Crowdfunding is hip

CROWDFUNDING In België is crowdfunding met leningen (crowdlending) populairder dan met aandelen. © Getty Images
Filip Michiels Freelancejournalist

Crowdfunding heeft de wind in de zeilen. Het heeft een laagdrempelig imago en laat zich perfect uitspelen op de sociale media. Het is de voorbije jaren dan ook uitgegroeid tot een volwaardig alternatief voor de klassieke financieringsinstrumenten.

Crowdfunding – letterlijk: financiering door een menigte – is een vlag die vele ladingen dekt. De sector is de voorbije jaren fors gegroeid en professioneler geworden. De scheidingslijn tussen de grote commerciële platformen en de kleinere spelers werd duidelijker. De financieeltoezichthouder FSMA stelde de criteria voor erkenning als crowdfundingplatform ook scherper. Crowdfunding zat traditioneel in de sfeer van de sociale economie: aanvankelijk werden vooral sociale of ecologische projecten via crowdfunding gefinancierd. Intussen is een deel van de sector dat stadium ontgroeid.

Volgens Frederik Lamote, de oprichter en co-directeur van Growfunding, moeten we de grootschalige platformen die commerciële projecten ondersteunen (en waar de investeerders ook een stevige financiële return verwachten) onderscheiden van de kleinschalige platformen die op maatschappelijke meerwaarde mikken.

Niet-financiële crowdfunding

Growfunding legt zich toe op crowdfunding als instrument om een sociaal draagvlak te scheppen voor kleinschalige initiatieven met een maatschappelijke meerwaarde. “Bij ons kun je geld ophalen via sociale crowdfunding. Het gaat om kleinere bedragen dan elders, gemiddeld 10.000 euro per project. Het maximale bedrag dat via ons platform ooit voor één project is opgehaald was 70.000 euro.”

Frederik Lamote: “Puur wettelijk is dat soort crowdfunding geen financiële transactie die onderhevig is aan strikte regelgeving. Het is liefdadigheid. Ook bij de kleinere platformen kloppen vandaag heel wat kleinere, commerciële spelers aan. Doorgaans beschouwen zij crowdfunding als een extra financieringsbron – naast bijvoorbeeld een klassieke bankkrediet – of ze tasten het terrein af met een kleine crowdfundingronde.”

“Wie zowat 200 mensen weet te betrekken bij een project, in ruil voor een symbolisch geschenk of voordeel in natura achteraf, kan bij de banken of grotere crowdlendingplatforms aantonen dat er een draagvlak en belangstelling is. Bij die grotere platformen ligt de administratieve drempel veel hoger. Bovendien is er vanaf een opgehaald bedrag van 5 miljoen euro een prospectus verplicht, wat voor heel wat start-ups niet haalbaar is”, meent Lamote. In zo’n prospectus moet allerlei juridische informatie staan over de onderneming en de investering.

Klantenbinding en kleine beloningen

“Een crowdfundingcampagne is een communicatiecampagne, waarin onder meer de sociale media een belangrijke rol kunnen spelen. Vooral dat aspect had ik onderschat”, blikt Maren Vandenhende terug. Een klein jaar geleden opende ze in Sint-Jans-Molenbeek Replica, een Nederlandstalige boekhandel annex koffiebar.

Ze financierde haar jeugddroom deels met spaargeld, maar trok daarnaast ook naar de bank en het crowdfundingplatform Growfunding. “Bij de bank konden we een investeringskrediet van 10.000 euro opnemen. Strikt genomen was de crowdfunding zelfs niet meer nodig om van start te kunnen gaan. We hebben via Growfunding 8.500 euro opgehaald, waar we finaal zowat 6.000 euro van overhielden.” De investeerders kregen een beloning in functie van de som die ze op tafel legden: een print van een illustratie van een lokale kunstenaar of een print en een totebag of een tienbeurtenkaart voor de koffiebar.

“De minimuminleg was 10 euro”, vertelt Maren Vandenhende. “De meeste mensen stortten ook niet veel meer dan 10 of 20 euro. Het idee is dat je in cirkels werkt, en die stelselmatig uitbreidt. De eerste 25 procent van het beoogde bedrag moet worden volgestort door vrienden en familie. Als er al wat geld ingezameld is, zullen ook buitenstaanders vlotter op de kar springen.” Na een maand was het beoogde bedrag binnen.

