Haal meer uit uw elektriciteitsoverschotten: zo kunt u energie verkopen of delen

De stroom die wordt opgewekt met zonnepanelen wordt in principe meteen verbruikt, opgeslagen in een thuisbatterij of geïnjecteerd in het net. Maar burgers en bedrijven kunnen die energie ook verkopen of delen met andere partijen. Is dat een goed idee?

Sinds 2022 is het in Vlaanderen mogelijk om zelfopgewekte niet-gebruikte energie te verkopen (of gratis weg te geven), of die te delen. Beide partijen moeten daarvoor wel zijn aangesloten op het elektriciteitsnet in het Vlaams Gewest en een digitale meter hebben. Het verkopen of delen van de energie mag niet hun belangrijkste commerciële of professionele activiteit zijn.

U verkoopt energie

De verkoop van elektriciteitsoverschotten aan een andere afnemer noemt de Vlaamse energieregulator VREG een ‘enkelvoudige persoon-aan-persoonverkoop’. Die partijen kunnen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen zijn: burgers, lokale overheden, kmo’s of grote ondernemingen. U bepaalt zelf de prijs en regelt de betaling onderling. Op de website van de VREG staat een uitgewerkte case.

Schenkt u de energie gratis weg, dan zet u een prijs van 0 euro per kilowattuur in de overeenkomst. Zo kunt u uw overtollige stroom weggeven aan uw kinderen, als die ook in een Vlaamse gemeente wonen.

Bij een meervoudige persoon-aan-persoonverkoop verkopen meerdere partijen hun overtollige energie aan één enkele ontvanger. Zo kan een werkgever met een aantal werknemers afspreken dat zij samen de stroom die ze opwekken en niet verbruiken aan het bedrijf verkopen. Energie verkopen aan meerdere afnemers mag niet.

Er is nog een derde mogelijkheid: de verkoop van energie door een vereniging van mede-eigenaars aan afnemers in het gebouw. Die afnemers mogen mede-eigenaars, maar ook huurders zijn. Als het pand zowel particuliere bewoners als commerciële huurders (bijvoorbeeld van een winkelruimte) huisvest, kan de vereniging van mede-eigenaars aan elk van hen de energie verkopen die de zonnepanelen op het dak opwekken.

U deelt energie

Als verscheidene partijen samen in een gezamenlijke productie-installatie (zoals zonnepanelen) investeren, kunnen ze de energie onder elkaar verdelen. Energie delen gebeurt altijd kosteloos. Een voorbeeld: de bewoners van een appartementsgebouw of verscheidene bedrijven in een kantorencomplex investeren samen in zonnepanelen op het dak van het gedeelde pand. De opgewekte elektriciteit delen ze onder elkaar. Varieert het investeringsbedrag van de betrokkenen, dan kan er een overeenkomstige verdeelsleutel worden toegepast.

Ook leden van een energiegemeenschap kunnen elektriciteit delen. Zo’n energiegemeenschap laat meerdere burgers of ondernemingen investeren in zonnepanelen, een windmolen, batterijen of gemeenschappelijke laadpalen. Ze delen niet enkel de kosten, maar ook de voordelen.

‘Luminus, Mega en Frank Energie spannen de kroon met 150 euro per jaar voor zowel de verkoper-deler als de koper-ontvanger. Zo’n hoog bedrag maakt het hele idee zinloos’

Kristof De Paepe, woordvoerder Mijnenergie

Op die manier kunnen ook bedrijven in een kmo-zone en de bewoners van een nabijgelegen woonwijk energie uitwisselen. Ook daarbij kunnen ze een verdeelsleutel vastleggen naargelang de investeringen. Of denk aan een vzw waarvan de leden in heel Vlaanderen wonen en sommigen zonnepanelen hebben, waarvan ze de overtollige energie willen delen met de anderen.

En behalve met andere partijen kunt u ook energie delen met uzelf (zie kader Ook voor een tweede verblijf).

Is het interessant?

De aanvraag voor het delen of verkopen van energie gebeurt via de website van de netbeheerder Fluvius. Zowel de Ombudsdienst voor Energie als de consumentenvereniging Testaankoop kregen echter heel wat klachten over de moeilijke opstart. Soms duurt het naar verluidt maanden vooraleer alles rond is. Een rondvraag leert ons dat de situatie intussen wat is verbeterd, al is de ene energieleverancier soepeler dan de andere.

Bovendien is het niet altijd even gemakkelijk iemand te vinden die de overtollige stroom wil afnemen. Een start-up als eConnection wil die kloof dichten door aanbieders en afnemers met elkaar in contact brengen. Het bedrijf rekent daarvoor een commissie van 3 procent aan op de vastgelegde prijs aan, met een minimum van 0,02 euro per verhandelde kilowattuur. “We regelen de aanvraag, nemen de administratie voor onze rekening en bepalen de ideale prijszetting”, zegt Quinten Mannaert van eConnection.

Zelf de ideale verkoopprijs bepalen blijkt in de praktijk niet zo eenvoudig. Beide partijen moet voordeel halen uit de deal. “We moeten dus streven naar de gulden middenweg tussen het injectietarief en het verbruikstarief”, weet Quinten Mannaert. “Op die manier krijgt de verkoper een hoger bedrag dan wat zijn energieleverancier hem zou betalen voor de injectie. De ontvanger betaalt minder dan het commerciële verbruikstarief.”

Een bijkomend obstakel is dat energieleveranciers steeds vaker een vergoeding aanrekenen voor het delen of verkopen van zelfopgewekte stroom, zelfs al wordt die gratis weggegeven. Volgens het platform Mijnenergie kan die zo hoog oplopen, dat er vaak geen sprake meer is van een win-winsituatie. “Luminus, Mega en Frank Energie spannen de kroon met 150 euro per jaar voor zowel de verkoper-deler als de koper-ontvanger”, zegt woordvoerder Kristof De Paepe. “Zo’n hoog bedrag maakt het hele idee zinloos. Informeer dus zeker vooraf bij je leverancier naar de voorwaarden.”

En dan is er nóg een probleem: wanneer u uw stroom deelt of verkoopt, moet de andere partij die vaak binnen het kwartier verbruiken. Doet die dat niet, dan gaat de energie alsnog naar het net en ontvangt u daarvoor enkel het injectietarief.