‘Crowdfunding, het nieuwe zonnepaneelfiasco’

Een land met zonnepanelen op de daken en starters in de garage, het is sympathiek, maar het zal de pensioenen niet betalen. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

De overheid smijt met geld naar startende ondernemingen, zoals ze destijds geld vergooide door zonnepanelen overmatig te subsidiëren. Ze denkt het beste twee keer na voor ze met subsidies gooit. De overheid zou beter de grotere groeibedrijven een zetje geven dan de gelukzoeker in de garage te pamperen. Maar ach, wie houden we voor de gek, ze zal het nooit leren. De verkeerde besteding van middelen zal deze keer misschien nog meevallen door de ingebouwde limieten en het gezond verstand van de nuchtere Vlaming.

Beginnende ondernemers verdienen een duwtje in de rug, maar de regering overdrijft met de fiscale steun die ze investeerders in startende bedrijven biedt. Een belegger krijgt een belastingvermindering tot 45.000 euro per jaar als hij zijn centen in start-ups steekt, wat sinds 1 februari ook kan via crowdfundingplatformen. Voor family, friends en fools – de traditionele financiers van starters – zijn het fijne tijden. Voor charlatans, cowboys en andere amateurs wordt de rode loper uitgerold. Hun dwaasheden worden gefinancierd door beleggers die hun huiswerk niet maken. Dat hoeven die niet te doen, want de overheid neemt via de fiscale steun grotendeels het grote investeringsrisico over. Iedereen weet wat er gebeurt als de overheid zich impliciet borg stelt. In de banksector leidde dat tot excessief risicogedrag, waarvoor we de prijs nog altijd betalen.

Die royale fiscale steun is niet nodig, omdat er voor startende ondernemingen met een ernstig businessplan en een goed team voldoende financiering te vinden is tegen aanvaardbare voorwaarden. De nieuwe Mark Zuckerberg zal het zonder fiscale steun ook wel maken. De kapitaalmarkt voor startende ondernemingen is matuur geworden, ook in België. De fiscale steun is bovendien nutteloos omdat het geld dat via crowdfunding wordt opgehaald, doorgaans niet volstaat om van de starter een echt bedrijf van te maken. Crowdfunding zal die klus niet klaren.

Op de Belgische spaarrekeningen staat 260 miljard euro, maar voor durfkapitaal begint in dit land de woestijn vanaf een investering van 20 miljoen euro. Er zijn geen fondsen die groot genoeg zijn om 20 tot 50 miljoen euro in één bedrijf te stoppen. Beloftevolle ondernemingen als Collibra en Showpad moeten aankloppen bij buitenlandse financiers om de volgende grote stap te zetten. De stap van een omzet van tientallen naar honderden miljoen euro’s, of de stap van beloftevol naar een echt groeibedrijf, of zelfs een wereldspeler: daar begint de echte waardecreatie. Die meerwaarde verhuist in het spoor van de nieuwe financiers vaak naar het buitenland.

Daarom overheid, stop uw geld niet in starters, maar in een betere financiering van groeibedrijven. Die strategie biedt een veel grotere maatschappelijke return. Er bestaat trouwens al een crowdfundingplatform voor groeibedrijven: de beurs, en dat is bewezen technologie. Maar terwijl financiers van starters in de watten worden gelegd, worden beleggers in risicokapitaal stiefmoederlijk behandeld. De speculatietaks en de verhoging van de roerende voorheffing zijn de jongste aanslagen op het beursklimaat. Bij de hervorming van de vennootschapsbelasting dreigt ook de meerwaardebelasting opnieuw de kop op te steken. Maar waarom is er een trofee nodig voor CD&V, als de hervorming van de vennootschapsbelasting budgetneutraal moet zijn en de roerende voorheffing al is opgetrokken tot 30 procent?

Veel bedrijven trokken hun conclusies al en verlieten de beurs. Het is bijzonder jammer dat die haar rol verliest als financier van groeibedrijven, waarvan dit kmo-land er nochtans veel heeft. De buitenlandse financiers gniffelen en stelen de kaas van ons brood. De ranking van de Gazellen die u in deze periode wekelijks in Trends vindt, zou nochtans een mooie voorafspiegeling kunnen zijn van het toekomstige koersenbord op de beurs.

Er hoeft geen nieuwe fiscale steun komen voor beursintroducties of kapitaalverhogingen via de beurs, maar een stabiel fiscaal klimaat zou al een wereld van verschil maken. Eén eenvoudige maatregel kan wonderen doen: stop de fiscale voorkeursbehandeling van roerende inkomsten uit spaargeld, maar steek alle roerende inkomsten uit vermogen in één pot en belast die tegen een verlaagd tarief, met een vrijstelling voor een eerste schijf inkomsten. Er zal meer geld vloeien naar productieve investeringen. Een land met zonnepanelen op de daken en starters in de garage, het is sympathiek, maar het zal de pensioenen niet betalen.