De boekhandel is bedoeld als ontmoetingsplek. Maren Vandenhende: “Natuurlijk is een boekhandel een commercieel initiatief, maar de mensen die in Replica geïnvesteerd hebben, wisten dat er achteraf geen commerciële return zou volgen. Bij grote commerciële platforms is dat uiteraard heel anders. Daar neem je als investeerder een berekend risico, in ruil voor een vooraf vastgelegd financieel rendement.”

Financiële crowdfunding

Platformen zoals Look&Fin of Bolero mikken op ambitieuze groeibedrijven en kmo’s. Sommige bedrijven halen miljoenen euro’s op. In België is crowdfunding met leningen (crowdlending) populairder dan met aandelen. “Almaar meer bedrijven gaan op zoek naar een alternatief voor bankfinanciering”, zegt Steven Van de Sype, commercieel directeur van BoleroCrowdfunding, een onderdeel van KBC Groep. “Ze willen ook steeds meer een financieringsmix. Dan komt crowdlending op de radar. Aanvankelijk deden we aan crowdfunding waarbij de investeerders aandelen van het bedrijf verkregen. Later zijn we overgeschakeld op crowdfunding met achtergestelde obligaties. Zo hebben de investeerders een beter zicht op hun uiteindelijke return.” Met achtergestelde obligaties staan de beleggers bij een faillissement achter de houders van gewone obligaties maar voor de aandeelhouders in de rij van schuldeisers.

Crowdfunding levert brutorendementen van gemiddeld 7 à 8 procent op. Daar staat risico tegenover’

STEVEN VAN DE SYPE, BOLEROCROWDFUNDING

BoleroCrowdfunding gaat enkel in zee met bedrijven die al een groeitraject hebben afgelegd, niet met start-ups. Er zijn maximaal twee tot drie nieuwe campagnes per maand. “Bolero maakt deel uit van een grote bank. Het vertrouwen van onze klanten is cruciaal. Tegelijk moeten we realistisch zijn. Crowdfunding levert brutorendementen van gemiddeld 7 à 8 procent op. Daar staat risico tegenover. Maar de overgrote meerderheid van onze investeerders heeft vooraf zijn huiswerk zeer goed gemaakt. Ze weten perfect waar ze mee bezig zijn, zijn heel betrokken en stappen niet zomaar mee in het verhaal van een ondernemer. Gewone obligatiebeleggers stellen veel minder vragen, wanneer het om al wat grotere of bekendere bedrijven gaat.”

Crowdfunding is hip

Meerwaarde in marketing

Dat crowdfunding behoorlijk in de lift zit, merken ze zowel bij Growfunding als BoleroCrowdfunding. Vijf jaar geleden lanceerde Growfunding gemiddeld twintig nieuwe projecten per jaar, nu gemiddeld al tachtig. Dat heeft veel te maken met de marketingsaus. Zelfs behoorlijk mature ondernemingen springen op de crowdfunding-kar, terwijl ze ook een veel goedkopere bankfinanciering zouden kunnen krijgen. Steven Van de Sype: “Dat soort bedrijven hoopt zijn project via crowdfunding ook in de kijker te plaatsen bij een ander publiek. De media-interesse voor crowdfunding is de voorbije jaren spectaculair gegroeid, en dan is het natuurlijk meegenomen als je via je campagne bij BoleroCrowdfunding een vermelding op, pakweg, Kanaal Z kan versieren.”

Wie zowat 200 mensen weet te betrekken bij een project, kan bij de banken of grotere crowdlendingplatforms aantonen dat er een draagvlak en belangstelling is’

FREDERIK LAMOTE, GROWFUNDING

Crowdfunding is hip
© Getty Images

Hoe crowdfunding werkt

Crowdfunding is een alternatieve vorm van financiering, waarbij startende ondernemers of projecten die moeilijk toegang krijgen tot de traditionele financieringskanalen een eerste deel van hun beoogde financiering online bij het grote publiek kunnen inzamelen. In tweede instantie kunnen ze dan nog altijd aankloppen bij professionele investeerders zoals banken of businessangels.

Het proces verloopt via een internetplatform, dat een overzicht biedt van alle projecten die op zoek zijn naar financiering. Vindt een project tijdens een vooraf vastgelegde tijdsperiode weerklank, dan krijgt het believers achter zich. Zij investeren elk een geldsom in het project, doorgaans met een vooraf vastgelegd minimum. Wordt een vooropgesteld bedrag binnen de deadline opgehaald, dan is het crowdfundingproject geslaagd en maakt het het crowdfundingplatform het geld aan de ondernemer over.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content