Welke premies zijn er voor elektrische wagens en thuislaadstations?

Vanaf 2024 kunnen Vlaamse particulieren een financiële tegemoetkoming aanvragen om een goedkope nieuwe elektrische wagen te kopen.

Volgens het statistiekbureau Statbel reden op 1 augustus dit jaar in ons land 138.749 puur elektrische personenwagens rond. Dat is een marktaandeel van slechts 2,3 procent op een totaal van 6 miljoen voertuigen. Tellen we daar de 537.817 hybride wagens (benzine of diesel in combinatie met een elektromotor) bij, dan vertegenwoordigt die groep samen 11,2 procent van de Belgische automarkt. De stijging tegenover vorig jaar is wel frappant. In 2022 waren er in ons land nog maar 71.651 volledig elektrische wagens. In één jaar is het aantal dus bijna verdubbeld.

81 procent van de elektrische auto’s staat op naam van een vennootschap. Zo bekeken, is die sterke klim dus ook weer niet zó spectaculair. De ontmoedigende fiscaliteit voor bedrijfswagens met een klassieke verbrandingsmotor heeft professionele autorijders richting elektromobiliteit gedreven. Particulieren die hun wagen zelf moeten bekostigen, zijn voorlopig minder geneigd elektrisch te rijden. De hoge aankoopprijs van zo’n auto blijft een struikelblok. En wie kiest voor een goedkoop model, botst tegen een beperkte actieradius aan.

Nieuwe premie

In zijn recente Septemberverklaring kondigde Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) een nieuwe subsidie aan voor elektrische wagens en andere zero-emissieauto’s die in Vlaanderen aangekocht worden door natuurlijke personen, vzw’s en aanbieders van deelauto’s. Opmerkelijk is dat de premie zowel geldt voor de aankoop van nieuwe als van tweedehandswagens.

De voorwaarden van de premie zijn nog niet definitief vastgelegd, maar vaststaat dat als u vanaf 1 januari 2024 een volledig elektrische auto koopt met een maximale catalogusprijs van 40.000 euro inclusief btw, u dat jaar aanspraak kunt maken op een eenmalige premie van 5.000 euro. Koopt u de wagen in 2025, dan daalt de premie tot 4.000 euro. In 2026 heeft u nog recht op 3.000 euro. Vanaf 2027 verdwijnt de subsidie.

Voor een tweedehands full electric geniet u in 2024 een eenmalige premie van 3.000 euro. In 2025 daalt die tot 2.500 euro, in 2026 – ook nu het laatste jaar – tot 2.000 euro. De limiet van 40.000 euro zou ook gelden voor tweedehandswagens, al kregen wij daar geen definitieve bevestiging van.

Voor die tegemoetkomingen trekt de Vlaamse overheid volgend jaar 20 miljoen euro uit. In 2025 wordt dat bedrag verhoogd naar 23 miljoen euro en in 2026 nog eens tot 32 miljoen euro. Hoe u de premie moet aanvragen, is nog niet duidelijk. Wel staat vast dat wie die financiële tegemoetkoming krijgt, de wagen niet binnen de drie jaar mag doorverkopen. Dat verbod moet misbruiken vermijden.

Kleiner budget

Met het maximum van 40.000 euro wil de Vlaamse regering consumenten met een kleiner autobudget bereiken. Volgens het mobiliteitsplatform eGear zijn in ons land vandaag 37 elektrische modellen te koop met een catalogusprijs van minder dan 40.000 euro inclusief btw. De goedkoopste is de Dacia Spring 45, met een prijskaartje van 20.990 euro en een theoretische actieradius tot 230 kilometer. Na aftrek van de premie van 5.000 euro kost die nog slechts 15.990 euro.

Andere bekende merken in de prijsklasse tot 40.000 euro zijn Renault, Fiat, Opel, Peugeot, Nissan, Citroën, Mazda, Abarth en zelfs Jeep. Maar ook steeds meer autobouwers uit China mikken op prijsbewuste Europeanen. Niet alleen met nieuwe merken zoals Seres, Aiways en BYD, ook met MG en Volvo, die vandaag in Chinese handen zijn.

Intussen gaat de Chinese opmars onverminderd voort. Zopas kondigden ook Omoda, Jaecoo en Exlantix hun introductie op de Belgische automarkt aan, ondanks het onderzoek naar marktverstorende staatssteun dat de Europese Commissie onlangs opende tegen de Chinese autofabrikanten. Professor Rudy Aernoudt (UGent), expert in corporate finance en Europees ondernemingsbeleid, waarschuwde onlangs in Trends voor de Chinese invasie. Volgens hem subsidieert de Vlaamse overheid met haar premie de Chinese auto-industrie.

Tweedehandsmarkt

Door de nieuwe premie ook toe te kennen voor tweedehandswagens, wil de overheid ervoor zorgen dat de elektrische bedrijfswagens aan het einde van hun leasingcontract niet naar het buitenland worden verkast, maar op de particuliere tweedehandsmarkt terechtkomen en mee de uitstoot van ons wagenpark doen dalen.

Maar is dat ook realistisch? EV Belgium, de federatie die zich bezighoudt met de ontwikkeling van de markt voor zero-emissiemobiliteit in ons land, pleit voor een grondigere aanpak. “Elektrische bedrijfswagens komen vandaag massaal naar de Belgische markt, maar ze worden ten vroegste binnen drie tot vijf jaar op de tweedehandsmarkt verwacht”, zegt voorzitter Jochen De Smet. “Daarop zal de nieuwe premie wellicht dus geen grote impact hebben.”

En dan rest nog een andere vraag: is een elektrische wagen kopen op de tweedehandsmarkt wel een goed idee? Het meest cruciale en duurste onderdeel is de batterij. Zal die na een aantal jaren nog altijd performant zijn? “Zo’n batterij heeft heel behoorlijke degradatiecijfers”, stelt Jochen De Smet gerust. “Wij gaan vandaag uit van slechts 8 à 12 procent verlies over een afstand van 250.000 kilometer.”

Andere stimulansen

In Vlaanderen blijven volelektrische en andere zero-emissiewagens voorlopig nog altijd vrijgesteld van de eenmalige belasting op inverkeerstelling (BIV) en de jaarlijkse verkeersbelasting. Ook dat is een niet onbelangrijke stimulans voor bewuste autorijders.

Daarnaast kunnen particulieren die investeren in een thuislaadstation dat gevoed wordt door groene stroom, aanspraak maken op een federale subsidie in de vorm van een eenmalige belastingvermindering. Die wordt verrekend via de belastingaangifte en geldt nog voor uitgaven tot 31 augustus 2024. Ze neemt weliswaar geleidelijk af: in 2023 bedraagt de belastingvermindering 30 procent en volgend jaar nog 15 procent. Welk bedrag u fiscaal kunt inbrengen, hangt af van het type laadpaal.