Financiële en economische crisis? Sombere tijden? Over een paar jaar zullen we er met zijn allen eens goed om lachen. Want we staan voor een decennium van optimisme en durf, beweert emeritus hoogleraar Helmut Gaus.
Al bijna vijftig jaar bestudeert professor Helmut Gaus van de UGent de terugkerende golfbewegingen in het menselijke gedrag. Hij zet daarmee het werk verder van de Russische statisticus en econoom Kondratieff, die in het begin van de jaren twintig vaststelde dat de kapitalistische economie in constante golfbewegingen verloopt. Een periode van hoge groei wordt onvermijdelijk gevolgd door een periode van lage groei, waarna weer een opwaartse beweging volgt. Kondratieff berekende dat een economische cyclus ongeveer 50 jaar duurt (25 jaar op- en 25 jaar neergang).
In de recente geschiedenis situeert het laatste hoogtepunt van de lange golf zich omstreeks 1971, vertelt Gaus deze week in Trends: “Het was de tijd van Woodstock en de studentenrevolte, van flowerpower en de hippiebeweging, maar ook van de sterkste oververtegenwoordiging van de kleuren oranje, geel en rood in de zomerjurken gedurende de laatste halve eeuw. In de samenleving van die tijd was er geen of heel weinig normaalangst”.
Na de topfase van 1968-1972 volgde een dalende beweging die een dieptepunt bereikte omstreeks 1990. “Dit was, mede door de economische crisis van de jaren zeventig en tachtig, een periode van pessimisme en doemdenken. De mensen waren zeer ontvankelijk voor het extreemrechtse gedachtegoed en de agressiviteit nam toe. Op het dieptepunt waren de buitenproportionele kleuren van de zomerjurken zwart en grijs. Sindsdien gaan we opnieuw langzaam in stijgende lijn. Het doemdenken ebt langzaam weg.”
Tegen 2021 zouden we een nieuw hoogtepunt moeten bereiken, leren de berekeningen van professor Gaus: “Vandaag, in 2010, bevinden we ons aan het einde van de lente of aan het begin van de zomer van de golf die vermoedelijk haar hoogtepunt zal bereiken rond 2021. We zitten dus al een tijdje in het eerste deel van de opgaande fase, maar het was een flauwe lente, die misschien meer aan de voorbije winter dan aan de komende zomer deed denken. We zijn veel langer in het dal gebleven dan ik gedacht had.”
Toch is Gaus ervan overtuigd dat we voor een periode van hernieuwd optimisme staan, een tijd van verlichting en drang naar vrijheid. “Misschien ziet het er vandaag niet naar uit dat er een nieuwe generatie mei 68’ers zal aantreden, maar de omslag komt eraan, de kentering is bezig. We evolueren naar een periode van lage normaalangst. We staan aan de vooravond van leuke tijden. Hoe die trend zich zal realiseren, weet ik niet. Maar dat het leuk zal zijn, weet ik zeker. Het wordt volle zomer, een periode die het best te vergelijken valt met de sixties.”
Lees het volledige gesprek met de Gentse hoogleraar Helmut Gaus in Trends van donderdag 15 juli.
