het onbenut potentieel van deze gronden en panden onderzoeken.”
Investeren in nieuwe gebouwen en infrastructuur blijft onontbeerlijk, meent Hellemans. “We moeten vanaf de conceptfase nadenken over het rendement doorheen de volledige levenscyclus. Ook gedegen onderhoud en vernieuwing van de bestaande gebouwde rijkdom is essentieel om waardeverlies te voorkomen. Dit geldt voor heel het oude continent, dat op het gebied van gebouwen en infrastructuur wel eens een stevige verjongingskuur kan gebruiken.”
