Plug-inhybrides krijgen fiscale ademruimte, maar let op

De overstap naar volledig elektrisch rijden verloopt niet voor iedereen even soepel. Daarom komt er een gunstigere fiscaliteit voor plug-inhybrides. Er zijn wel valkuilen voor wie binnen afzienbare tijd een nieuwe stekkerhybride koopt, waarschuwen experts.

Vorig jaar werden de fiscale regels voor plug-inhybrides (PHEV’s) aangescherpt, in een poging bedrijven en zelfstandigen sneller richting elektrische wagens te duwen. “De overstap naar volledig elektrisch is zeker niet op korte termijn voor iedereen haalbaar”, meent Charlotte Thijs, senior legal consultant bij Acerta. “Mensen die in een appartement wonen en geen laadpaal hebben, of bedrijven met beperkte budgetten, zijn in de praktijk begrensd.” De regering-De Wever vermeldde in het regeerakkoord al dat ze de strengere regels gedeeltelijk zou terugdraaien. Sinds vorige week sijpelen meer details door over de nieuwe regeling, maar de wet ligt nog niet op tafel.

Volgens Bastiaan Reymer, coördinator van de autotechnologie-opleidingen aan Thomas More, kan een PHEV een slimme overgangstechnologie zijn, maar dan moet je wel zo veel mogelijk elektrisch laden. “Daarnaast zijn er specifieke gevallen waarin een plug-inhybride nog een logische keuze kan zijn, zoals voor mensen die dagelijks korte afstanden – van ongeveer 25 tot 50 kilometer – elektrisch kunnen rijden, en af en toe lange afstanden doen. Dan is de verbrandingsmotor een back-up.” Denk aan pendelaars die op het bedrijfsterrein kunnen laden en weer elektrisch naar huis kunnen, of mensen die met een trailer of caravan op reis gaan.

Nieuwe fiscaliteit

Het automagazine Fleet bracht als eerste meer details over de uitwerking van de nieuwe regeling. Voor auto’s die vanaf 1 januari 2026 worden aangekocht, is de uitstootnorm Euro 6e bis allesbepalend. Een voertuig dat 0 gram CO2 uitstoot, is in 2026 nog altijd 100 procent fiscaal aftrekbaar en in 2027 voor 95 procent. De aftrekbaarheid wordt berekend volgens de formule 120% – (0,5% x CO2/g). In de vorige regeling was de aftrekbaarheid voor alle hybride auto’s herleid tot nul.

Auto’s met een CO2-uitstoot hoger dan 50 gram per kilometer en lager dan 75 gram zijn voor 75 procent aftrekbaar in 2026 en 2027. Daarna daalt het aftrekpercentage tot 65 procent voor auto’s gekocht in 2028 en 57,5 procent gekocht in 2029 en 0 procent vanaf 2030. Dat percentage zou dan ook gelden voor de volledige gebruiksduur van de wagen.

Ook voor de brandstofkosten komt er een aanpassing. “Momenteel zijn fossiele brandstofkosten voor PHEV’s voor 50 procent aftrekbaar. Die regeling zou met een jaar worden worden verlengd, dus tot eind 2027”, aldus Thijs. Vanaf 2028 wordt de aftrekbaarheid voor fossiele brandstoffen afgeschaft, ongeacht de aankoopdatum. “De kosten voor elektriciteit volgen daarentegen dezelfde aftrekregels als bij volledig elektrische voertuigen.” Dat wil zeggen: 100 procent in 2026, 95 procent in 2027 en 82,5 procent in 2028.

Verwarring en onzekerheid

Werkgevers en werknemers passen hun gedrag aan, naargelang de fiscale spelregels. Zo was er net vóór de inwerkingtreding van de strengere regels op 1 juli 2023 een piek in de bestellingen van PHEV’s. “Dat was geen toeval”, zegt Thijs. “Mensen wilden nog snel profiteren van de oude regeling, omdat een switch naar volledig elektrisch simpelweg niet vanzelfsprekend is voor iedereen.”

Volgens Bastiaan Reymer creëren de nieuwe fiscale spelregels voor PHEV’s vooral nog meer verwarring en onzekerheid. “De regels veranderen om de haverklap: eerst was er een premie voor elektrische wagens, die snel weer werd afgeschaft, en nu wordt de afbouw van de fiscale aftrek voor plug-inhybrides vertraagd. Het gevolg? Mensen stellen hun aankoop uit, want wie garandeert dat de situatie volgend jaar weer niet anders is?”

Ook op Europees niveau ziet Reymer zulke twijfels. “Autobouwers worden geconfronteerd met strengere uitstootnormen. Sommige investeerden al volop in de voorbereiding, maar voelen zich nu gestraft omdat er uitstel komt. Je verandert de spelregels terwijl de match bezig is.”

Volgens Reymer staat de technologie van plug-inhybrides behoorlijk op punt. “De meeste innovaties komen van de elektrische kant: betere batterijen, efficiëntere motoren, grotere elektrische actieradius. Sommige plug-inhybrides kunnen al tot 100 kilometer elektrisch rijden.” Toch wijst hij op een belangrijk aandachtspunt: “De duurzaamheid van een plug-in hangt volledig af van het gebruik. Wie zijn wagen systematisch oplaadt en grotendeels elektrisch rijdt, haalt er voordeel uit. Wie dat niet doet, sleurt gewoon extra batterijgewicht mee zonder meerwaarde.”

Tijdelijk soelaas

Voor veel ondernemingen biedt die aangepaste aanpak tijdelijk soelaas. Ze krijgen meer tijd om hun wagenpark te verduurzamen, zonder meteen alle fiscale voordelen kwijt te raken. Toch moeten ze volgens Charlotte Thijs strategisch blijven denken. “Als je vandaag nog massaal plug-inhybrides aanschaft, moet je er wel rekening mee houden dat je aan het einde van hun levensduur met lagere aftrekpercentages zit dan met volledig elektrische wagens”, zegt ze. “Voor werkgevers loont het vaak meer meteen voluit te kiezen voor volledig elektrische wagens, die nog altijd 100 procent aftrekbaar zijn.”

Ook voor werknemers heeft dat gevolgen. “Een PHEV heeft een grotere impact op het voordeel alle aard dan een elektrische wagen. Dus ook daar loont het goed na te denken voor je kiest.” Het grootste gebruiksrisico volgens Bastiaan Reymer? Een plug-inhybride gebruiken als gewone brandstofwagen. “Dan heb je het slechtste van twee werelden: een dure wagen met elektrische mogelijkheden die je niet benut. Maar ondertussen profiteer je wel van de fiscale voordelen. Er is geen controle op hoe vaak een PHEV wordt opgeladen. Dat opent de deur voor misbruik.”

PHEV of niet

Ondernemers en zelfstandigen doen er goed aan de overgang naar elektrisch rijden goed voor te bereiden, maar zonder overhaast te werk te gaan. “We willen af van de oude, vervuilende wagens, dat is duidelijk. Maar de vernieuwde fiscaliteit geeft mensen de tijd en de ruimte om dat op een haalbare manier te doen”, benadrukt Charlotte Thijs.

Voor bedrijven en zelfstandigen die nu een plug-inhybride overwegen, luidt het slotadvies van Bastiaan Reymer: denk strategisch. “Je moet rekening houden met je eigen laadmogelijkheden, maar ook met de toekomstige aftrekbaarheid. En vergeet ook niet: plug-inhybrides vragen meer discipline. Je moet ze na elke rit opladen én soms tanken. Wie niet correct met een PHEV rijdt, haalt er geen fiscaal of ecologisch voordeel uit.”