‘Het is naïef te denken dat er in 2024 niet meer zal worden gefraudeerd’

Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen. In onze op katholieke leest geschoeide maatschappij een bekend gezegde. De Bijbel staat bol van verwijzingen naar vergeving. Zelfs veelplegers kunnen in de Bijbel vergeving verkrijgen. Maar vergeving komt altijd met een prijs, een offer. Geen passend offer, geen vergeving.

Dat principe is in België sinds 2003 ook voor fiscale zonden van toepassing. Via een zogenoemde EBA-aangifte kan de tot inkeer komende frauderende belastingplichtige fiscaal weer in het reine komen. Sinds 2016 is daarvoor de EBA-quater-wetgeving van toepassing. De niet-verjaarde achterstallige belastingen moeten worden betaald tegen het normale tarief dat wordt verhoogd met 25 procentpunten. Voor intrest betekent dat een belasting van 55 in plaats van 30 procent. Ook fiscaal verjaarde inkomsten ontsnappen niet. Die ondergaan een lineaire heffing van 40 procent. In ruil voor dat pittige financiële offer krijgt de fraudeur vergeving van zijn fiscale zonden, in de vorm van een wettelijk gegarandeerde fiscale en strafrechtelijke amnestie.

Het is naïef te denken dat er in 2024 niet meer zal worden gefraudeerd.

Dat is een goede en effectieve regeling. Iedereen wint. De ex-fraudeur kan met een propere lei beginnen. De staatskas ontvangt jaarlijks vele tientallen miljoenen euro’s. Na twintig jaar eenmalig bevrijdende aangiftes staat er een goed geoliede overheidsmachine die regularisatiebijdragen hoogst efficiënt int. Het is daarom onbegrijpelijk dat de EBA onder Vivaldi wordt uitgefaseerd. Tot 31 december 2023 is het mogelijk een EBA in te dienen en zwart geld te regulariseren. Daarna is er geen wettelijk kader meer. Dat is te betreuren. Vlaanderen ging de uitfasering vooraf. Voor de Vlaamse belastingen (bijvoorbeeld erfbelasting) kon je tot 31 december 2020 wettelijk regulariseren. Sinds 1 januari 2021 is dat niet meer mogelijk.

Maar het is naïef te denken dat er in 2024 niet meer zal worden gefraudeerd of dat in 2024 geen fraudes uit het verleden meer boven water zouden komen. Wat moet er dan gebeuren met die gevallen? Kunnen die niet meer regulariseren?

Ook na de afschaffing van het wettelijk kader zal er natuurlijk fiscaal geregulariseerd worden. Maar zulke feitelijke regularisaties zullen altijd onvolkomen en willekeurig zijn. De fraudeur zal wel veel geld moeten betalen, maar zal geen sluitende juridische zekerheid of wettelijke amnestie krijgen. Dat is een groot probleem. Niet enkel voor de fraudeur, maar ook voor diegenen die met dat vermogen aan de slag gaan. Denk aan een bankier die dat vermogen belegt of de notaris die een vastgoedtransactie begeleidt. Het gevolg van die onzekerheid is dat minder fraudeurs overtuigd zullen kunnen worden om spontaan te regulariseren. Daardoor verliest iedereen. Daarenboven is er de willekeur. Vandaag is er een wettelijke regeling die van Aarlen tot Oostende op gelijke wijze wordt toegepast. Door de afschaffing van die uniforme regeling keren we terug naar de Far-West-toestanden van voor 2003. Een regeling à la tête du client. Fraude zal in Luik anders worden aangepakt dan in Brussel of Antwerpen.

Het is dan ook jammer dat de grote fiscale hervorming van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) geen deel fiscale regularisatie bevat. Een modern en efficiënt fiscaal kader veronderstelt dat er een rechtszekere manier bestaat om bewuste en onbewuste fiscale zonden spontaan recht te zetten. Dat moet uiteraard niet tegen bradeerprijzen, maar een billijke, attractieve en rechtszekere regeling voor de fraudeur die de ontdoken belastingen met een toeslag betaalt. Het repressieve apparaat kan dan voorbehouden worden voor hardleerse fraudeurs. Dat is fiscale realpolitik: met een minimale inzet van mensen en overheidsmiddelen, maximale opbrengsten voor de staat binnenhalen. Dat hebben de opeenvolgende regularisatieoperaties met brio gedaan. Bizar dat er na twintig jaar mee wordt gestopt. Blijkbaar kan de federale begroting belastinggeld missen.