De coronacrisis laat zich voelen op de Vlaamse kantoormarkt. De vastgoedadviseur JLL registreerde een daling van de kantooropname van bijna een kwart.
Op kort termijn is de impact van de coronacrisis op de kantoormarkt aanzienlijk, stelt JLL. De kantooropname in Vlaanderen daalde op jaarbasis met 23 procent tot 99.425 vierkante meter. In Antwerpen, veruit de belangrijkste Vlaamse kantoormarkt, bedroeg de krimp zelfs 42 procent (tot 55.000 vierkante meter). Een van de weinige belangrijke transacties was de keuze van KBC voor het gebouw Kievit achter het Centraal Station. Het neemt er ongeveer 6600 vierkante meter kantoorruimte op. KBC had eerder al beslist het historische hoofdkwartier in de Boerentoren te verlaten. Die toren zal worden gerenoveerd en herontwikkeld tot een complex voor gemengd gebruik.
In Gent daalde de kantooropname met 37 procent tot 27.900 vierkante meter. De andere steden tonen matige prestaties. Alleen Leuven onderscheidt zich met een daling die zich beperkt tot 9 procent en dat dankzij de inhuurname door EASI van 3520 vierkante meter in het gemengde project Havenkant.
Ondanks de magere opnames blijft de kantoorleegstand min of meer op hetzelfde niveau. In Antwerpen zakt de leegstand zelfs van 7,8 procent naar 6,75 procent. De verklaring is eenvoudig: al meer dan een jaar zijn er in de Scheldestad geen nieuwe opleveringen op risico geweest van grote kantoorgebouwen. In Antwerpen en Gent zitten de tophuren ook nog altijd in de lift. JLL noteerde in Antwerpen in de buurt van het station huurprijzen tot 165 euro per vierkante meter per jaar. In Gent wordt voor nieuwe projecten getekend voor 160 euro per vierkante meter per jaar en is er volgens JLL nog groeipotentieel voor projecten in de buurt van het station en bij The Loop.
Meer vierkante meters per werknemer
JLL toont zich voorzichtig optimistisch voor de komende maanden. Sinds het begin van de zomer hebben kandidaat-huurders die op zoek zijn naar nieuwe kantoorruimte hun bezoeken hervat. Maar JLL stelt ook vast dat veel bedrijven hun beslissing nog uitstellen tot ze een duidelijker beeld hebben van de gevolgen van de pandemie.
JLL verwacht alvast dat de pandemie enkele blijvende gevolgen zal hebben voor de kantoormarkt. Zo zal de doorbraak van telewerken de vraag naar kantoorruimte doen afnemen. Aan de andere kant meent JLL dat er einde zal komen aan de daling van de gemiddelde oppervlakte per werknemer in kantoren. Voor de pandemie bedroeg de gemiddelde oppervlakte 9,6 vierkante meter per werknemer. JLL voorspelt dat dat zal toenemen naar 12 tot 14 vierkante meter per medewerker, een kwestie van beter afstand te kunnen bewaren. Dat zal zich vooral laten voelen in de coworkingruimtes, meent JLL. Het merkt ook op dat enkele coworkingoperatoren een aantal transacties heeft geannuleerd. Tot slot verwacht JLL dat de aandacht voor duurzaamheid van kantoren nog zal toenemen.
