Het geldboek van Daan Killemaes (hoofdeconoom Trends Magazine): Lords of Finance van Liaquat Ahamed

Tijdens de Week van het geld vraagt Trends aan mensen die dag in dag uit met geld en economie bezig zijn, welke boeken hun het meest inzicht hebben verschaft over geld en het geldsysteem. Daan Killemaes, hoofdeconoom van Trends Magazine, koos voor Lords of Finance van Liaquat Ahamed.

Waarom dat boek? Welke nieuwe inzichten heeft het u gebracht en waarom zijn die belangrijk?

DAAN KILLEMAES. “Het boek vertelt het verhaal achter de Grote Depressie van de jaren dertig vanuit het perspectief van de voorzitters van de centrale banken van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk. Dat waren de machtigste vier centrales bankiers in die periode.

“Het geldsysteem is een van de minst begrepen maar meest invloedrijke hefbomen in een maatschappij. Als dat systeem slecht ontworpen is, kan dat leiden tot een economische depressie en oorlog. In de jaren twintig van de vorige eeuw bijvoorbeeld waren de monetaire verhoudingen nog gebaseerd op de goudstandaard, maar na de Eerste Wereldoorlog paste de wereld niet meer in dat strakke monetaire keurslijf. Dat resulteerde in ontwrichtende kapitaalstromen. De toestroom van goud lag in de Verenigde Staten aan de basis van de roaring twenties en de beurszeepbel, die in 1929 uit elkaar spatte. In Duitsland lag de uitstroom van goud mee aan de basis van het failliet van de Weimarrepubliek en de hyperinflatie van de jaren twintig. Die was een van de fundamenten voor de opkomst van het nazisme.

“Het boek legt ook haarfijn uit hoe de centrale bankiers soms nobele doelstellingen vooropstelden, maar zelf ook geen meter ver zagen in de nevelen van de toekomst. Soms namen ze beslissingen die later noodlottig bleken en, achteraf bekeken, totaal absurd waren. Soms verdedigden ze veeleer hun eigen macht en prestige, dan het algemeen belang. Die vier bankiers hebben op een gegeven moment de wereld geruïneerd. We hebben véél geleerd uit die periode, maar vandaag verwachten we te veel van onze centrale bankiers. De manier waarop zij al enkele jaren noodgedwongen experimenteren met ons geldsysteem, moet aanzetten tot nederigheid en voorzichtigheid. Ze hebben ons na de financiële crisis van 2008 en de pandemie helpen behoeden voor een nieuwe depressie, maar het huidige systeem is allesbehalve stabiel. Het is afwachten hoe de geschiedschrijving uiteindelijk zal oordelen over het huidige beleid.”

Hoe heeft dat uw kijk op geld en het geldsysteem veranderd?

KILLEMAES. “Geld, of het monetair systeem, is een menselijke constructie, waarvan het ontwerp een grote impact heeft op de maatschappij. Die constructie verandert continu, en kan plots instorten als het onderliggende vertrouwen zoek raakt.”

Welke rol heeft dat in uw loopbaan gespeeld?

KILLEMAES. “Het helpt mij om de economische en monetaire vraagstukken van vandaag in een breder perspectief te plaatsen. Wie de economie wil begrijpen, moet weten hoe de Grote Depressie mogelijk werd. Wie geld wil begrijpen, moet weten wat in die periode fout ging.”

Welke rol heeft het in uw persoonlijke leven gespeeld?

KILLEMAES. “Geen.”