Zeer tegen de zin van zijn buren weigerde het de banken er weer bovenop te helpen. Een gewaagde gok die goed uitdraaide.
IJsland heeft versneld een vijfde terugbetaald van de noodhulp die het van het IMF kreeg. Niet slecht want drie jaar geleden stond het eiland aan de rand van het bankroet. Zeer tegen de zin van zijn buren weigerde het echter de banken er weer bovenop te helpen. Een gewaagde gok die goed uitdraaide. Raar maar waar: IJsland, het eerste slachtoffer van de krach, is in een recordtijd uit de recessie geklommen. En het deed dat op zijn eigen manier: “Door neen te zeggen. Door te weigeren zich te onderwerpen aan het dictaat van de schuldeisers”, zegt professor economie Ragnar Arnason.
IJsland deed het op zijn manier. Het koos ervoor zijn banken failliet te laten gaan, veeleer dan ze er op kosten van de belastingbetaler weer bovenop te helpen. Het sleepte de politiek verantwoordelijken voor de rechter – meer bepaald gewezen eerste minister Geir Haarde. Het liet zijn munt los om de economie beter op gang te kunnen trekken. Maar bovenal weigerden de verontwaardigde IJslanders tot tweemaal toe de tegoeden van Britse en Nederlandse spaarders bij de Icesave-bank te betalen.
En zie, IJsland haalt opnieuw een groeivoet (2,9%) die de Europese economieën doet verbleken. Vorige zomer kon het zelfs opnieuw lenen op de internationale markt. IJsland herfinanciert zich nu op vijf jaar tegen een rente die lager ligt dan wat Italië moet toestaan.
Het lijdt niet de minste twijfel meer dat de IJslandse economie zichzelf weer bedrijfsklaar heeft gemaakt. Verwacht wordt dat het bbp er dit jaar met 2,9 procent op vooruitgaat. De inflatie, die tot 18 procent geklommen was, staat met 2,7 procent weer op een redelijk niveau en de werkloosheid is gedaald tot zowat 6 procent. Het begrotingstekort dook vorig jaar onder 3 procent en kan volgens de OESO evolueren naar een overschot in 2013. Deze winter was er weer wat activiteit op de beurs van Reykjavik met de beursgang van de distributieonderneming Hagar, de eerste introductie sinds 2008.
Stijf beenVerguisd door zijn Europese buren – de Britten zwaaiden onder meer met een antiterrorismewet om de tegoeden van de IJslandse banken een tijdlang te bevriezen -, met de vinger gewezen door de internationale gemeenschap, bedreigd door het IMF met een bevriezing van zijn kredieten, en dat allemaal onder dreiging van juridische vervolging, heeft IJsland het been stijf gehouden.
Ragnar Arnason waagt zich aan een verklaring: “Dat we niet afgestraft werden, komt niet doordat de schuldeisers een kort geheugen hebben. Hen interesseert het vooruitzicht op toekomstige winst. Daarvoor zijn ze bereid de spons te halen over het in gebreke blijven van een staat. Dat is in de economische geschiedenis al decennia zo en het zal niet veranderen.”
