Goedkoop cadeautjes shoppen op populaire Chinese websites als Temu, Shein, Wish en AliExpress lijkt aantrekkelijk, maar er schuilen addertjes onder het gras.
Drie kwart van de Belgen shopt online, blijkt uit recente cijfers van de federale overheidsdienst Financiën. “De typische shoppers op Shein zijn meisjes tussen 14 en 18 jaar”, zegt Roel Gevaers, professor e-commerce aan de Universiteit Antwerpen. Vaak is de prijs een doorslaggevend argument om dat in Chinese webwinkels te doen. Vanaf volgend jaar betaalt u importtaksen op elke bestelling die van buiten de Europese Unie komt, maar die zal de opmars van de spotgoedkope webwinkels niet tegenhouden.
In zijn boek Terug naar China legt VRT-journalist Tom Van de Weghe uit dat China er alles aan doet om het Westen afhankelijk te maken van zijn producten. “Na de financiële crisis van 2008 heeft China miljarden gepompt in zijn economie”, weet hij. “Maar de Chinezen kopen zelf onvoldoende, en daarom worden de producten gedumpt op de Europese markten.”
Volgens de consumentenvereniging Testaankoop gebruiken websites als AliExpress, Shein en Temu dan ook agressieve marketingstrategieën om ons te lokken. “Je vindt er naast zeer competitieve prijzen vaak kortingen tot wel 90 procent. Met tijdelijke promoties proberen ze een gevoel van urgentie te creëren dat ondoordachte impulsaankopen uitlokt. Ook gerichte advertenties, samenwerkingen met influencers en de gamification van het aankoopproces dragen daaraan bij.”
Mogelijk gevaarlijk en ongezond
De goedkope productie heeft een impact op de kwaliteit. Niet zelden gaat het om namaak. “Wie zo’n namaakartikel koopt, riskeert juridische vervolging en boetes”, waarschuwt Testaankoop. Samen met Duitse en Deense consumentenorganisaties analyseerde het 162 speelgoedjes, USB-opladers en halskettingen van Shein en Temu. 70 procent voldeed niet aan de Europese regels en is dus illegaal op onze markt.
Inferieure producten kunnen ook veiligheidsproblemen en gezondheidsrisico’s opleveren. Van de 54 onderzochte speelgoedjes slaagde slechts één voor alle tests. 52 van de 54 USB-opladers faalden omdat ze te snel stuk gingen, en 17 ervan gaven ook risico op kortsluiting en brand. 5 van de 54 geteste halskettingen bevatten aanzienlijke hoeveelheden cadmium of nikkel, waardoor ze een gevaar voor de gezondheid vormen. Shein liet na de bekendmaking van de resultaten wel weten dat al deze producten uit het assortiment werden gehaald.
Het Nieuwsblad dook in de kleine lettertjes van de algemene verkoopvoorwaarden. Bij Shein tellen die bijvoorbeeld 45 bladzijden. Bij Wish staan bepaalde onderdelen plots in het Engels, bij AliExpress bestaat er geen Nederlandstalige versie. Van transparantie is dus weinig sprake. Maar vooral schokkend is dat alle websites expliciet stellen dat u als koper optreedt als ‘importeur’ en niet als ‘klant’. Voldoet een product niet aan de Europese regelgeving, dan is dat dus úw verantwoordelijkheid en niet die van het exporterende platform.
Alle websites stellen expliciet dat u als koper optreedt als ‘importeur’ en niet als ‘klant’. Voldoet een product niet aan de Europese regelgeving, dan is dat dus úw verantwoordelijkheid.
Vertragingen
Karen Ghysels, de directeur van de Belgische afdeling van het Europees Centrum voor de Consument (ECC België), wijst ook op de gevaren van dropshippers. “Dat zijn tussenpersonen die de logistieke afhandeling van bestellingen op zich nemen, meestal uit China”, legt ze uit. “Het zijn vaak kleine spelers die snel iets willen bijverdienen, maar de regels niet kennen, ze niet zo nauw nemen of gewoonweg malafide zijn. Vaak komt het pakje gewoonweg niet aan.”
Ook vanuit duurzaamheidsoverwegingen is online shoppen in China geen goed idee. Er is enerzijds het ecologische aspect: Chinese producenten staan niet altijd bekend om hun respect voor milieu en maatschappij, en ook de verzending naar Europa is uiteraard erg vervuilend. Anderzijds is er het morele aspect: als consument ondersteunt u mogelijk dubieuze bedrijven en bij uitbreiding een autoritair Chinees regime.
“Weet ook dat pakketten in beslag kunnen worden genomen door de douane, of extra vertraging oplopen door de controles”, waarschuwt Testaankoop. Vandaag betaalt u pas importheffing vanaf 150 euro voor alles wat u koopt buiten de Europese Unie. Dat verandert in 2026. De details zijn nog niet bekend, maar elke bestelling in China zal worden belast, ongeacht de waarde ervan. En België voert, als eerste Europese land, een extra taks van 2 euro per pakje in.
Denk ook aan uw privacy
Europese consumenten naar Chinese platformen lokken heeft nog een bijkomend doel: het inwinnen van data. Het Nieuwsblad nam het cookiebeleid van de Temu-app onder de loep. Daaruit blijkt dat die webshop bijvoorbeeld kan zien welke andere apps op uw telefoon geïnstalleerd zijn.
“Zo worden consumenten ook blootgesteld aan risico’s op identiteitsdiefstal of fraude”, besluit Testaankoop. “Het ongeoorloofd inwinnen van gebruikersdata kan zelfs de betalingsveiligheid in het gedrang brengen. Gebruik sowieso een veilige betaalmethode zoals PayPal of een creditcard. Zo ben je ook beter ingedekt in het geval van een geschil. Activeer bovendien de tweestapsauthenticatie.”
Garantie
“In Europa geldt een wettelijke garantietermijn van twee jaar voor de meeste aankopen”, zegt Karen Ghysels. “Daarnaast kunnen onlineconsumenten hier terugvallen op het herroepingsrecht, waardoor ze gekochte goederen binnen de veertien dagen mogen terugsturen.”
“Ook Chinese websites die zich richten op Europese consumenten moeten zich aan die spelregels houden. Maar als je gebruik wilt maken van je herroepingsrecht, kunnen de retourkosten – die je zelf dient te betalen – gevoelig oplopen. En de verkoper heeft eerst de mogelijkheid om een niet-conform artikel te vervangen of te herstellen, maar de kans is groot dat hij niets beters kan aanbieden.”
Volgens het onderzoek van Het Nieuwsblad benadrukken Wish, AliExpress en Shein bovendien in de kleine lettertjes dat zij zelf niet de verkoper zijn, maar slechts een tussenschakel. Bij problemen moet u dus rechtstreeks aankloppen bij de Chinese fabrikant, wat allesbehalve gemakkelijk is.
Bij Shein tellen de algemene verkoopvoorwaarden 45 bladzijden. Bij Wish staan bepaalde onderdelen plots in het Engels, bij AliExpress bestaat er geen Nederlandstalige versie. Van transparantie is dus weinig sprake. Maar vooral schokkend is dat alle websites expliciet stellen dat u als koper optreedt als ‘importeur’ en niet als ‘klant’. Voldoet een product niet aan de Europese regelgeving, dan is dat dus úw verantwoordelijkheid en niet die van het exporterende platform.
